ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
by user
Comments
Transcript
ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ « Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ∆ΑΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ » ΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ: ΠΑΝΑΓΟΥ ΤΣΑΜΠΙΚΑ ΕΠΟΠΤΡΙΑ: ∆ΙΑΛΥΝΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΗΡΑΚΛΕΙΟ, 2006 1 Αφιερωµένο σε αυτούς που αγωνίζονται καθηµερινά για να κερδίσουν πίσω τη ζωή τους. 2 -ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ……………………………………3 ∆ΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ………………………………………..8 ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ∆ΑΝΙΑ…………………………………………………………….12 3.1 ∆ηµογραφικά στοιχεία της ∆ανίας........................................................................12 3.2 Οικονοµία………………………………………………………………………...13 3.3 Γενική Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας…………………………………………15 ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΧΡΗΣΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΗΝ ∆ΑΝΙΑ………………………………………………………………………………..19 4.1 Πολιτική της χώρας για τις µειονεκτούντες οµάδες………………………………21 4.2 Κοινωνική Πολιτική για τις εξαρτησιογόνες ουσίες……………………………..25 4.3 Νοµοθεσία………………………………………………………………………..36 4.4 Προγράµµατα πρόληψης και θεραπείας στην ∆ανία…………………………38 4.5 Μελλοντικοί στόχοι της χώρας…………………………………………………42 ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: …………………………45 5.1 ∆ηµογραφικές και διοικητικές πληροφορίες για την πόλη Odense....................... 5.2 Σκοπός και στόχοι έρευνας........................................................................... 5.3 Περιγραφή οργάνων…………………………………………………….. ΕΚΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 6.1 Υπηρεσίες για την αντιµετώπιση του προβλήµατος χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών στην πόλη Odense………………………………………………………………………… 6.2 Συνέντευξη από πρώην αλκοολικό……………………………………….. ΕΒ∆ΟΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΣΥΖΗΤΗΣΗ…………………………………………. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η ανάλυση της κοινωνικής πολιτικής της ∆ανίας όσον αφορά το πρόβληµα της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, εντάσσοντας την στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιµετώπιση του προβλήµατος αυτού. Γίνεται µία µελέτη των στρατηγικών που ακολουθεί η συγκεκριµένη χώρα και η εφαρµογή της πολιτικής της σε συγκεκριµένο δείγµα, στην πόλη Odense της ∆ανίας. Όπου µέσα από τις επισκέψεις υπηρεσιών και συγκεκριµένα µε την µέθοδο της άµεσης παρατήρησης και των συνεντεύξεων στο προσωπικό των υπηρεσιών αυτών, οδηγείται η έρευνα σε συµπεράσµατα. Ο παρακάτω διαχωρισµός των κεφαλαίων έγινε για την κατανόηση του προβλήµατος αρχικά στο σύνολο του και εν συνεχεία στην αντιµετώπισή του από τη χώρα της ∆ανίας. Έτσι ξεκινάει το πρώτο κεφάλαιο µε µια γενική αναφορά στο πρόβληµα της χρήσης των εξαρτησιογόνων ουσιών και συνεχίζοντας το δεύτερο κεφάλαιο µε τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιµετώπιση του. Στο τρίτο κεφάλαιο δίνονται κάποια γενικά στοιχεία για τη ∆ανία και την κοινωνική πολιτική της περνώντας στο τέταρτο κεφάλαιο πιο συγκεκριµένα στη σύνδεση του προβλήµατος µε την χωρά αυτή, εµβαθύνοντας στο θέµα της εργασίας, αναπτύσσοντας την πολιτική που ακολουθεί η χώρα για τις µειονεκτούντες οµάδες, συµπεριλαµβάνοντας τους χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, σαν πρόλογος της συγκεκριµένης πλέον πολιτικής για τις εξαρτησιογόνες ουσίες, που ακολουθεί παρακάτω. Ακολουθεί µία σύντοµη αναφορά στην νοµοθεσία, σε αποσπασµατικά κυρίως σηµεία, αναπτύσσεται µία παρουσίαση διαφόρων προγραµµάτων πρόληψης και θεραπείας της χώρας και το κεφάλαιο ολοκληρώνεται µε κάποιους µελλοντικούς στόχους που έχει θέσει η ∆ανία. Το πέµπτο κεφάλαιο αφορά το ερευνητικό µέρος της εργασίας και πιο συγκεκριµένα της µεθόδου που χρησιµοποιήθηκε. Ακολουθεί η παρουσίαση των αποτελεσµάτων, από το έκτο κεφάλαιο, καθώς παρουσιάζονται οι υπηρεσίες της πόλης Odense και τα συµπεράσµατα από τις συναντήσεις µε το προσωπικό των υπηρεσιών αυτών. Και η εργασία ολοκληρώνεται µε το έβδοµο κεφάλαιο, αυτό της συζήτησης. 4 ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ Το φαινόµενο των ναρκωτικών αποτελεί ένα από τα µεγαλύτερα προβλήµατα των πολιτών της Ευρώπης και σηµαντική απειλή για την ασφάλεια και την υγεία της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Η ΕΕ έχει περίπου δύο εκατ. χρήστες ναρκωτικών. Η χρήση ναρκωτικών, ιδίως ανάµεσα στους νέους, βρίσκεται σε πρωτοφανή υψηλά επίπεδα. Το ποσοστό κρουσµάτων HIV/AIDS µεταξύ των χρηστών αυξάνει ακόµη περισσότερο την ανησυχία σε πολλά κράτη µέλη. 1 Τα αίτια που οδηγούν στην χρήση είναι ψυχοκοινωνικά, όπως η αποξένωση, η απάθεια, η µοναξιά, η ανασφάλεια, η απόρριψη, η κρίση αξιών, η οικογένεια κ.α., για αυτό τον λόγο οι µέθοδοι προσέγγισης του προβλήµατος πρέπει να είναι σύνθετοι και να µπορούν να αντιµετωπίσουν τους παράγοντες που έχουν οδηγήσει στην δηµιουργία του προβλήµατος και στην συνέχιση αυτού µέχρι και σήµερα. Είτε αυτό µπορεί να είναι η διακίνηση, η λάθος αντιµετώπιση των χρηστών, τα µοντέλα θεραπείας, η σηµασία που δίνεται στην πρόληψη, η νοµοθεσία για τους χρήστες και εµπόρους, ο τρόπος παρουσίασης των ουσιών στους πολίτες και ιδιαίτερα στους νέους .Είναι, λοιπόν, αρκετοί οι λόγοι που οδηγούν στο πρόβληµα της χρήσης και σύνθετοι οι τρόποι αντιµετώπισης του φαινοµένου καθώς πρέπει να υπάρξει διεπιστηµονική προσέγγιση, συµπεριλαµβάνοντας ιατρικούς, κοινωνικούς, φαρµακολογικούς και ψυχολογικούς παράγοντες. Σηµαντικό κεφάλαιο για την καταπολέµηση του προβλήµατος είναι η αντιµετώπιση των χρηστών, καθώς η χρόνια χρήση οδηγεί στην εξάρτηση τους, τόσο σωµατική όσο και ψυχολογική, πρόβληµα ζωτικής σηµασίας και το οποίο η όποια πολιτική κάθε χώρας πρέπει να το λαµβάνει σοβαρά υπόψιν κατά τον σχεδιασµό µέτρων δράσης. 1.2 Εξάρτηση Το εάν και πότε µια συµπεριφορά, η οποία εθεωρείτο έως τώρα απλώς αποκλίνουσα, θα χαρακτηριστεί ως ασθένεια εξαρτάται από τις εκάστοτε κρατούσες ιατρικές και κοινωνικές παραµέτρους. Από µια τέτοια αποδοχή της συµπεριφοράς ως ασθένειας ή όχι εξαρτάται και το κατά πόσον θα αντιµετωπιστεί η µε ιατρικά ή άλλα µέσα. Για όσο διάστηµα αντιµετωπιζόταν η εξάρτηση απλώς ως αποκλίνουσα συµπεριφορά, ως αδυναµία του χαρακτήρα σε σχέση µε το κοινωνικό περιβάλλον, δεν υπήρχαν και επαρκείς αφορµές ή επαρκή κίνητρα για ιατρικές παρεµβάσεις στην αντιµετώπιση της. Η αντιµετώπιση των εξαρτήσεων προσδιοριζόταν κοινωνιοθεραπευτικές, διωκτικές αποκλειστικά και από σωφρονιστικές κοινωνικές µεθόδους, παραµέτρους, απαγορεύσεις και ηθικοπλαστικά κηρύγµατα. Εάν επιδιώκουµε να αντιµετωπίσουµε ξανά την εξάρτηση και 1 Επίσηµη Εφηµερίδα Ευρωπαικής Ένωσης.(1995) 5 από την σκοπιά της ασθένειας, όπως συµβαίνει τα τελευταία 15-20 χρόνια στον διεθνή χώρο τότε είναι η συστηµατική ταξινόµηση και περιγραφή της, δηλαδή η νοσολογία της, αυτή που προσδιορίζει σε σηµαντικό βαθµό τους ενδεδειγµένους θεραπευτικούς χειρισµούς, µε στόχο τη βελτίωση ή την αποθεραπεία του ασθενούς2. Στην προσπάθεια όµως του προσδιορισµού της έννοιας της εξάρτησης µε ιατρικούς όρους συναντάει κανείς σηµαντικές δυσκολίες. Μία πρώτη δυσκολία είναι η αποσαφήνιση των όρων και η διάκριση τους από τον υπεραπλουστευτικό ή µεταφορικό τρόπο µε τον οποίο έχουν νοηµατοδοτηθεί στην καθηµερινή γλώσσα. Έτσι, όροι όπως τοξικοµανία(addiction), εξάρτηση (dependence), κατάχρηση (abuse), χρήση (drug use), ναρκωτικό (drug), χρησιµοποιούνται συχνά χωρίς την απαιτούµενη σαφή διάκριση µεταξύ τους και οδηγούν σε σύγχυση, σε ψευδό-ερµηνεία ή ψευδό-κατανόηση του προβλήµατος. Μία δεύτερη δυσκολία είναι ο προσδιορισµός των χαρακτηριστικών της εξάρτησης. Όταν για κάποιες από τις ψυχοτρόπες ουσίες (π.χ.ψευδαισθησιογόνα) δεν καταγράφονται ούτε φαινόµενα ανάπτυξης ανοχής, ούτε στερητικά φαινόµενα, ενώ για άλλες (π.χ. Αµφεταµίνες) καταγράφονται µόνο λίαν ατύπως τέτοια φαινόµενα, τότε καταλαβαίνουµε ότι αποκτούν µόνο σχετική σηµασία δύο από τα βασικά χαρακτηριστικά της εξάρτησης3. Η διερεύνηση των κριτηρίων προσπαθεί να επιτευχθεί µέσω διαφόρων επιστηµονικών πεδίων, όπως η κοινωνιολογία, η ψυχολογία, η φαρµακολογία και η ιατρική. Σήµερα υπάρχουν δύο ταξινοµητικά συστήµατα, τα οποία επιχειρούν να ταξινοµήσουν τα κριτήρια της εξάρτησης και λειτουργούν έχοντας ως βάση την κλινική παρατήρηση. Κατά το ICD 10, σύστηµα της ΠΟΥ για τις ψυχικές διαταραχές και τις διαταραχές της συµπεριφοράς, η διάγνωση της εξάρτησης δεν πρέπει να τίθεται παρά µόνο εφόσον συνυπάρχουν τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα συµπτώµατα, κατά την διάρκεια του τελευταίου έτους4 : 1) Έντονη επιθυµία και τακτική ανάγκη λήψης της ουσίας. 2) ∆υσκολίες στον έλεγχο συµπεριφοράς λήψης της ουσίας, σχετικά µε την έναρξη, τη διακοπή ή το βαθµό χρήσης. 3) Εµφάνιση στερητικών φαινοµένων κατά την διακοπή ή την ελάττωση της δόσης της ουσίας. 4) Ανάπτυξη φαινοµένων ανοχής (αντοχής) 2 Γαζγαλίδης Κ.(2005).<<Ναρκωτικά>>εγχειρίδιο για την µείωση της βλάβης. Προσεγγίσεις ΕΞΑΝΤΑΣ 3 Γαζγαλίδης Κ.(2005).<<Ναρκωτικά>>εγχειρίδιο για την µείωση της βλάβης. Προσεγγίσεις ΕΞΑΝΤΑΣ 4 όπως παραπάνω 6 5) Προοδευτική παραµέληση εναλλακτικών πηγών ευχαρίστησης ή ενδιαφερόντων εξαιτίας της χρήσης ουσιών, προοδευτικά αυξανόµενος χρόνος απαραίτητος για την απόκτηση ή για την λήψη της ουσίας ή για ανάνηψη από τις επιδράσεις της. 6) Επιµονή στη χρήση της ουσίας, παρά τις αναµφισβήτητες ενδείξεις σοβαρών βλαπτικών συνεπειών. Κατά το DSM IV-TR-TM5, σύστηµα της Αµερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρίας, η διάγνωση της εξάρτηση κρίνεται από τα εξής: 1) Ανάπτυξη ανοχής(αντοχής) 2) Εµφάνιση στερητικών φαινοµένων. 3) Συχνά η ουσία λαµβάνεται σε µεγαλύτερες ποσότητες ή για µεγαλύτερες περιόδους, σε σχέση µε την πρόθεση του ατόµου. 4) Υπάρχει εµφανής επιθυµία ή ανεπιτυχείς προσπάθειες ώστε να διακοπεί ή να ελεγχθεί η χρήση της ουσίας. 5) Μεγάλο µέρος του χρόνου του ατόµου δαπανάται σε δραστηριότητες σχετικές µε την απόκτηση, χρήση και ανάνηψη του από τις ουσίες. 6) Μείωση ή εγκατάλειψη σηµαντικών κοινωνικών, επαγγελµατικών ή ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων, εξαιτίας κατάχρησης της ουσίας. 7) Συνέχιση της κατάχρησης, παρά την επίγνωση της ύπαρξης µόνιµου ή υποτροπιάζοντος, σωµατικού ή ψυχολογικού προβλήµατος, το οποίο προκαλείται ή επιδεινώνεται από την χρήση της ουσίας. Οι συνέπειες της χρήσης παράνοµων ουσιών µπορούν να συνοψιστούν σε τέσσερα σύνδροµα τα οποία είναι δύσκολο απλώς να τα συναθροίσει κανείς κάτω από τον γενικό τίτλο εξάρτηση, κι ακόµη δυσκολότερο, αλλά και λαθεµένο, να επιχειρήσει δογµατικά να τα αντιµετωπίσει µε µονοθεραπευτικές παρεµβάσεις. Μια διαφοροποιηµένη θεραπευτική παρέµβαση ψάχνει πρώτα απαντήσεις σε ερωτήµατα όπως : Ποιες είναι οι θεραπευτικές ανάγκες του συγκεκριµένου ασθενούς; Ποιες από αυτές και µε ποια σειρά µπορούν και πρέπει να αντιµετωπιστούν; Τα σύνδροµα των εξαρτηµένων είναι6 : α) Τοξικοµανιογενές σύνδροµο Σωµατότροπες βλάβες από τις χρησιµοποιούµενες ουσίες. 5 Γαζγαλίδης Κ.(2005).<<Ναρκωτικά>>εγχειρίδιο για την µείωση της βλάβης. Προσεγγίσεις ΕΞΑΝΤΑΣ 6 Όπως παραπάνω 7 Ψυχότροπες βλάβες από τις χρησιµοποιούµενες ουσίες. β) Σωµατικό σύνδροµο Σωµατικές νόσοι που προκύπτουν από την εξάρτηση. Σωµατικές νόσοι οι οποίες προϋπήρχαν της εξάρτησης. γ) Ψυχικό σύνδροµο Ψυχοπαθολογικά φαινόµενα ως συνέπεια της εξάρτησης Ψυχικά συµπτώµατα µιας ψυχοπαθολογίας που προυπήρχε της εξάρτησης δ) Κοινωνικό σύνδροµο Αντικοινωνικότητα, προσωπική και κοινωνική αποµόνωση. Εγκληµατικότητα, πρωτογενής και δευτερογενής. Περιθωριοποίηση και αίσθηση προσωπικής απαξίας. Ξεπεσµός, απουσία επαγγελµατικής και κοινωνικής προοπτικής. Ιδού όµως τα πιο συγκεκριµένα προβλήµατα7, τα οποία κατά κανόνα απαντώνται στους εξαρτηµένους και χρήζουν θεραπευτικών χειρισµών : ∆ηλητηρίαση (υπερβολική δόση) Στερητικά συµπτώµατα ∆ίψα για την ουσία(craving) Υποτροπή Πολυτοξικοµανία Σωµατικές προβλήµατα ως συνέπεια της εξάρτησης. Ψυχοκοινωνικά προβλήµατα Η εµπεριστατωµένη νοσολογία των εξαρτήσεων δεν έχει ως στόχο έναν ακόµη στιγµατισµένου εξαρτηµένου, τώρα πλέον ως ασθενούς , αλλά να λειτουργήσει ακριβώς ως οδηγός για την εµπεριστατωµένη διαγνωστική και θεραπευτική αντιµετώπιση του8. Τα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έχουν λάβει, από τα µέσα της δεκαετίας του 1980, σηµαντικά κοινά µέτρα για την καταπολέµηση της τοξικοµανίας και της διακίνησης ναρκωτικών και την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας. 7 Γαζγαλίδης Κ.(2005).<<Ναρκωτικά>>εγχειρίδιο για την µείωση της βλάβης. Προσεγγίσεις ΕΞΑΝΤΑΣ 8 Γαζγαλίδης Κ.(2005).<<Ναρκωτικά>>εγχειρίδιο για την µείωση της βλάβης. Προσεγγίσεις ΕΞΑΝΤΑΣ 8 Αυτά τα διεπιστηµονικά µέτρα εντάσσονται σε διάφορα ευρωπαϊκά σχέδια καταπολέµησης των ναρκωτικών και σε Σχέδια ∆ράσης που έχουν εγκριθεί από τα Ευρωπαϊκά Συµβούλια από το 1990 και µετά9 9 ΕΚΤΕΠΝ. (1999). Ανακοίνωση της επιτροπής στο Συµβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά µε Σχέδιο ∆ράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέµηση των Ναρκωτικών(20002004) 9 ∆ΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ. ∆εδοµένου ότι το πρόβληµα των ναρκωτικών είναι παγκόσµιο, η ΕΕ αναλαµβάνει δράση κάνοντας χρήση ορισµένων πολιτικών µέσων, όπως ο διάλογος για τα ναρκωτικά µε διάφορες περιοχές του κόσµου. Η διαµόρφωση µιας ρεαλιστικής και αποτελεσµατικής αντιµετώπισης του παγκόσµιου αυτού προβλήµατος παραµένει πολιτική προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση10. Οι πέντε γενικοί στόχοι του Προγράµµατος ∆ράσης για το 2000-2004 11 της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι οι ακόλουθοι: Να εξασφαλιστεί ότι το ζήτηµα της καταπολέµησης των ναρκωτικών διατηρείται ως βασική προτεραιότητα της εσωτερικής και εξωτερικής δράσης της Ε.Ε. Να συνεχιστεί η ολοκληρωµένη και ισορροπηµένη προσέγγιση της Ε.Ε. για την καταπολέµηση των ναρκωτικών, στο πλαίσιο της οποίας η µείωση της προσφοράς και της ζήτησης θεωρούνται ως αλληλοενισχυόµενα στοιχεία. Να συνεχιστεί η συλλογή, ανάλυση και διάδοση αντικειµενικών, αξιόπιστων και συγκρίσιµων δεδοµένων για το φαινόµενο των ναρκωτικών στην Ε.Ε, µε την στήριξη του ΕΚΠΝΤ και της Europol. Να προωθηθεί η διεθνής συνεργασία, να ενταχθεί το ζήτηµα του ελέγχου των ναρκωτικών στην αναπτυξιακή συνεργασία της Ε.Ε και να ενισχυθούν οι προσπάθειες των Ηνωµένων Εθνών και του UNDCP, κυρίως για την ανάπτυξη διεθνούς συνεργασίας, που θα βασίζεται στις αρχές που θεσπίστηκαν στην UNGASS. Να τονιστεί ότι, αν και δεν απαιτεί νέους πόρους, η επιτυχής εφαρµογή της στρατηγικής και των δράσεων που αναφέρονται στο εν λόγω Σχέδιο ∆ράσης θα απαιτήσει τους κατάλληλους πόρους. Τα βασικά χαρακτηριστικά στοιχεία του παρόντος Σχεδίου ∆ράσης είναι 12 τα ακόλουθα: ∆ίνει έµφαση στην ανάγκη αξιολόγησης της µέχρι τώρα εµπειρίας και εντοπισµού των καλύτερων πρακτικών, µε στόχο να εξασφαλιστεί η συνέπεια και συνέχεια της κοινοτικής δράσης για την αντιµετώπιση του φαινοµένου των ναρκωτικών 10 Επίσηµη Εφηµερίδα Ευρωπαικής Ένωσης.(1995) ΕΚΤΕΠΝ. (1999). Ανακοίνωση της επιτροπής στο Συµβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά µε Σχέδιο ∆ράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέµηση των Ναρκωτικών(20002004) 11 12 Όπως παραπάνω. 10 Εντοπίζει νέες προκλήσεις και τις στρατηγικές που πρέπει να εφαρµοστούν σε επίπεδο Ε.Ε. και σε συνεργασία µε τους διεθνής µας εταίρους. Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο ενέκρινε τη στρατηγική της ΕΕ για τα ναρκωτικά (20052012) η οποία ορίζει το πλαίσιο, τους στόχους και τις προτεραιότητες δύο διαδοχικών τετραετών σχεδίων δράσης που θα καταρτισθούν από την Επιτροπή. Η στρατηγική αυτή αποτελεί αναπόσπαστο τµήµα του πολυετούς προγράµµατος «Το πρόγραµµα της Χάγης» για την ενίσχυση της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης στην ΕΕ13. Η στρατηγική έχει ορισµένους µείζονες στόχους14: Την επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας, ευηµερίας και κοινωνικής συνοχής συµπληρώνοντας τη δράση των κρατών µελών στον τοµέα της πρόληψης και της µείωσης της χρήσης ναρκωτικών, της εξάρτησης, καθώς και των βλαβών που επιφέρουν τα ναρκωτικά στην υγεία και την κοινωνία. Λαµβάνοντας δεόντως υπόψη τα επιτεύγµατα και τις αξίες της ΕΕ όσον αφορά τα θεµελιώδη δικαιώµατα και ελευθερίες, να διασφαλίσει υψηλό επίπεδο ασφάλειας για το ευρύ κοινό αναλαµβάνοντας δράση κατά της παραγωγής ναρκωτικών, της διασυνοριακής διακίνησης ναρκωτικών και της εκτροπής πρόδροµων ουσιών καθώς και εντείνοντας την προληπτική δράση κατά των εγκληµάτων που να συνδέονται µε τα ναρκωτικά µέσω αποτελεσµατικής συνεργασίας στηριγµένης σε µια κοινή προσέγγιση15. Eνίσχυση των µηχανισµών συντονισµού της ΕΕ ώστε να διασφαλίζεται η συµπληρωµατικότητα της δράσης που αναλαµβάνεται σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, καθώς και η συµβολή της στην αποτελεσµατικότητα των πολιτικών καταπολέµησης των ναρκωτικών εντός της ΕΕ και στις σχέσεις της µε άλλους διεθνείς. Η στρατηγική επικεντρώνεται στις δύο σηµαντικότερες διαστάσεις της πολιτικής για τα ναρκωτικά, τη µείωση της προσφοράς και της ζήτησης. Το σχέδιο δράσης που προτάθηκε από την Επιτροπή και εγκρίθηκε από το Συµβούλιο µε ορισµένες τροποποιήσεις, λαµβάνει υπόψη την τελική αξιολόγηση της στρατηγικής της ΕΕ για τα ναρκωτικά, καθώς και του σχεδίου δράσης της ΕΕ για τα ναρκωτικά (2000–2004). Ασχολείται ιδίως µε τους τοµείς εκείνους οι οποίοι σύµφωνα µε την αξιολόγηση πρέπει να σηµειώσουν περαιτέρω πρόοδο. Επαναλαµβάνει 13 ΕΚΤΕΠΝ. (1999). Ανακοίνωση της επιτροπής στο Συµβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά µε Σχέδιο ∆ράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέµηση των Ναρκωτικών(20002004) 14 ΕΚΤΕΠΝ. (1999). Ανακοίνωση της επιτροπής στο Συµβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά µε Σχέδιο ∆ράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέµηση των Ναρκωτικών(20002004) 15 Όπως παραπάνω. 11 ορισµένους ουσιαστικούς στόχους που δεν επιτεύχθηκαν στα πλαίσια του πρώτου σχεδίου δράσης16. Ο απώτερος στόχος του σχεδίου δράσης είναι να µειώσει σηµαντικά τη διάδοση των ναρκωτικών µεταξύ του πληθυσµού και να περιορίσει την κοινωνική ζηµία και τις βλάβες στην υγεία που προκαλεί η χρήση και το εµπόριο παράνοµων ναρκωτικών. Στόχος του είναι να προτείνει ένα πλαίσιο ισορροπηµένης προσέγγισης για τη µείωση της προσφοράς καθώς και της ζήτησης µέσω ορισµένων συγκεκριµένων ενεργειών17. Οι ενέργειες αυτές θα πρέπει να πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια18: Οι ενέργειες σε επίπεδο ΕΕ πρέπει να παρέχουν σαφή αξία και τα αποτελέσµατα πρέπει να είναι ρεαλιστικά και µετρήσιµα. Οι ενέργειες πρέπει να είναι οικονοµικά αποδοτικές και να συµβάλλουν άµεσα στην επίτευξη ενός τουλάχιστον από τους στόχους ή τις προτεραιότητες που τίθενται στη στρατηγική. Ο αριθµός των ενεργειών που αναλαµβάνονται σε κάθε τοµέα πρέπει να είναι ρεαλιστικός και να έχει ένα συγκεκριµένο στόχο. 16 ΕΚΤΕΠΝ. (1999). Ανακοίνωση της επιτροπής στο Συµβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά µε Σχέδιο ∆ράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέµηση των Ναρκωτικών(20002004) 17 ΕΚΤΕΠΝ. (1999). Ανακοίνωση της επιτροπής στο Συµβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά µε Σχέδιο ∆ράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέµηση των Ναρκωτικών(20002004) 18 ΕΚΤΕΠΝ. (1999). Ανακοίνωση της επιτροπής στο Συµβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά µε Σχέδιο ∆ράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέµηση των Ναρκωτικών(20002004) 12 ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ∆ΑΝΙΑ Η ∆ανία, όντας µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει λάβει και εκείνη µε τη σειρά της κάποια µέτρα για την καταπολέµηση του προβλήµατος. Για το λόγο αυτό και όντας το µέρος όπου διεξήχθη η συγκεκριµένη έρευνα, είναι απαραίτητο στο σηµείο αυτό να αναφερθούν κάποια γενικά στοιχεία για την χώρα αυτή. 3.1 ∆ηµογραφικά στοιχεία ∆ανίας Ο πληθυσµός της ∆ανίας ανέρχεται στα 5,4 εκατοµµύρια. Το 1/5 του πληθυσµού είναι ηλικίας από 0-14 έτη , τα 3/5είναι ηλικίας 15-64 έτη και το 1/5 είναι πάνω από την ηλικία των 65 ετών. Το 2002 ,ο µέσος όρος ζωής των ανδρών ήταν 74 έτη και των γυναικών 79 έτη19. Το 95% των κατοίκων είναι λουθηρανικοί ευαγγελιστές, το 3% προτεστάντες και Ρωµαίοι καθολικοί ενώ το υπόλοιπο 2% Μουσουλµάνοι20. Στην ∆ανία επικρατεί βασιλευόµενη δηµοκρατία. Η ∆ανία έχει σύνταγµα µε ένα νοµοθετικό σώµα και οι διοικητικές δυνάµεις διανέµονται στο περιφερειακό και τοπικό επίπεδο κράτους21. Μια δανική οικογένεια αριθµεί κατά µέσο όρο 2,19 άτοµα, και 36% όλων των νοικοκυριών αποτελείται από ένα άτοµο. Σχεδόν το ένα πέµπτο όλων των οικογενειών µε παιδιά ηλικίας κάτω των 18 ετών αποτελούνται από ένα γονέα (18%)22. Στη ∆ανία, 6%του εργατικού δυναµικού απασχολούνται στον τοµέα της γεωργίας, 19% στον τοµέα της βιοµηχανίας, 28% στον τοµέα του εµπορίου και τέλος 35%στον τοµέα των δηµόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών. Στη µεγάλη πλειοψηφία που απασχολείται στις δηµόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες, οι περισσότεροι ανήκουν στον τοµέα του δηµοσίου23. Η ∆ανία έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παγκόσµιας δραστηριότητας. Το 77,5% των ατόµων ηλικίας 16 έως 66 ετών δραστηριοποιούνται στην αγορά εργασίας. Ένας λόγος που συµβαίνει αυτό είναι η µεγάλη συµµετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας (73,6%). Στο γενικό σύνολο του πληθυσµού το ποσοστό δραστηριότητας για τα άτοµα ανέρχεται στο 81,4%. Επιπλέον, η ηλικία συνταξιοδότησης είναι υψηλή στη ∆ανία. Κατά συνέπεια, 81% των ανδρών ηλικίας 55 έως 59 ετών ανήκουν στο εργατικό δυναµικό της χώρας ενώ ο αντίστοιχος αριθµός για τις γυναίκες είναι 65%24. 19 Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 21 Όπως παραπάνω. 22 Όπως παραπάνω. 23 Όπως παραπάνω. 24 Όπως παραπάνω. 20 13 Το ποσοστό ανεργίας στη ∆ανία έχει µειωθεί από το 1994, και έτσι το 2000 η ανεργία έφθανε το 5,4%. Τον αντίστοιχο ποσοστό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν 9,2%25 (η Ε.Ε. εναρµόνισε τον αριθµό). 3.2 Οικονοµία26 Το 2002, η ολική εγχώρια παραγωγή στην ∆ανία ανερχόταν σε 1,409 τρισεκατοµµύρια DKK, σε κάθε πόλη αντιστοιχούσε κατά προσέγγιση 265,000 DKK. Η συνολική εγχώρια παραγωγή αναµένεται να αυξηθεί τα επόµενα χρόνια. Παντού, το µεγαλύτερο µέρος του δηµόσιου τοµέα προέρχεται από τοπικές και περιφερειακές υπηρεσίες. Περισσότερο από το 30% του δηµόσιου τοµέα διατίθεται σε κοινωνική ασφάλεια και κοινωνική πρόνοια. Το 30% των εργαζοµένων είναι δηµόσιοι υπάλληλοι, οι περισσότεροι εργάζονται σε τοπικές ή περιφερειακές υπηρεσίες. Οι παρακάτω περίµετροι έχουν πιθανούς δείκτες που εξηγούν την ανάπτυξη της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού , αποτέλεσµα για την προώθηση της κοινωνικής ολοκλήρωσης . Ο συντελεστής gini είναι ένας δείκτης που συνήθως περιγράφει την οικονοµική ανισότητα. Ο υψηλότερος συντελεστής gini ,αποτελεί την πιο άνιση κατανοµή εισοδήµατος. Η ∆ανία έχει µία πολύ οµαλή κατανοµή εισοδήµατος. Ένας άλλος δείκτης µέτρησης είναι το εισόδηµα, το οποίο είναι κάτω από το µέτριο συγκρινόµενο µε το µέσο επίπεδο. Έτσι, αυτό δεν είναι ένα σίγουρο µέτρο της φτώχειας, αλλά µάλλον ένα µέτρο σχετικού ρίσκου της φτώχειας στην ∆ανία. Αυτό µπορεί να µετρηθεί στη βάση του νοµοθετικού µοντέλου, το οποίο είναι µια εξέταση του 3,3% του πληθυσµού. Το 2002, µετρήσεις έδειξαν ότι το 5,5% του πληθυσµού είχε ένα εισόδηµα που ήταν λιγότερο από 50% από το µέσο εισόδηµα. Το να ανήκει κανείς σε ένα χαµηλό εισοδηµατικό υποστήριγµα είναι ένα προσωρινό φαινόµενο για τη ∆ανία και πολλοί λίγοι µένουν στο χαµηλό εισοδηµατικό υποστήριγµα µόνιµα. Το 50% των ατόµων στο χαµηλό εισοδηµατικό υποστήριγµα αναπληρώνονται ετησίως. Ο κύριος στόχος για την ενεργητική κοινωνία και την πολιτική αγοράς εργασίας είναι να υπάρχει δυνατότητα όσο πιο πολλές γενιές εργαζοµένων να µπορούν να βρουν εργασία 25 Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 Το κεφάλαιο 3.2 στηρίζεται στην πηγή: Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 26 14 και να είναι αυτοσυντηρούµενοι. Τα µέτρα εργασίας και ανεργίας είναι εποµένως κεντρικοί δείκτες. Μία σηµαντική προϋπόθεση για τις υψηλά ποσοστά εργασίας είναι η επέκταση στις ανέσεις φροντίδας παιδιών και νοσοκόµου για την φροντίδα ηλικιωµένων. Οι σηµαντικοί δείκτες εποµένως περιλαµβάνουν το µερίδιο των παιδιών που χρησιµοποιούν ηµερήσιες ανέσεις και το µερίδιο των ηλικιωµένων που ζουν σε ιδιωτικές κλινικές ή που λαµβάνουν βοήθεια στο σπίτι. Ένας κεντρικός δείκτης σε σχέση µε την κοινωνική απόκλιση είναι ο αριθµός ατόµων που προκύπτει από τις εργαζόµενες γενεές, οι λαβές µεταφεροµένων πληρωµών και η πορεία. Πρέπει να υπάρξει διαφοροποίηση µεταξύ του µόνιµου και προσωρινού εισοδήµατος σχετικά µε τα οφέλη. Τα προσωρινά εισοδήµατα σχετικά µε οφέλη περιλαµβάνουν οφέλη ανεργίας, ασθένειας , µητρότητας και µετρητά. Τα µόνιµα οφέλη περιλαµβάνουν σύνταξη και πρόωρη συνταξιοδότηση. Όταν εξετάζουµε τα σχετικά προσωρινά εισοδήµατα µε τα οφέλη, πρέπει να υπάρχει διαφοροποίηση µεταξύ των µικρής διάρκειας δεκτών και µεγάλης διάρκειας δεκτών. Είναι δύσκολο να καταγραφούν δείκτες ικανοί να περιγράψουν τις συνθήκες ζωής του πληθυσµού, συµπεριλαµβάνοντας υποχρεωτικά το µερίδιο των ατόµων που ζουν κάτω από συνθήκες φτώχειας. Ωστόσο, ιδιαίτεροι δείκτες µπορούν να καταγραφούν για την υγεία, µόρφωση, και συνθήκες κατοικίας. 3.3 Γενική Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας Το δανικό πρότυπο ευηµερίας είναι βασισµένο στην αρχή ότι όλοι οι πολίτες θα κατοχυρώσουν ορισµένα θεµελιώδη δικαιώµατα σε περίπτωση που αντιµετωπίζουν τα κοινωνικά προβλήµατα όπως η ανεργία, η ασθένεια ή η εξάρτηση27. Καθολικότητα σύµφωνα µε την οποία όλοι οι πολίτες στην ανάγκη έχουν δικαίωµα να λάβουν τα οφέλη κοινωνικής ασφάλισης και τις κοινωνικές υπηρεσίες - ανεξάρτητα από τους παράγοντες όπως η συµµετοχή τους στην αγορά εργασίας. Επίσης, Φορολογική Χρηµατοδότηση κατά την οποία τα οφέλη κοινωνικής ασφάλισης και οι κοινωνικές υπηρεσίες χρηµατοδοτούνται κυρίως από τη γενική φορολογία. Επιπλέον, ∆ηµόσια Ευθύνη κατά την οποία ο δηµόσιος τοµέας είναι αρµόδιος για την παροχή οφελών κοινωνικής ασφάλισης και τις κοινωνικές υπηρεσίες. Μια άλλη βασική αρχή της δανικής κοινωνική πολιτικής είναι η Συνεργασία µε άλλους Κοινωνικούς Εταίρους .Ο δηµόσιος τοµέας συνεργάζεται µε τις ιδιωτικές επιχειρήσεις και τις εθελοντικές οργανώσεις για να προωθήσει την κοινωνική ευηµερία. Επίσης, ∆υνατότητες της σύνδεσης αγοράς ζωής µε την 27 Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 15 οικονοµικά ενεργή ζωή. Όπως και Ενεργά Κοινωνικά Μέτρα Τα µέτρα κοινωνικής προστασίας πρέπει να είναι ενεργά και να έχουν την υποστήριξη αυτοβοήθειας. Επιπλέον, Τοπική Κοινοτική Προσέγγιση .Ο κοινωνικός τοµέας οργανώνεται µε έναν υψηλό βαθµό διοικητικής αποκέντρωσης των κοινωνικών ευθυνών στην τοπική κυβέρνηση. Ακόµα, Τοπικό Πεδίο ∆ράσης.Οι τοπικές και νοµαρχιακές αρχές έχουν την ευρεία αυτονοµία κατά την εφαρµογή των διάφορων σχεδίων κοινωνικής προστασίας. Τέλος, σύµφωνα µε την κοινωνική πολιτική της ∆ανίας οι πολίτες και οι ενάγοντες πρέπει να συµµετέχουν στην οργάνωση ενός προγράµµατος κοινωνικής προστασίας28. Η δανική κοινωνική πολιτική περιλαµβάνει29: Εκτεταµένες λειτουργίες παρακολούθησης και υπηρεσιών για τα εξαρτώµενα ηλικιωµένα πρόσωπα, την οικογενειακή πολιτική, την ενεργοποίηση, την αποκατάσταση και τα προληπτικά µέτρα. Πρωτοβουλίες που στοχεύουν στις συγκεκριµένες οµάδες Τα πρόσωπα µε φυσικές και διανοητικές ειδικές ανάγκες, βοηθήθηκαν ώστε να αποφευχθεί ο κοινωνικός τους αποκλεισµός. Επιπλέον, υπάρχουν πρωτοβουλίες που στοχεύουν και σε οµάδες όπως άνθρωποι εξαρτηµένοι από το αλκοόλ και τοξικοµανείς. Το Υπουργείο κοινωνικών υποθέσεων είναι, µαζί µε το Υπουργείο απασχόλησης και το Υπουργείο εσωτερικού και υγείας, αρµόδια για τους στόχους κοινωνικής ευηµερίας στη ∆ανία. Οι στόχοι ευηµερίας που εµπίπτουν στην αρµοδιότητα του Υπουργείου απασχόλησης και του Υπουργείου εσωτερικών και υγείας. Επιπλέον, το Υπουργείο προσφύγων, υποθέσεων µετανάστευσης και ολοκλήρωσης είναι κυρίως αρµόδιο για τις πρωτοβουλίες απευθυνόµενο στους πρόσφυγες και τους µετανάστες στην περίοδο ολοκλήρωσης. Εντούτοις, οι πρόσφυγες και οι µετανάστες µπορούν να λάβουν τα οφέλη κοινωνικής ασφάλισης και τις κοινωνικές υπηρεσίες σύµφωνα µε τους γενικούς κανόνες. Σε αυτήν την περίπτωση, τέτοια οφέλη και σχέδια υπηρεσιών εφαρµόζονται, όπως άλλα οφέλη κοινωνικής ασφάλισης και κοινωνικές υπηρεσίες, από τις τοπικές αρχές, ενώ η κυβέρνηση πληρώνει τις δαπάνες των τοπικών αρχών για τα οφέλη και τις υπηρεσίες30. Η µεγάλη πλειοψηφία των στόχων της κοινωνικής πολιτικής εκτελείται από τους δηµόσιους υπαλλήλους, και όχι, παραδείγµατος χάριν, από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις υπηρεσιών, εθελοντικές κοινωνικές οργανώσεις ή την οικογένεια. Σε µερικούς νοµούς και 28 Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 Όπως παραπάνω. 30 Όπως παραπάνω. 29 16 τοπικές αρχές, ορισµένες δηµόσιες κοινωνικές υπηρεσίες έχουν προσαρτηθεί στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Ο δηµόσιος τοµέας συνεργάζεται επίσης µε τις επιχειρήσεις και τις εθελοντικές οργανώσεις για να επιτύχει ένα ευρύ πρόγραµµα κοινωνικής προστασίας. Η ∆ανία διαιρείται σε 14 νοµούς και 275 περιοχές τοπικών αρχών. Οι νοµοί και οι τοπικές αρχές είναι ανεξάρτητες, πολιτικά ελεγχόµενες οργανωτικές µονάδες που εξουσιοδοτούνται για να επιβάλουν τους φόρους ιδιοκτησίας και εισοδήµατος χωριστά. Οι οργανισµοί υπεύθυνοι για την τοπική πολιτική διαχείριση - νοµαρχιακά συµβούλια και τα τοπικά συµβούλια - εκλέγονται κάθε τέσσερα έτη µε εκλογές31. Οι τοπικές αρχές είναι αρµόδιες για τον προγραµµατισµό ενός ευρέως φάσµατος των κοινωνικών υπηρεσιών. Επιπλέον, οι τοπικές αρχές εφαρµόζουν τα συστήµατα κοινωνικής ασφάλισης συµπεριλαµβανοµένων των συντάξεων γήρατος καθώς επίσης και της προκαταβολικής σύνταξης, των οφελών ασθένειας και του επιδόµατος παιδιών αλλά το ποσό αυτών των οφελών µετρητών καθορίζεται από το καταστατικό. Τέλος, οι τοπικές αρχές πληρώνουν τα οφέλη βοήθειας µετρητών κάτω από το σχέδιο κοινωνικής βοήθειας. Το ποσό αυτών των οφελών καθορίζεται επίσης από το καταστατικό32. Οι νοµοί είναι αρµόδιοι για τους στόχους και τις υπηρεσίες που απαιτούν µια µεγαλύτερη βάση πληθυσµών και µια πιο εξειδικευµένη γνώση. Η αρχική κοινωνική ευθύνη τους, από την άποψη των δαπανών, είναι η παροχή κατάλληλης κατοικίας για τα πρόσωπα µε αυστηρές φυσικές ή διανοητικές ειδικές ανάγκες. Οι νοµοί συµβουλεύουν τις τοπικές αρχές για την υποστήριξη και τη µεταχείριση των πιο ευάλωτων οµάδων. Συµβουλεύουν επίσης τους πολίτες, παραδείγµατος χάριν γονείς παιδιών µε ειδικές ανάγκες. Το υπόβαθρο στο σύστηµα της τοπικής κυβέρνησης είναι µια επιθυµία να αναπτυχθούν οι κοινωνικές υπηρεσίες κοντά στον πολίτη . Ο πολίτης είναι εποµένως επίσης σχετικά κοντά στους αρµόδιους πολιτικούς που εκλέγονται στις τοπικές εκλογές33. ∆εδοµένου ότι οι νοµοί και οι τοπικές αρχές καθορίζουν και επιβάλλουν τους τοπικούς φόρους οι ίδιοι, έχουν τις ευρείες δυνατότητες στις κοινωνικές υπηρεσίες τους στις τοπικές συνθήκες. Συγχρόνως, στο τοπικό επίπεδο καθορίζουν τη διαταγή των πολιτικών προτεραιοτήτων µε την επιλογή µεταξύ του φόρου και της υπηρεσίας και µεταξύ των διάφορων περιοχών στόχων. Αυτό εξηγεί τις διαφορές στο επίπεδο υπηρεσιών από µια τοπική αρχή σε άλλη και 31 Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 33 Όπως παραπάνω. 32 17 την ποικίλη επίπτωση φόρου εισοδήµατος - το υψηλότερο τοπικό φορολογικό ποσοστό που είναι περίπου 23% και το χαµηλότερο της τάξεως 16% το 200034. Ο δηµόσιος τοµέας είναι αρµόδιος για την παροχή των οφελών κοινωνικής ασφάλισης, η οποία γίνεται γρήγορα και άµεσα µέσω των κατάλληλα οργανωµένων δηµόσιων υπηρεσιών και εκπαιδευµένου προσωπικού. Ο βαθµός αποζηµίωσης για την απώλεια εισοδήµατος είναι εποµένως υψηλότερος για τα πρόσωπα στα σχετικά χαµηλά εισοδήµατα από ό,τι για τα πρόσωπα στα υψηλότερα εισοδήµατα. Συνδυασµένο µε µια προοδευτική φορολογική κλίµακα, το κοινωνικό σύστηµα στη ∆ανία εγγυάται έναν ιδιαίτερο βαθµό εισοδηµατικής ανακατανοµής35. Κατά την διάρκεια των περασµένων 4-5 χρόνων, οι τοπικές υπηρεσίες είχαν καλύτερη λειτουργία στην προώθηση δυνατοτήτων εργασίας των κοινωνικά µειονεκτούντων οµάδων. Αυτό έγινε εφικτό µε τη δηµιουργία τοπικών συντονιστικών συµβουλίων το 1999, τη συνεργασία µε το κοινωνικό συµβούλιο και τη συµµετοχή εταιριών και εθελοντικών οργανισµών. Όλοι µαζί έφεραν αποτελέσµατα στην ανάγκη των τοπικών κοινωνιών για καλύτερη κοινωνική πολιτική, περιβάλλοντος και τους εργασιακούς χώρους µε περισσότερη προσοχή36. 34 Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 Όπως παραπάνω. 36 Όπως παραπάνω. 35 18 ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΧΡΗΣΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΗΝ ∆ΑΝΙΑ Όπως στις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες το πρώτο φανερό πρόβληµα ναρκωτικών ξέσπασε στα µέσα του ‘60 στην Κοπεγχάγη όπου ένα ανοιχτό µέρος µε ναρκωτικά αναπτύχθηκε σε µία περιοχή κοντά στο κεντρικό σταθµό, ήταν ακόµα συνδεδεµένο µε άλλες όψεις από αντίθετες κουλτούρες κινήσεων εκείνης της περιόδου. Υπήρχε µια βαθµιαία ανάπτυξη στον αριθµό του εξαρτηµένου πληθυσµού από ναρκωτικά και διάδοσης σε όλη την χώρα. Αυτό το πρόβληµα εµφανίζει να έχει επεκταθεί σχετικά σταθερά από τα µέσα της δεκαετίας του 1980. Υπάρχει µία επικράτηση εισαγωγής ενός ναρκωτικού στον θεραπευµένο πληθυσµό αλλά και η χρήση ηρωίνης έχει αναπτυχθεί µεταξύ της µειοψηφίας πληθυσµών .Υπάρχει ακόµη και χρήση αµφεταµίνης, αν και το επίπεδο προβληµάτων που συσχετίζεται µε αυτή δεν είναι ξεκάθαρο. Η διαχείριση του χρόνια εξαρτώµενου από τα ναρκωτικά πληθυσµού µαζί µε τα επακόλουθα κοινωνικά προβλήµατα συνεχίζουν να παρουσιάζουν σηµαντικές αρνητικές επιπτώσεις στις κοινωνικές υπηρεσίες , σε υγεία και σε δικαστικές υποθέσεις εγκλήµατος37. Η βασική περίοδος της ιστορικής αναδροµής είχε µία διανοµή από το 1965 ως το 1996, χωρίζεται σε 3 διακεκοµµένες περιόδους και σε 3 µεταβατικές περιόδους. Η περίοδος διακοπής χαρακτηρίζεται από ποιοτικές αλλαγές στην πολιτική των ναρκωτικών ως αποτέλεσµα µεγάλης συσσώρευσης στην προηγούµενη µεταβατική περίοδο. Όπου τότε ήταν δυνατόν να καθοριστεί η ακόλουθη διανοµή σε περιόδους: Η πρώτη περίοδος καθορίζεται από το 1968-1972, όταν δηµιουργήθηκε η θεραπεία και το σύστηµα ελέγχου. Η πρώτη µεταβατική περίοδος ακολουθεί το 1973-1978, όταν το πρόβληµα χρήσης ναρκωτικών άλλαξε χαρακτήρα και έγινε ένα πραγµατικά κοινωνικό πρόβληµα, και όταν η θεραπεία, της εξάρτησης των ναρκωτικών, έγινε τελικά επαγγελµατική. Η δεύτερη περίοδος καθορίστηκε τότε το 1979-1984. Σε αυτήν την περίοδο υπήρξε ένας περιεκτικός διάλογος για την ανάπτυξη του ελέγχου και των συστηµάτων θεραπείας, όπου τα αποτελέσµατα κατοχυρώθηκαν στο σύστηµα ελέγχου και τότε υπήρξε µία πορεία αλλαγών στο σύστηµα θεραπείας. Η δεύτερη µεταβατική περίοδος ακολούθησε την χρονιά του 1985-1991, όπου υπήρξε µία µεγάλη συσσώρευση µελλοντικών κρίσεων στην πολιτική των και στην κατάσταση των ναρκωτικών. Αυτό οδήγησε στην τρίτη περίοδο από 37 Lau Laursen Storgaard.΄΄ Η δηµιουργία της ∆ανικής πολιτικής για τον έλεγχο ναρκωτικών από το 1965 ΄΄. Jurist- og Okonomforbunets Forlag 19 το 1992-1996, όταν πολιτικές ρυθµίσεις έφτιαχναν ξανά την βάση για ένα γενικό πολιτικό διάλογο για τα ναρκωτικά38. Η ∆ανία είναι µια χώρα πρωτίστως για µεταφορά ναρκωτικών λόγο της γεωγραφικής της θέσης. Η πολύ καλή αεροπορική µεταφορά και οι ναυτιλιακές δυνατότητες της την κάνει να είναι η πιο κεντρική νότια Ευρωπαϊκή χώρα για µεταφορές. Η ∆ανία όχι µόνο συνεργάζεται στενά µε τις Σκανδιναβικές γειτονικές χώρες και την Ευρώπη για να σταµατήσει η µεταφορά παράνοµων ναρκωτικών, αλλά ακόµα παίζει ένα σηµαντικό ρόλο στο να βοηθήσει τις Βαλκανικές χώρες να καταπολεµήσουν την διακίνηση των ναρκωτικών. Ενώ έχουν εντοπίσει λίγες φορές µεγάλες ποσότητες ναρκωτικών στην ∆ανία, οι δανέζικες υπηρεσίες πιστεύουν ότι δεν έχουν ανακαλύψει µεγάλη ποσότητα διακίνησης ναρκωτικών ως επακόλουθο των συµφωνιών ανοιχτών συνόρων και της υψηλής ποσότητας διεθνές εµπορίου. Μέσα στη ∆ανία, η διαθεσιµότητα της κοκαΐνης συνεχίζει να αναπτύσσεται το 1997 και χάπια Ecstasy παραµένουν δηµοφιλές για ένα µεγάλο αριθµό νεαρών ∆ανών39. Οι έµποροι των ναρκωτικών εκµεταλλεύονται την καλή θέση µεταφοράς που έχει ώστε να µεταφέρουν παράνοµα ναρκωτικά στην ∆ανία για εγχώρια χρήση αλλά και για άλλες χώρες. Υπάρχει ακόµα απόδειξη ότι ναρκωτικά από την Ρωσία, τις Βαλτικές χώρες και την κεντρική Ευρώπη περνάνε από την ∆ανία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και στην Ενωµένη Αµερική , αν και οι ποσότητες που ρέουν στην Αµερική είναι σχετικά µικρές.40 4.1 Πολιτική της χώρας για τις µειονεκτούντες οµάδες. Η ∆ανέζικη κυβέρνηση παρουσίασε ένα δηµόσιο πρόγραµµα υγείας µε αποκορύφωµα την κοινωνική ανισότητα στους όρους της υγείας σαν µία ειδική περιοχή προσοχής. Η κοινωνική πολιτική ακόµα αποτέλεσε µέρος των πρωτοβουλιών που στοχεύουν σε χρήστες ναρκωτικών, χρήστες αλκοόλ και πνευµατικά αρρώστους.41 Ένα σύνολο στόχων της ∆ανέζικης κυβέρνησης για το πρόγραµµα υγείας «Υγεία από την γέννηση µέχρι τον θάνατο» είναι να µειώσει την κοινωνική ανισότητα στην υγεία. Το πρόγραµµα δίνει έµφαση στο ότι ένας αριθµός οµάδων χρειάζεται ειδική προσοχή και προσπάθεια, επίσης η υγεία µεταξύ κοινωνικών οµάδων στην ∆ανία διαφέρει σηµαντικά. Η κοινωνική ασφάλεια, η έννοια της ποιότητας ζωής, οι συνθήκες κατοικίας, οι συνήθειες του καπνίσµατος και του αλκοόλ και η ανεργία είναι όλα αλληλένδετα γεγονότα42. 38 Lau Laursen Storgaard.΄΄ Η δηµιουργία της ∆ανικής πολιτικής για τον έλεγχο ναρκωτικών από το 1965 ΄΄. Jurist- og Okonomforbunets Forlag 39 International Narcotics and Law Enforcement Affairs (INCSR) (1998).΄΄U.S. Department of State 1997 International Narcotics Control Strategy Report΄΄. 40 Όπως παραπάνω. 41 Εθνικό Πλάνο ∆ράσης της ∆ανίας(2003) 42 Όπως παραπάνω. 20 Η προσπάθεια καταπολέµησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού στοχεύει ακόµα και στους χρήστες ναρκωτικών και αλκοόλ και στους πνευµατικά αρρώστους, οι οποίοι συχνά µειονεκτούν τόσο κοινωνικά όσο και στους όρους υγείας. Το Υπουργείο για την ισότητα του γένους «Προοπτική και πλάνο δράσης 2003» περιλαµβάνει την υγεία αντρών και γυναικών σαν ένα ειδικό τοµέα επικέντρωσης. Επειδή η δηµόσια υγεία δεν είναι γενετικά ουδέτερη. Η γνώση και η συνείδηση για το γένος διαφέρει στην υγεία, µοντέλα µπορεί να βοηθήσουν την αύξηση υγείας των γυναικών και των αντρών και να αποτρέψουν νοσήµατα43. Όταν εξετάζεται η νέα νοµοθεσία, η ∆ανία συχνά εφαρµόζει δείκτες για αλλαγή στην διανοµή εισοδήµατος, και γενικά την διανοµή αβροφροσύνης από ένα ολοκληρωµένο µέρος του σχεδιασµού οικονοµικής πολιτικής. Όπως και αν, χωρίς ασάφεια, πολλοί στόχοι έχουν τεθεί για την ανάπτυξη διανοµής του ∆ανέζικου εισοδήµατος. Εποµένως, οι παραπάνω δείκτες δεν αποτελούν ανεξάρτητες µεταβλητές για την πολιτική οικονοµίας. Ακόµα, η νοµοθεσία και το πλάνο δράσης, κ.α., ορίζουν σίγουρους ποσοτικούς στόχους, για παράδειγµα η ανάπτυξη του ποσοστού εργασίας, το οποίο έµµεσα επηρεάζει την ανάπτυξη των αναφερόµενων δεικτών. Σε κάποια µεγέθη, άλλοι στόχοι και δείκτες εφαρµόζονται στην ∆ανέζικη κοινωνική και εργασίας πολιτική, συχνά σε πιο πολύ ειδικευµένες περιοχές πολιτικής. Κάποιοι όροι της ∆ανέζικης πολιτικής στοχεύουν στις πιο µειονεκτούντες και περιθωριοποιηµένες οµάδες, οι στόχοι χαρακτηρίζονται σχετικά µε την ευκαιρία προσπάθειας και την σειρά προσφορών σε σχέση µε αυτές τις οµάδες44. Παρά την θετική πορεία της οικονοµίας και την ανάπτυξη εργασίας και κοινωνικής πολιτικής, οι οµάδες σε κίνδυνο εκτίθονται στην φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισµό, που ζουν στην ∆ανία. Αυτό περιλαµβάνει τις πιο µειονεκτούντες οµάδες, όπως οι χρήστες ναρκωτικών και αλκοόλ, οι πνευµατικά άρρωστοι, οι άστεγοι και οι ιερόδουλες45. Τα πρότυπα περιθωριοποίησης γυναικών και αντρών διαφοροποιούνται πολύ µεταξύ των περιθωριοποιηµένων οµάδων. Για παράδειγµα, υπάρχουν περισσότεροι άστεγοι άντρες από γυναίκες. Οι γυναίκες χρήστες εξοικονοµούν χρήµατα µέσω της( πορνείας) , ενώ οι άντρες µέσω εγκλήµατος. Περισσότερες γυναίκες είναι άνεργες, αλλά η ανεργία των αντρών είναι δυσκολότερο να την χειριστούν λόγω των προσωπικών κοινωνικών σχέσεων είναι συχνά πιο αδύναµη από των γυναικών. Ακόµα, οι γυναίκες σαν µοναδικοί προµηθευτές υπερ παρουσιάζεται ότι διεκδικούν οικονοµική βοήθεια. Το διαφορετικό περιθώριο προτύπων 43 Εθνικό Πλάνο ∆ράσης της ∆ανίας(2003) Εθνικό Πλάνο ∆ράσης της ∆ανίας(2003) 45 Όπως παραπάνω. 44 21 ανάµεσα στα δύο γένη σηµαίνει ότι οι πρωτοβουλίες για την ολοκληρωµένη προσπάθεια χρειάζεται να στοχεύουν σε σειρά ώστε να καθιστά κατάλληλη την προσπάθεια46. Ένας από τους στόχους της ∆ανέζικης κυβέρνησης είναι να ενισχύσει, να εξασφαλίσει και να αυξήσει την κοινωνική πρόνοια στην ∆ανία. Επειδή είναι ένας τοµέας µε υψηλή προτεραιότητα, δίνεται µεγάλη έµφαση στην προώθηση των πρωτοβουλιών που στοχεύουν στις πιο µειονεκτούντες οµάδες γυναικών και αντρών, ιδιαίτερα όταν χρειάζεται να καταπολεµηθεί αρνητική µεταβίβαση µεταξύ γενεών. Το 2002 και 2003, δόθηκαν πολλά χρήµατα για την βελτίωση προσπάθειας που στοχεύει στις κοινωνικά µειονεκτούντες οµάδες. ∆όθηκε µεγαλύτερη προτεραιότητα για την προσπάθεια που στόχευε σε αυτές και τα δηµόσια έξοδα για τον τοµέα αυτό αυξήθηκαν πάνω από 40%. Αυτή η αύξηση είναι από τις µεγαλύτερες, συνδυάζοντας την θεραπεία για χρήστες και ανέσεις σε µέρη µονίµου διανοµής για άτοµα µε ειδικά κοινωνικά προβλήµατα, υπηρεσίες στέγασης για άρρωστους άστεγους που έχουν ανάγκη την φροντίδα κτλ47. Ο κύριος στόχος των κοινωνικών πρωτοβουλιών για τις µειονεκτούντες οµάδες είναι να εξασφαλιστεί ότι µια ειδική υπηρεσία υπάρχει για να ελαφρύνει τα προβλήµατα τους και να προλαµβάνει του καθενός το ιδιαίτερο πρόβληµα από το να γίνει χειρότερο. Οι πρωτοβουλίες στοχεύουν στο να ανέβει η ιδιαίτερη πιθανότητα της προσωπικής ανάπτυξης, η δραστηριοποίηση και η κοινωνική ολοκλήρωση, και στη δηµιουργία συνεκτικών προσφορών. Η ∆ανέζικη κοινωνική νοµοθεσία ήδη προωθεί την αντίληψη του σχεδιασµού µίας προσωπικής προσπάθειας για την ατοµικότητα. Η νοµοθεσία περιλαµβάνει µία ευρύ σειρά από δικηγορικές και καθοδηγητικές υπηρεσίες, προσφορές για υποστήριξη και θεραπεία όπως και ανέσεις χώρων µονίµου διανοµής. Η προσφορά πρέπει να δηµιουργείται από συνδυαστικές ποικίλες υπηρεσίες µέσα από κατάλληλη προσφορά για το ανήσυχο άτοµο. Αυτές οι υπηρεσίες πρέπει να περιλαµβάνουν χώρους µονίµου διανοµής, προσωπική βοήθεια, νοσοκοµειακή, φροντίδα, κοινωνική εκπαιδευτική βοήθεια, συνοδεία διατάξεων, θεραπεία, περιορισµένη απασχόληση κ.α.48 Τον Μάρτιο του 2004, η κυβέρνηση παρουσίασε το πρόγραµµα για την συµφωνηµένη δράση που στοχεύει στις µειονεκτούντες οµάδες στην ∆ανέζικη κοινωνία. Στις µειονεκτούντες οµάδες περιλαµβάνονται, οι χρήστες ναρκωτικών, οι έφηβοι και τα παιδιά από οικογένειες χρηστών αλκοόλ, οι πνευµατικά άρρωστοι, οι άστεγοι και οι ιερόδουλες. Αυτό το πλάνο δράσης είναι το πρώτο συνολικό πλάνο δράσης για αυτήν την οµάδα. Σαν µέρος αυτής της προσπάθειας ανύψωσης που στοχεύει στις αδύναµες οµάδες, θα δίνονται περισσότερα καταφύγια στους άστεγους, τους πνευµατικά άρρωστους και τους ανάπηρους 46 Όπως παραπάνω. Εθνικό Πλάνο ∆ράσης της ∆ανίας(2003) 48 Όπως παραπάνω. 47 22 και για πρόληψη χρήσης αλκοόλ και ναρκωτικών. Επί πλέον, η κυβέρνηση έχει αρχίσει διαπραγµατεύσεις µε τις περισσότερες υπηρεσίες για να αποφασίσουν πως να κάνουν υπεύθυνες τις τοπικές και περιφερειακές υπηρεσίες, για µία βελτιωµένη προσπάθεια στην πράξη49. Παρακάτω δίνεται µία ολοκληρωµένη περιγραφή των στόχων που θέτουν οι πρωτοβουλίες για τις µειονεκτούντες οµάδες. Ο αντικειµενικός σκοπός είναι να γίνει µία ειδική προσπάθεια η οποία θα εξασφαλίζει50: να δίνεται στις αδύναµες οµάδες µία ζωή µε νόηµα συλλογισµοί και σεβασµός ότι οι αδύναµες οµάδες έχουν ανάγκες και επιθυµίες ενίσχυση των πιθανοτήτων τους για συµµετοχή και συµβολή στην κοινότητα. Για να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής για τις αδύναµες οµάδες, πρέπει να δουλέψουν 51 συστηµατικά µε : Ελεύθερη επιλογή. Οι πολίτες πρέπει να έρθουν πρώτοι. Τα µέτρα που παίρνονται για τις κοινωνικά µειονεκτούντες οµάδες είναι συχνά παρείσακτα από σεβασµό για την καθηµερινή ζωή των χρηστών τους. Αυτή είναι η περίπτωση που είτε τοποθετούνται σε ένα ειδικό σπίτι ή σε θεραπεία για χρήστες. Είναι ακόµα υπέρτατο ότι ο χρήστης έχει την καλύτερη µοίρα πιθανότητας επίδρασης από τα µέτρα που παίρνονται. Η ελεύθερη επιλογή λοιπόν σηµαίνει να κατορθώσουν να δηµιουργήσουν την ελευθερία επιλογής για τις µειονεκτούντες οµάδες. Εµπλοκή χρήστη. Οι ανάγκες και οι επιθυµίες του χρήστη πρέπει να εξυπηρετούν µία καλύτερη µοίρα στο ίδρυµα, και οι χρήστες κοινωνικών προσφορών πρέπει να εµπλέκονται στις αποφάσεις που αφορούν τις δικές τους ζωές. Η νοµοθεσία έχει ήδη προβάλλει τις απαραίτητες έννοιες για την εµπλοκή των χρηστών, αλλά αυτό προϋποθέτει και την µεταφορά αυτών στην πράξη σε µεγαλύτερη έκταση. Πρέπει ακόµα να υπάρχει εξασφάλιση για τα ενδιαφέροντα των µειονεκτούντων οµάδων µε την ενίσχυση των οργανισµών τους. Προσαρµογή στις ατοµικές ανάγκες. Η προσπάθεια πρέπει να βασιστεί σε ατοµικές λύσεις που να ταιριάζουν στις ειδικές ανάγκες για την ατοµικότητα του ατόµου. Βασικά, το πετυχηµένο κριτήριο είναι η ολοκλήρωση του µεινεκτούντος ατόµου στην κοινωνία. Όπως και αν έχει, αν αυτό δεν είναι πραγµατικό, το ανήσυχο άτοµο πρέπει να µπορεί να ζήσει µία ζωή όπως εκείνος ή εκείνη βρίσκει ικανοποιητική52. Υποστηρικτική δουλειά µε συγγενείς. Οι συγγενείς παίζουν επίσης κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια να εξασφαλίσουν κοινωνικά τις µειονεκτούντες οµάδες σε µία ζωή µε 49 Εθνικό Πλάνο ∆ράσης της ∆ανίας(2003) Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας.΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 51 Όπως παραπάνω. 52 Όπως παραπάνω. 50 23 νόηµα και κοινωνικά εξασφαλισµένη. Οι συγγενείς έχουν να παίξουν τον ρόλο του βοηθού, του υποστηρικτή και του χορηγού φροντίδας, και πολύ συχνά αποτελούν ένα σηµαντικό µέρος της ευαισθησίας και του κοινωνικού δικτύου των µειονεκτούντων οµάδων. Ενίσχυση της εθελοντικής εργασίας. Οι εθελοντικοί οργανισµοί κάνουν µία δυνατή συνεισφορά σε σχέση µε τις αδύναµες οµάδες στην κοινωνία. Η ∆ανέζικη κυβέρνηση θέλει να ανυψωθεί αυτή η συνεισφορά περισσότερο και γι’ αυτό ο εθελοντικός τοµέας έχει ιδιαίτερη υποστήριξη όταν βοηθάει τις µειονεκτικές οµάδες. Πρέπει να εξασφαλιστούν ευνοϊκοί όροι για την κοινωνική εθελοντική προσφορά και την ατοµική κοινωνική ανάµειξη ατόµων στην εθελοντική εργασία. Αυτό επίσης δίνει την δυνατότητα για χρήση των οργανισµών και ανάπτυξη της τοµεακής συνεργασίας. Οι επιδεξιότητες των κοινωνικών λειτουργών πρέπει να βελτιωθούν. Οι µειονεκτούντες οµάδες συχνά προκαλούν γενικές αντιλήψεις της φυσιολογικής ζωής, το οποίο κάνει απαραίτητο την καλύτερη κατανόηση της ειδικής θέσης και συνθηκών ζωής των µειονεκτούντων οµάδων. Η κυβέρνηση προτίθεται να βελτιώσει την βασική εκπαίδευση και συµπληρωµατική εκπαίδευση του προσωπικού που εργάζεται µε µειονεκτούντες οµάδες, έτσι ώστε να καλλιεργείται καλύτερη κατανόηση των οµάδων.53 Νοµική προστασία. Η νοµική προστασία πρέπει να αναβαθµιστεί, όχι µόνο για τις µειονεκτικές οµάδες. Τυπικά, οι µειονεκτικές οµάδες είναι ανίκανες να συµπεριληφθούν στα πρακτικά του εφετικού συστήµατος, και ακάλυπτες από ένα ισχυρό οργανισµό υποστήριξης. Για αυτόν τον λόγο, µερικές φορές δυσκολεύονται να πάρουν πλεονέκτηµα από τις συνήθης νοµικές εγγυήσεις. Από εδώ και πέρα, πρέπει να δίνεται ειδική προσοχή στις µειονεκτούντες οµάδες όταν κάνουν παράπονα. Αυτή η προσοχή εξασφαλίζεται µέσα από την εκπαίδευση των κοινωνικών λειτουργών, σχέδια νοµικού συµβουλίου., κ.α. Αλληλοσύνδεση µεταξύ δηµοσίων συστηµάτων. Οι πρωτοβουλίες που στοχεύουν στις µειονεκτούντες οµάδες συχνά γίνονται σε χωριστούς τοµείς, για παράδειγµα η υπηρεσία υγείας, οι κοινωνικές υπηρεσίες και το σύστηµα δικαιοσύνης, µεταξύ τοπικών και περιφερειακών υπηρεσιών. Πράγµατι, πολλές υπηρεσίες συχνά εµπλέκονται ταυτόχρονα. Αυτά τα µέρη απαιτούν δυνατά την ικανότητα του δηµόσιου τοµέα για συνεργασία ώστε να χορηγηθεί η καλύτερα προσαρµοσµένη ατοµικά λύση. Με µία βλέψη για ενίσχυση της προσπάθειας που στοχεύει στις περιθωριοποιηµένες οµάδες, η ∆ανέζικη κυβέρνηση προτίθεται να βελτιώσει την τοµεακή και οργανική συνεργασία. Πρόληψη. Χρειάζεται πρόληψη και θεραπεία. Όπου είναι δυνατόν, πρέπει να υπάρχει δράση πριν το άτοµο γίνει χρήστης ή άστεγος. Είναι ουσιώδης να κατανοηθούν οι θέσεις που οδηγούν στην κοινωνική πτώση, είναι εκεί όπου οι οργανισµοί χρηστών παίζουν σηµαντικό ρόλο. Η καταπολέµηση της αρνητικής µεταβίβασης γενεών είναι µέρος του στόχου πρόληψης54. 53 54 Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας.΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 Όπως παραπάνω. 24 4.2 Κοινωνική Πολιτική για εξαρτησιογόνες ουσίες Στην ∆ανία η χρήση ναρκωτικών αντιµετωπίζεται σαν ένα πολύπλοκο πρόβληµα ζητώντας δράση µέσω της δουλειάς για οροθεσία γραµµών και διαφορετικών τοµέων. Οι προσπάθειες για καταπολέµηση της χρήσης είναι, εποµένως, ευθύνη τόσο των τοπικών όσο και των κεντρικών υπηρεσιών για πρόληψη, θεραπεία και έλεγχο55. Η θέση της ∆ανέζικης κυβέρνησης στην δράση στον τοµέα των ναρκωτικών είναι η ακόλουθη56: άρνηση της νοµιµοποίησης των ναρκωτικών ισορροπία µεταξύ της πρόληψης και της θεραπείας ενισχυµένη τοπική πρόληψη, συµπεριλαµβάνοντας δραστηριότητες στοχεύουν σε ευπρόσβλητες ηλικίες νέων αναβάθµιση θεραπείας, συµπεριλαµβάνοντας φροντίδα, που να βασίζεται στην αρχή της διαφορετικότητας αναγκών και στόχων. η θεραπεία σαν εναλλακτική της τιµωρίας. Η πολιτική της ∆ανίας βασίζεται σε διαρκή και µε στόχο παρέµβασης πρόληψη, σε πολυµορφική προαιρετική συνδυαστική θεραπεία και αποτελεσµατικό έλεγχο. Η πολιτική πρόληψης ναρκωτικών παραµένει στην αρχή της απαγόρευσης των ναρκωτικών , σε υψηλό επίπεδο πληροφοριών ,όσο καλύτερη δράση γίνεται για να επιδράει στις κοινωνικές συνθήκες57. Σε αυτήν την σύνδεση, οι λόγοι της χρήσης είναι κυρίως άσχηµα παιδικά χρόνια, µικρή επαφή µε τους έφηβους, περιθωριοποίηση στην εκπαίδευση και στην επιµόρφωση µε αποτέλεσµα µικρές οµάδες νέων να γίνονται ευπρόσβλητοι στην εµπειρία χρήσης ουσιών όπου συνήθως σε πολλές περιπτώσεις καταλήγουν σε ενεργούς χρήστες58. Ι)Πρόληψη Η ∆ανία βασίζει τις παρεµβάσεις πρόληψης σε δύο µέρη. Το ένα µέρος είναι γενικά κοινωνικά µέτρα πρόληψης για να προβάλλει τις καλές συνθήκες ζωής και το άλλο είναι ειδικές πληροφορίες που δίνονται µέσα από δύο κατευθύνσεις επικοινωνίας προτιµότερο από τα µέσα επικοινωνίας. ∆ίνουν έµφαση στην ελάττωση της βλάβης απότι στην αποχή. Βασίζεται σε εθνική περιγραφή βασικών αρχών µαζί µε την δηµοσίευση σηµαντικών βοηθηµάτων και τοπικού σχεδιασµού και την εφαρµογή ειδικών παρεµβάσεων πρόληψης. 55 Mario lap. ∆ανία.(1995) Όπως παραπάνω. 57 Όπως παραπάνω. 58 Όπως παραπάνω. 56 25 Έχουν αναπτυχθεί ειδικές παρεµβάσεις πρόληψης για το AIDS. Πληροφορίες, εύκολη πρόσβαση για σύριγγες και βελόνες και διανοµή προφυλαχτικών. Οι προσπάθειες πρόληψης αποτελούνται από διεθνές καµπάνιες πληροφόρησης και περισσότερο πραγµατική και στοχευόµενη υποστήριξη για ιδιαίτερες και µικρές οµάδες. Ένας αριθµός πρωτοβουλιών πραγµατοποιήθηκε σε συνεργασία µε τις περιφέρειες και τους δήµους µε την προοπτική να ενταθεί η πρόληψη της χρήσης ναρκωτικών στους νέους. Η κουλτούρα των νέων για τα ναρκωτικά ελέγχεται τοπικά µε σκοπό να συλλέξουν νέες πορείες και προβάλλοντας ειδικές καµπάνιες πληροφόρησης και µέτρα που στοχεύουν στους νέους, εισαγωγή του alia στα προγράµµατα εκπαίδευσης των νέων. Στο συµβούλιο νέων τον Σεπτέµβριο του 2003, µαθητές σχολείων, µαθητές µέσης εκπαίδευσης, µαθητές εµπορικών κολεγίων, κ.α. παρουσίασαν τις δικές τους ιδέες για τον σχεδιασµό δραστηριοτήτων πρόληψης. Το συµβούλιο προϋπόθετε ότι τα αγόρια και τα κορίτσια είχαν διαφορετικό τρόπο ζωής και ρισκάρουν να καταλήξουν χρήστες. Έτσι, πρέπει να ολοκληρωθούν δραστηριότητες πρόληψης για νέους µε αποτελεσµατική προοπτική του γένους. Σαν συνέχεια των συστάσεων από το συµβούλιο νέων, οργανώθηκε έπειτα ένα συµβούλιο για επαγγελµατίες, µε την προοπτική να προσδιοριστεί θεραπεία και πρόληψη χρήσης για τους νέους. Σαν βάση του συµβουλίου και του σεµιναρίου, έγινε µία αναφορά ειδική για το γένος για τις διαφορές αγοριών και κοριτσιών στην συµπεριφορά υγείας και στον τρόπο ζωής59. Οι δραστηριότητες για την πρόληψη εµπεριέχουν πληροφορίες για τις επιβλαβείς επιδράσεις του αλκοόλ, το οικογενειακό περιβάλλον για τον έλεγχο κατανάλωσης αλκοόλ, ύπαρξη αυστηρής εφαρµογής ρυθµίσεων για παιδιά και νέους και πρόωρες προσπάθειες που να στοχεύουν σε µεγάλες κλίµακες καταναλωτών αλκοόλ. Στην ∆ανία, σχολεία µέσης εκπαίδευσης, χώροι εργασίας, εκπαιδευτικά κέντρα, υπηρεσίες υγείας, περιφερειακές και τοπικές, κοινωνικές και υγείας υπηρεσίες, γενικά επαγγελµατίες, η αστυνοµία και κοινωνικοί εθελοντικοί οργανισµοί, όλοι µαζί συνεργάζονται για την οργάνωση πρόληψης και την προώθηση υγείας στον τοµέα του αλκοόλ.60 ΙΙ)Θεραπεία Οι χρήστες ναρκωτικών είναι µία ιδιαίτερα µειονεκτική οµάδα. Οι χρήστες βρίσκουν τον εαυτό τους σε µία εφήµερη θεραπευτική θέση και είναι σε επείγουσα ανάγκη θεραπείας. Η ∆ανία έχει υπολογίσει ότι 14,000 χρήστες ζητούν θεραπεία. Σύµφωνα µε στατιστικά στοιχεία από το εθνικό συµβούλιο υγείας της ∆ανίας, περίπου 11,000 άτοµα είχαν θεραπεία για χρήση ναρκωτικών το 2002. Ο αριθµός αυτός είχε ηµερήσια θεραπεία. Τα προηγούµενα χρόνια, ο 59 60 Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας.΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας.΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 26 αριθµός χρηστών που λάµβανε θεραπεία αυξήθηκε σταθερά, το 1996, ο αριθµός ήταν περίπου 4,500. Το 75% αυτών ήταν άντρες61. Μία ευρεία σειρά προσφορών θεραπείας πρέπει να είναι διαθέσιµα για να εξασφαλίσουν πρόσβαση σχετικά µε την θεραπεία σύµφωνα µε ατοµικές επιθυµίες και ανάγκες. Ο µακροπρόθεσµος στόχος είναι να αυξηθεί ο αριθµός των κέντρων µονίµου διανοµής ηµερήσιας θεραπείας και να ιδρυθούν νέα καταφύγια62. Η χώρα έχει εκτεταµένα εκπαιδευτικά προγράµµατα κατά των ναρκωτικών στα σχολεία και στα κέντρα εφήβων. Η εξάρτηση των ναρκωτικών θεραπεύεται από ένα µεγάλο αριθµό ιδρυµάτων σε όλη την ∆ανία. Επί πλέον εκτός από την εσωνοσοκοµειακή περίθαλψη στα νοσοκοµεία, είναι ακόµα διαθέσιµη και η εξωνοσοκοµειακή φροντίδα, κέντρα κρίσης νέων, και ειδικές εξωτερικές κλινικές. Αυτά τα προγράµµατα είναι δωρεάν για τους ∆ανούς πολίτες. Η κυβέρνηση συνεχίζει να δίνει κεφάλαια σε συστηµένα προγράµµατα το 1996 τα οποία εµπλέκουν την αναγκαστική θεραπεία εξάρτησης , για άτοµα που έχουν συµφωνήσει να υφίστανται θεραπεία σαν εναλλακτική της φυλάκισης σε ασφαλής υποθέσεις. Αυτά τα προγράµµατα παραµένουν µικρά στο περιθώριο. Η κυβέρνηση ζητάει ακόµα να δηλώσουν βέβαια οι φυλακές ότι είναι καθαρές από ναρκωτικά. Συνεχίζει να υπάρχει ένας πολιτικός διάλογος που περιβάλλει µία επιθυµία, η οποία είναι βίαια αντίθετη µε την αστυνοµία, ότι θα επιτρέπουν σε γιατρούς να προσφέρουν σε χρήστες ηρωίνη63. Η θεραπεία των χρηστών είναι ευθύνη και καθήκον των δηµόσιων υπηρεσιών. Η δηµόσια δράση απαρτίζεται από εθελοντικούς οργανισµούς και ανεξάρτητους ιδιωτικούς οργανισµούς. Αυτό σηµαίνει ότι υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη τα οποία διευκολύνουν τους πελάτες να τους προσφέρονται πολλά εύκαµπτα , µη τυπικά είδη για θεραπεία και φροντίδα.64 Το νόηµα της νέας τάσης είναι ιδιαίτερο και χρειάζεται οροθετηµένη θεραπεία και διαφοροποιηµένους στόχους για τον ιδιαίτερο χρήστη που είναι απολύτως καθαρός από τα ναρκωτικά, δεν είναι ο µοναδικός στόχος αυτός. Είναι ακόµα για παράδειγµα, η βελτίωση της ποιότητας της ζωής του χρήστη. Από το 1996 οι περιφέρειες είχαν την ευθύνη για θεραπεία στην ∆ανία και για την ανάκτηση των χρηστών. Στης 1 Ιανουαρίου του 2003, δηµιουργήθηκε ένας νέος κανόνας όταν τροποποιήθηκε το µέρος 85 της δανέζικης νοµοθεσίας, κοινωνικών υπηρεσιών για δράση. Η περιφέρεια υποχρεώθηκε να µπορεί να προσφέρει κοινωνική υπηρεσία στους 61 International Narcotics and Law Enforcement Affairs (INCSR) (1998).΄΄U.S. Department of State 1997 International Narcotics Control Strategy Report΄΄. 62 Όπως παραπάνω. Όπως παραπάνω. 64 Όπως παραπάνω. 63 27 χρήστες µέσα σε 14 µέρες από την πρώτη επαφή του χρήστη µε την περιφέρεια για εισαγωγή σε θεραπεία. Επίσης δόθηκε η ευκαιρία στους χρήστες να διαλέγουν µεταξύ δηµόσιας και ιδιωτικής θεραπείας, αποδεικνύοντας ότι οι ευκαιρίες θεραπείας είναι παρόµοιες µε τις προσφερόµενες από τις περιφερειακές υπηρεσίες65. Η θεραπεία στην ∆ανία είναι µε τον καλύτερο τρόπο ταξινοµηµένη και περιλαµβάνει απεξάρτηση , προετοιµασία πριν ο χρήστης ξεκινήσει την θεραπεία και φροντίδα στην διάρκεια της θεραπείας. Η πλειοψηφία των εσωτερικών πελατών σε µονάδες θεραπείας ανήκουν σε ιδιωτικούς θεσµούς ή ανήκουν σε κεφάλαιο. Μερικά ιδρύµατα εσωτερικής περίθαλψης προβάλλουν την µεθαδόνη σταθερά στοχεύοντας σε θεραπεία µεθαδόνης για τον χρήστη, µε σκοπό την παραγωγή χρήσης δευτερεύον ναρκωτικού στο µικρότερο ποσοστό και την ίδρυση κοινωνικών και για εργασία δραστηριοτήτων. Μέσα στα πλαίσια εσωτερικής περίθαλψης , πολλοί ακολουθούν την κοινωνικοεκπαιδευτική προσέγγιση και άλλοι το µοντέλο Minnesota66. 67 Η θεραπεία υποκατάστασης παίρνει πρωτίστως θέση στα είδη θεραπείας. Η µεθαδόνη είναι το επικρατέστερο υποκατάστατο και από το 1998 το µόνο υποκατάστατο που χρησιµοποιείται. Σύµφωνα µε τον κύκλο µεθαδόνης( κύκλος συνταγής εξαρτησιογόνων ναρκωτικών), η θεραπεία της πρέπει πάντα να συµπληρώνεται µε βοήθεια ψυχοθεραπείας. Το 1998, δοκίµασαν LAAM και buprenorphine, µόνο η buprenorphine χρησιµοποιείται ακόµα και τώρα στην ∆ανία. Το 2003 484 χρήστες ακολουθούσαν θεραπεία µε buprenorphine. Η κοινωνική επανένταξη των χρηστών συνήθως περιγράφει την τελευταία φάση της θεραπείας στην ∆ανία. Οι µονάδες θεραπείας µε το µοντέλο Minnesota, χρησιµοποιούν είτε το ήµισυ θεραπείας σε σπίτια σαν τελευταία φάση θεραπείας για επανένταξη ή ξεκινάνε την επανένταξη στα µισά της θεραπείας. Γενικά όλη η διαδικασία θεραπείας συνεχίζεται στο ήµισυ στα σπίτια, µερικοί το κάνουν αυτό σε εσωτερικές τοποθεσίες και άλλοι σε εξωτερικές. Η σηµαντικότητα του να προσφέρονται διαφορετικές εκλογές θεραπείας, συµπεριλαµβάνοντας χαµηλό treshold σε σειρά ώστε να συναντήσουν τις ατοµικές ανάγκες των χρηστών είναι πιεστικό. Υπάρχει περισσότερη έµφαση στην εξωτερική θεραπεία απ’ότι στην εσωτερική, στην αύξηση χρήσης κέντρων υποδοχής και καταφύγιων και στη µείωση ψυχιατρικών κλινικών. Η πλειοψηφία επαγγελµατικού προσωπικού είναι κοινωνικοί παιδαγωγοί και κοινωνικοί λειτουργοί. Η χορήγηση µεθαδόνης είναι ένα µέρος της θεραπείας. Υπάρχουν ανεπαρκή προγράµµατα και η γεωγραφική τους κατανοµή ακανόνιστη, 65 ΄΄Θεραπεία ναρκωτικών στην ∆ανία΄΄. (EMCDDA,European Monitoring Centre for Drugs and Drug addiction) Ευρωπαϊκό κέντρο ελέγχου ναρκωτικών και εξάρτησης 66 Όπως παραπάνω. 67 Όπως παραπάνω. 28 δεν καλύπτουν πάντα τις ανάγκες των διαφόρων τύπων χρηστών. Υπάρχουν ειδικές υπηρεσίες για εγκύους και για χρήστες µε παιδιά.68 Η ίδρυση δηµοσίων ανέσεων όπου εισάγουν εξαρτηµένους χρήστες όπου εκεί µπορεί να εισάγουν τις δικές τους ουσίες χωρίς άγχος και κάτω από υγιεινές συνθήκες έχει παρατηρηθεί σαν µία εκλογή. Σε αυτήν την περίπτωση, η ∆ανία ζήτησε την γνώµη του ( INCB) UN International Narcotics Control Board , παγκοσµίου ελέγχου ναρκωτικών, στο σχέδιο σε σχέση µε τα εφόδια από τα συνέδρια του. ∆εν έχει βρεθεί ακόµα όµως κάποια πολιτική λύση για το πρόβληµα.69 70 Στο ∆ανέζικο κοινοβούλιο ένα κόµµα πρότεινε ένα πιλοτικό σχέδιο που να συµπεριλαµβάνει φαρµακευτική συνταγή ηρωίνης για δύσκολες περιπτώσεις χρηστών. Το κοινοβούλιο δεν οριστικοποίησε την σκέψη αυτή πριν την κοινοβουλευτική διακοπή. Και τελικά δεν έγινε δεκτό το αίτηµα αυτό. 71 Το ∆ανέζικο κοινοβούλιο ψήφισε νοµοσχέδιο, από τον Ιανουάριο του 1996, για να εισάγει καλύτερη θεραπεία για χρήστες µε άµεση τηρούµενη θεραπεία και κοινωνική υποστήριξη. Αυτό το άρθρο εξετάζει τα αποτελέσµατα αυτού του νοµοσχεδίου για την θεραπεία σε χρήστες ναρκωτικών σε τρεις περιοχές: στην πόλη Erhus, στο Funen και στην Κοπεγχάγη. Από τις αρχές του 1970 η χρήση µεθαδόνης ήταν µόνο για αποχή στοχεύοντας σε µικρή χρονική περίοδο, και οδηγοί διένειµαν οριστικά υποστηρικτική χρήση ναρκωτικών απεξάρτησης. Αυτοί οι οδηγοί ήταν πολύ περιοριστικοί µε εκτίµηση ηλικίας, καριέρα χρήστη και το κίνητρο απεξάρτησης, αλλά σε µερικές περιπτώσεις η εφαρµογή οδηγών αποδείχτηκαν ανεπιτυχής και ένας µεγάλος αριθµός γενικών επαγγελµατιών και άλλων γιατρών πήραν την πρωτοβουλία να δώσουν µεθαδόνη για µεγάλη χρονική περίοδο στους χρήστες ασθενείς περισσότερο ή λιγότερο σε συµφωνία µε τους κανόνες72. Οι περιφέρειες της ∆ανίας ήταν και είναι υπεύθυνες για την κοινωνική θεραπεία των χρηστών, και η µακρά χρονικά θεραπεία µεθαδόνης ξεκίνησε σε δοκιµαστική βάση στην Κοπεγχάγη, και ακόµα σε περιφέρειες µε µεγάλες πόλεις, στο τέλος του 1970. Στο τέλος της δεκαετίας κατά προσέγγιση 500 χρήστες θεραπεύτηκαν µε µακρά χρονικά περίοδο χρήσης 68 Yπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας.΄΄ Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.2003 Όπως παραπάνω. 70 Όπως παραπάνω. 71 C.Damm και C.Lundstedt ‘Θεραπεία µεθαδόνης σε χρήστες στην ∆ανία µέσα από την αλλαγµένη νοµοθεσία’ 72 όπως παραπάνω. 69 29 µεθαδόνης κυρίως σε γενική πρακτική, και ο αριθµός αυξήθηκε κατά προσέγγιση στους 3000 στα µέσα της δεκαετίας του ‘9073. Αυτή η ανάπτυξη είχε κάποιες ανεπιθύµητες ενέργειες. Από τότε που πολλοί χρήστες θεραπεύτηκαν µε µεθαδόνη από γενικούς επαγγελµατίες, και η φαρµακευτική αγωγή δεν επιβλεπόταν από προσωπικό και δεν υπήρχε κοινωνική υποστήριξη, δεν ήταν ασυνήθιστα θάνατοι σχετιζόµενοι µε ναρκωτικά και παράνοµες πωλήσεις74. Αναγνωρίζοντας αυτά τα αρνητικά γεγονότα, το ∆ανέζικο κοινοβούλιο ψήφισε νέο νοµοσχέδιο από εκείνο του 1996. Ο στόχος του νέου νοµοσχεδίου είναι να εισάγει καλύτερη θεραπεία µε άµεση παρατήρηση της θεραπείας και κοινωνική υποστήριξη. Τα κύρια χαρακτηριστικά του νοµοσχεδίου είναι75 : Μακρά θεραπεία χρηστών µε µεθαδόνη ή άλλων ουσιών επιτρέπονται από γιατρούς υγείας που ανήκουν στο δηµόσιο τοµέα υγείας. Γενικοί επαγγελµατίες και άλλοι γιατροί µπορούν να παρέχουν µεθαδόνη ή άλλες ουσίες για θεραπεία σε χρήστες µόνο αν έχουν άδεια από την χώρα. Η συνεργασία µεταξύ δήµων και πόλεων είναι ξεκάθαρα καθοριστική. Όλα τα είδη ιδρυµάτων είναι διαθέσιµα για θεραπεία χρηστών. Για να εξεταστούν τα νέα µέτρα νοµοσχεδίου, επιλέχθηκαν 3 περιφέρειες, Funen, Erhus, και Κοπεγχάγη, και τους ζητήθηκε να δώσουν τις εξής πληροφορίες : Αριθµός χρηστών που εισήχθησαν για θεραπεία από την δηµόσια υγεία από το τέλος του 1996. Αριθµός χρηστών που παρέµειναν σε θεραπεία από γενικούς επαγγελµατίες ή άλλους γιατρούς από το τέλος του 1996. Τρόποι χορήγησης και έλεγχος µέτρων. Οι αντιδράσεις ασθενών και γιατρών στους νέους κανόνες. Η χωρητικότητα θεραπείας χρηστών στον δηµόσιο τοµέα υγείας από το τέλος του 1995 και το 1996. Εµφανίστηκε ότι υπάρχουν µείζων διαφορές των τριών περιφερειών µε την εφαρµογή της νέας νοµοθεσίας. Στην πόλη Erhus, η οποία είναι η δεύτερη µεγαλύτερη πόλη στην ∆ανία, όπου είναι περιορισµένο το να συνεχίσουν να δίνουν θεραπεία µεθαδόνης γενικοί 73 C.Damm και C.Lundstedt ‘Θεραπεία µεθαδόνης σε χρήστες στην ∆ανία µέσα από την αλλαγµένη νοµοθεσία’ 74 Όπως παραπάνω. 75 Όπως παραπάνω. 30 επαγγελµατίες, ο αριθµός ασθενών ελαττώθηκε σηµαντικά. Η πόλη έχει πρόθεση για θεραπεία χωρίς υποκατάστατα και η µεθαδόνη χρησιµοποιείται µόνο για σκοπούς αποτοξίνωσης. Ο τοµέας της δηµόσιας υγείας δεν διευρύνθηκε. Η ίδια τάση παρατηρείται και στην περιοχή Funen, όπου η θεραπεία µεθαδόνης από γενικούς επαγγελµατίες σχεδόν δεν υπάρχει, αλλά η πόλη έχει διπλάσια χωρητικότητα θεραπείας76. Η πόλη της Κοπεγχάγης διαφέρει από τις άλλες δύο επιλεγµένες, στο ότι έχει πάνω από διπλάσια χωρητικότητα θεραπείας στον δηµόσιο τοµέα υγείας και επιτρέπει σε περισσότερους γενικούς επαγγελµατίες να συνεχίζουν την θεραπεία µεθαδόνης. Ο έλεγχος των µέτρων στην Κοπεγχάγη είναι πιο χαλαρός και για τους πελάτες θεραπείας στον δηµόσιο τοµέα υγείας επιτρέπεται µη επιβλέψιµη φαρµακευτική αγωγή τα Σαββατοκύριακα.77 78 Οι αντιδράσεις των ασθενών στο να παραπεµφθεί η θεραπεία στον δηµόσιο τοµέα υγείας ήταν κυρίως αρνητικές, παράλληλα οι γνώµες των γενικών επαγγελµατιών διαχωρίζονται. Το σύνολο της απότοµης προσβολής παράνοµης µεθαδόνης και ο αριθµός θανάτων σχετιζόµενοι µε ναρκωτικά µειώθηκαν από το 1995 µε 1996. Ο αριθµός παράνοµης µεθαδόνης µειώθηκε από 380 που ήταν το 1995 στα 318 το 1996. Ο αριθµός θανάτων από ναρκωτικά ήταν 274 το 1995 και 266 το 1996. ∆εν είναι δυνατόν να συµπεράνουµε µία καθοριστική τάση από αυτούς τους αριθµούς, αλλά είναι αξιοσηµείωτο ότι για πρώτη φορά εδώ και 7 χρόνια υπάρχει µείωση στην παράνοµη µεθαδόνη και στους θανάτους από ναρκωτικά Υπάρχουν µεγάλες διαφορές µετά την εφαρµογή του νέου νοµοσχεδίου στην Κοπεγχάγη, στο Erhus και στο Funen. Ο έλεγχος των µέτρων είναι λιγότερο σκληρός, και ένας µεγάλος αριθµός γενικών επαγγελµατιών συνεχίζουν την χορήγηση θεραπείας µε µεθαδόνη. Η χωρητικότητα θεραπείας στον δηµόσιο τοµέα αυξήθηκε αρκετά στην Κοπεγχάγη και στο Funen. Οι θάνατοι από ναρκωτικά και οι ποσότητες παράνοµων ναρκωτικών µειώθηκαν. Η νέα νοµοθεσία εφαρµόσθηκε. Είναι πολύ νωρίς για µακρινά αποτελέσµατα της νέας νοµοθεσίας. Είναι σηµαντικό ότι η έρευνα πραγµατοποιείτε σε σειρά για την διασφάλιση µίας αληθινής εικόνας των αποτελεσµάτων στον πληθυσµό των χρηστών.79 Η χρήση αλκοόλ είναι ένα µείζων κοινωνικό και υγείας πρόβληµα το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισµού. Εποµένως, η ∆ανέζικη κυβέρνηση προτίθεται να ανεβάσει τις πρωτοβουλίες που στοχεύουν σε έφηβους χρήστες αλκοόλ και στα παιδιά από οικογένειες χρηστών. Το πρόγραµµα δράσης της κυβέρνησης «Healthy from cradle to grave», 76 C.Damm και C.Lundstedt ‘Θεραπεία µεθαδόνης σε χρήστες στην ∆ανία µέσα από την αλλαγµένη νοµοθεσία’ 77 Όπως παραπάνω. 78 Όπως παραπάνω. 79 Όπως παραπάνω. 31 το οποίο περιέχει τους εθνικούς στόχους και τις στρατηγικές για την δηµόσια υγεία από το 2002-2010, θέτει τους ακόλουθους στόχους για τις πρωτοβουλίες που στοχεύουν στους χρήστες αλκοόλ.80 Ο αριθµός βαριών χρηστών πρέπει να µειωθεί ουσιαστικά, η κατανάλωση αλκοόλ από τους νέους πρέπει να µειωθεί και η κατανάλωση µπροστά σε παιδιά πρέπει να ξεριζωθεί. Μία ευρεία σειρά από διαφορετικές θεραπείες πρέπει να εγκατασταθεί ώστε να επιβεβαιωθεί ότι οι απέραντες διαφορετικές ανάγκες µπορούν να συναντηθούν81. Οι δραστηριότητες στον τοµέα χρήσης αλκοόλ εµπεριέχουν θεραπεία και πρόληψη µαζί µε κοινωνικές προσφορές όπως συµβουλευτική, φροντίδα και υποστήριξη τόσο και µετά την θεραπεία και αποκατάσταση. Εθελοντικοί οργανισµοί και διάφορες τοπικές υπηρεσίες συνεργάζονται σε ολοήµερα ή ηµερήσια κέντρα θεραπείας για χρήστες αλκοόλ. Ο αριθµός των κέντρων ολοήµερης διαµονής µειώθηκε, κάνοντας το έτσι πιο δύσκολο να λαµβάνεται θεραπεία σε 24ωρη βάση µε ευχέρεια. Ο λόγος για αυτήν την µείωση είναι ότι οι επαρχίες έδωσαν προτεραιότητα στην εξωτερική θεραπεία απότι στην ολοήµερη τα τελευταία 10-15 χρόνια. Η 24ωρη θεραπεία είναι πολύ πιο ακριβή από την εξωτερική. Πολλοί χρήστες κέρδισαν τα ίδια οφέλη από την εξωτερική θεραπεία όσο και από την 24ωρη. Μόνο οι βαριοί χρήστες µε µακροχρόνια χρήση αλκοόλ θα αποτύχουν να ωφεληθούν από την εξωτερική θεραπεία, χρειάζονται περισσότεροι υποστήριξη και φροντίδα από αυτήν που µπορεί η εξωτερική να προσφέρει82. Ένας προσανατολισµός του πλάνου δράσης για τις κοινωνικά περιθωριοποιηµένες οµάδες εγκαθιστά την ανάγκη να βελτιωθούν οι δραστηριότητες που στοχεύουν σε έφηβους και παιδιά οικογενειών µε χρήστες αλκοόλ. Για να πετύχει αυτό, µία ευρεία σειρά διαφορετικών προσφορών θεραπείας πρέπει να προσφέρεται, ώστε να επιβεβαιωθεί ότι οι απέραντες διαφορετικές ανάγκες ατόµων µπορούν να συναντηθούν. Για αυτόν τον λόγο, ο αριθµός ολοήµερων και ηµερησίων κέντρων θεραπείας πρέπει να αυξηθεί. Όταν ένας χρήστης αλκοόλ επιθυµεί να θεραπευτεί η επιτυχία της θεραπείας εξαρτάται από το αν θα την αρχίσει άµεσα και από το αν έχει ή όχι κίνητρο. Συνήθως, οι αιτήσεις για κέντρα θεραπείας είναι επίσης σηµαντικές για την θετική πορεία της θεραπείας. 83 Η άµεση δράση επίσης βελτιώνει τους χρήστες. Για αυτό οι τοπικές υπηρεσίες πρέπει να επικεντρωθούν πιο προσεχτικά στα προβλήµατα αλκοολισµού, να εξασφαλίσουν την συστηµατική πρόσβαση των χρηστών σε θεραπεία. Αυτά τα προβλήµατα αλκοολισµού πρέπει να αντιµετωπίζονται σαν ένα οικογενειακό πρόβληµα και να προσφέρεται υποστήριξη 80 ‘Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας’ ,Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας ,δεύτερη έκδοση 2002 Όπως παραπάνω. 82 Όπως παραπάνω. 83 Εθνικό Πλάνο ∆ράσης της ∆ανίας(2003) 81 32 στους συζύγους και στα παιδιά, ειδικά στις καθοριστικές διάρκειες θεραπείας τα παιδιά χρειάζονται υποστήριξη και µετά την θεραπεία θεµελίωση της υποστήριξης. Εποµένως, όταν µία τοπική υπηρεσία παίρνει συνέντευξη από κάποιον για να καθορίσει τα προβλήµατα του, πρέπει πάντα να αναζητά αν υπάρχουν προβλήµατα αλκοολισµού.84 Η συνεκτικότητα στα µέτρα πρέπει να βελτιώνεται µέσα από την συνεργασία και τον συντονισµό µεταξύ των διαφόρων «παιχτών». Ένας προσανατολισµός για αυτό είναι να επεκταθεί η συνεργασία µεταξύ των περιφερειακών και εθελοντικών οργανισµών. Οι εκτιµήσεις δείχνουν ακόµα την ανάγκη για µία καλύτερη τοµεακή συνεργασία στην θεραπεία των χρηστών αλκοόλ. Οι τοπικές υπηρεσίες µέχρι πρώτιστος χειρίζονται τις τοπικές δραστηριότητες πρόληψης, οι οποίες διαχειρίζονται την τοπική επικοινωνία ενώ οι περιφερειακές υπηρεσίες επικοινωνούν δια µέσου συνόρων της τοπικής υπηρεσίας. Για να γίνουν οι δραστηριότητες ποιο συνεκτικές, οι περιφερειακές και τοπικές υπηρεσίες πρέπει να βελτιώσουν την συνεργασία τους85. ΙΙΙ)Έλεγχος Ο έλεγχος των ναρκωτικών είναι ευθύνη της αστυνοµίας. Η δράση στοχεύει κυρίως στα άτοµα και τους οργανισµούς όπου και τα δύο µαζί εθνικά και παγκόσµια διακινούν παράνοµα ναρκωτικά, αλλά και το εµπόριο στους δρόµους. Η ∆ανέζικη αστυνοµία συνεχίζει τις προσπάθειες ενάντια στα ναρκωτικά. Λόγω της δηµόσιας κατακραυγής για την απαλλαγή συλλήψεων εµπόρων ναρκωτικών το 1996, πολλοί από τους οποίους ήταν µετανάστες, ο δανέζικος νόµος τροποποιήθηκε ώστε να γίνει πιο εύκολο η φυλάκιση των εµπόρων και να απελάνουν τους µετανάστες εµπόρους που έχουν έρθει παράνοµα στην χώρα. ∆ανέζικες υπηρεσίες είδαν τα ναρκωτικά σχετικά µε ξεκαθάρισµα χρηµάτων σαν ένα ευχείριστο πρόβληµα παρά τον δανέζικο ρόλο σαν µείζων τελικό κέντρο. Οι διαδικασίες χρηµάτων είναι διαυγής και είναι θέµα της κυβέρνησης να επιθεωρήσει την µείωση της πιθανότητας παράνοµης χρήσης του χρηµατικού συστήµατος.86 Οι ∆ανέζικοι δηµόσιοι υπάλληλοι έχουν ήδη κατασχέσει υψηλότερες ποσότητες κοκαΐνης και αµφεταµινών το 1997 από το 1996, σκεφτόµενοι µία αυξανόµενη προσπάθεια ελέγχου των ναρκωτικών. Το 1997, κατασχέθηκαν 51,4 κιλογραµµάρια κοκαΐνης και 39,6 κιλογραµµάρια αµφεταµίνης. Οι αυξήσεις στην κατάσχεση πολύ γραµµαρίων κοκαΐνης µπορούν να χαρακτηριστούν λόγω της στενότερης συνεργασίας µεταξύ της επίσηµης εφαρµογής της δανέζικης νοµοθεσίας και της Σκανδιναβικής και Γερµανικής τους συνεργασίας αντίστοιχα. Η µείωση της κατάσχεσης ποσοτήτων ηρωίνης στην ∆ανία τόσο 84 Κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας’ ,Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας ,δεύτερη έκδοση 2002 85 Social Policy in Denmark’ ,The Ministry of Social Affairs second edition 2002 Ambulantoriet Enghaven.΄΄The drug policy in Denmark΄΄.AC-COMPANY 86 33 σύντοµα το 1997, 7,7 κιλογραµµάρια, είναι αποτέλεσµα της πολύ καλής έκτασης κατάσχεσης ηρωίνης σε άλλες χώρες, όπου σε άλλη περίπτωση θα είχαν απλωθεί στην ∆ανία. Η ∆ανία βοήθησε στην βελτίωση απαγορευµένων ικανοτήτων στα Βαλτικά έθνη. Υπάρχει ένα συνεχές σχέδιο στα νησιά Bornholm, η ανατολικότερη περιοχή της ∆ανίας, από όπου οι υπηρεσίες πελατών και της αστυνοµίας, σε στενή συνεργασία µε το ναυτικό της ∆ανίας, αναζητούν την ανακάλυψη ναρκωτικών, άλλα λαθραία εµπορεύµατα και παράνοµους µετανάστες.87 Το 1999 οι δανέζικες υπηρεσίες σχεδίαζαν την αύξηση συλλήψεων για χάπια ecstasy στην ∆ανία και να δούλευαν πιο στενά µε τους Νορβηγούς για την απαγόρευση διακίνησης ηρωίνης από τα σύνορα της Νορβηγίας στην ∆ανία. Οι ∆ανοί ακόµα εισήχθησαν σε µία επίσηµη συµφωνία µε τις υπόλοιπες Σκανδιναβικές χώρες που ονοµάστηκε Politi Told Nordic(PTN) ώστε να µοιράζονται πληροφορίες και να συνεργάζονται για την διακίνηση ναρκωτικών. Το PTN έχει ήδη τοποθετήσει ένα δανέζικο πολιτικό τµήµα στην Λιθουανία µέσω αυτού του προγράµµατος. 88 4.3 Νοµοθεσία Η ∆ανέζικη νοµοθεσία δε διαχωρίζει νοµικά τη διαφορά µεταξύ των µαλακών και σκληρών ναρκωτικών. Στην πράξη βέβαια δίνεται µία πολύ χαµηλή προτεραιότητα στην ποινική δίωξη για την κατοχή µαλακών ναρκωτικών. Η ∆ανία δεν έχει ποινές για την πώληση βελόνων και άλλων εργαλείων για την χρήση ναρκωτικών. Βελόνες και σύριγγες πωλούνται σε µηχανήµατα πωλήσεως στην Κοπεγχάγη και το Odense και υπάρχει δωρεάν διανοµή συριγγών στην Κοπεγχάγη.89 Επιτρέπει την ποινική ρήτρα και την απότοµη προσβολή σε ποινικές υποθέσεις ναρκωτικών. Οι νοµικές υπηρεσίες δύσκολα υποστηρίζουν την ύπαρξη απότοµης προσβολής περιουσίας και κατασχέσεις, συνεργάζονται µε εξωτερικές υπηρεσίες σε τέτοιες υποθέσεις. Στατιστικές σε απότοµη προσβολή περιουσίας δεν είναι διαθέσιµες και σε καµία περίπτωση, δεν εκτιµούνται σηµαντικές από την ∆ανέζικη κυβέρνηση. Η ∆ανία προωθεί διεθνή συνεργασία σε χηµικούς προδρόµους.90 Σε εθνικό επίπεδο ιδρύει νόµους και άλλες ρυθµίσεις, µέτρα ελέγχου και γενικούς συντονισµούς. Η νοµοθεσία είναι κυρίως εθνική στην ∆ανία. Στο περιφερειακό επίπεδο ο συντονισµός της πολιτικής των δραστηριοτήτων για τα ναρκωτικά γίνεται, από ειδικευµένο συµβούλιο. Ικανοποίηση επίσης υπάρχει και στην κατασκευή κεφαλαίων στην ∆ανία. Η ∆ανία έχει διακεκριµένα σχετικά µε τα µέρη κεφαλαίων από υπουργεία, ταµεία και εθνικές 87 International Narcotics and Law Enforcement Affairs (INCSR) (1998).΄΄U.S. Department of State 1997 International Narcotics Control Strategy Report΄΄. 87 Όπως παραπάνω. 88 Όπως παραπάνω. 89 Όπως παραπάνω. 90 Όπως παραπάνω. 34 υπηρεσίες. Για παράδειγµα: η δαπάνη της θεραπείας δίνεται από τους δήµους(50%) και ταµεία(50%), κοινωνική βοήθεια από δήµους και πολιτεία 50% ο καθένας, κέντρα υποδοχής και καταφύγια από ταµεία 25% και πολιτεία 75%.91 Υπάρχει νοµοθεσία, όσον αφορά πρόδροµους, βασισµένη σε κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον έλεγχο κατασκευής προϊόντων και εµπορίου για αριθµό παραγωγών τα οποία χρησιµοποιούνται για παράνοµη παραγωγή ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών. Οι πελάτες και οι υπηρεσίες φορολογίας είναι υπεύθυνοι για τον έλεγχο αυτής της περιοχής. Ο κίνδυνος νέων συνθετικών ουσιών µπορεί να οδηγήσει στην αύξηση απαιτήσεων για απαγόρευση ναρκωτικών συνθέσεων. Είναι λοιπόν σηµαντικό να σηµειωθεί ότι µία απαγόρευση δεν προλαµβάνει την χρήση , αλλά θα συµπληρώσει τις καµπάνιες ενηµέρωσης. Αυτό εφαρµόζει στα νέα ναρκωτικά την ίδια ακριβώς συµπεριφορά όπως στα ήδη γνωστά ως τώρα για παράδειγµα ηρωίνη , κοκαΐνη κ.α. στα οποία γίνεται ακόµα κατάχρηση, παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει θέµα ελέγχου για πολύ καιρό.92 Η ∆ανία ενέκρινε, το συνέδριο του 1988 για τα ναρκωτικά, το 1991 και υπόγραψε σε αυτό για την διευκόλυνση νοµοθεσίας για την ευρωπαϊκή µονάδα ναρκωτικών το 1997. Το USG συµπεριέλαβε µία συµφωνία για αµοιβαία βοήθεια πελατών µε την κυβέρνηση της ∆ανίας. Η ∆ανία συµµετείχε στην οµάδα του ∆ουβλίνου και στις συναντήσεις της ευρωπαϊκής ένωσης .93 Η ∆ανία έχει ολοκληρώσει όλες τις απαιτήσεις από τα µείζων διεθνή συνέδρια και τις συµφωνίες σχετικά µε τα ναρκωτικά και συνεχίζει να συµβάλλει προς την ανάπτυξη του κοινού αγώνα ενάντια στα ναρκωτικά µαζί µε διεθνής οργανισµούς των οποίων είναι µέλος. Το εθνικό συµβούλιο της χώρας είναι υπεύθυνο να επιµελείται την διανοµή πρόδροµων χηµικών όπου το 1997 δεν αναφέρθηκαν παραβιάσεις. Η ∆ανία χορηγεί εκπαίδευση, χρηµατοδότηση και συντονισµό βοήθειας στις 3 Βαλτικές χώρες(Εσθονία, Λιθουανία και Λετονία) όπως έκανε και την προηγούµενη χρονιά, κυρίως για την βελτίωση διεθνών προσπαθειών, και να βοηθήσει την εφαρµογή διοίκησης ναρκωτικών(DEA, Drug Enforcement Administration) δηµιουργώντας ένα σχολείο στην ∆ανία τον Αύγουστο για αυτήν την επιδίωξη.94 Το Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας είναι υπεύθυνο για την θεραπεία προµηθεύοντας ιδρύµατα, προστατεύοντας τα προγράµµατα στέγασης και υλοποιώντας άλλα 91 92 Mario lap. ∆ανία.(1995) Ambulantoriet Enghaven.΄΄Η κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας΄΄.AC-COMPANY 93 Όπως παραπάνω. International Narcotics and Law Enforcement Affairs (INCSR) (1998).΄΄U.S. Department of State 1997 International Narcotics Control Strategy Report΄΄. 94 35 προγράµµατα που προσφέρουν θεραπεία, αποκατάσταση και φροντίδα κάτω από την δράση κοινωνικής πρόνοιας. Αυτό αποτελεί επικοινωνία και οικογενειακή φροντίδα. Το Υπουργείο Υγείας έχει την ευθύνη για ερωτήµατα που αφορούν φαρµακευτικές θεραπείες, συµπεριλαµβάνοντας την µεθαδόνη και την σύνδεση του AIDS µε την χρήση, καθώς και ερωτήσεις όσο αφορά την φροντίδα. Το Υπουργείο ∆ικαιοσύνης είναι υπεύθυνο για την θεραπεία χρηστών που έχουν κάνει κάποιο ποινικό αδίκηµα.95 Έρευνες διεξάγονται από ένα αριθµό ειδικευµένων πανεπιστηµίων ιδρυµάτων και οργανισµών της χώρας. Το υπουργείο κοινωνικής µέριµνας και το εθνικού ινστιτούτο είναι υπεύθυνα για την διεξαγωγή έρευνας για το θέµα των ναρκωτικών. Το Υπουργείο Υγείας είναι υπεύθυνο για την συλλογή στατιστικών στοιχείων όσον αφορά την χρήση.96 4.4 Προγράµµατα πρόληψης και θεραπείας στην ∆ανία 97 Κοινωνική ανισότητα στην υγεία, σχέδιο στην τοπική υπηρεσία στο Horsens. Τον ∆εκέµβριο του 2003, η τοπική υπηρεσία της πόλης Horsens υιοθέτησε ένα σχέδιο υγείας για την περίοδο 2002-2005. Ο στόχος του σχεδίου είναι να προβάλλει καλύτερη υγεία στις ευπρόσβλητες οµάδες των τοπικών υπηρεσιών και να σπάσει τις αρνητικές επιδράσεις από την µεταβίβαση δια-γενεών, το οποίο υπάρχει στους όρους της υγείας. Το Horsens έχει συµµετάσχει και σε άλλα προγράµµατα υγείας. Οι δραστηριότητες του προγράµµατος θα επικεντρωθούν στους πιο ευπρόσβλητους πολίτες και έχει στόχο της προώθηση πρόληψης και υγείας. Το σχέδιο περιέχει αρκετούς υποσκοπούς, συµπεριλαµβάνοντας την αντίδραση στην κοινωνική ανισότητα, στα δικαιώµατα υγείας και την βελτίωση υγείας των παιδιών και των νέων. Το σχέδιο δράσης πολιτική υγείας προετοιµάστηκε στην βάση µιας περιεκτικής έννοιας της υγείας. Στην διάρκεια των τριών χρόνων, το σχέδιο θα ακολουθηθεί από άλλα 45 πλάνα δράσης για τις υπό-περιοχές, και η δουλειά θα εκπληρωθεί µέσα από τρία υπό-θέµατα: 1) παράγοντες ρίσκου (αλκοόλ, καπνός, χρήση, δίαιτα και άσκηση), 2) ηλικιακές οµάδες (παιδιά, νέοι και ηλικιωµένοι), 3) περιβάλλοντα πρόληψης (σχολεία, χώροι εργασίας, τοπικοί δήµοι). Η δουλειά θα εκτελεστεί σε συνεργασία µεταξύ επαγγελµάτων και τοµέων και δια µέσου ιδιωτικών και δηµοσίων επιχειρήσεων. Ακόµα, πρέπει να εµπλακούν και οι πολίτες δραστικά, και να βασίζεται σε τοπικές κοινότητες, να χαρακτηρίζεται από διάλογους µεταξύ πολιτών, εταιρειών και πολιτικών. Η εµπλοκή δράσης των πολιτών, για παράδειγµα, να 95 Ambulantoriet Enghaven.΄΄ Η κοινωνική Πολιτική της ∆ανίας ΄΄.AC-COMPANY 96 Όπως παραπάνω Εθνικό Πλάνο ∆ράσης (2003) 97 36 διακηρυχτεί σε διάφορα σχέδια και να προβάλλεται και να εκτελείται από εθελοντές, οι οποίοι µπορούν να βρουν έµπνευση και να συναντήσουν και άλλους εθελοντές στο Healthy Center Shop. Πρόληψη σε σχολεία98 1) Drugs don’t fool yourself(τα ναρκωτικά δεν σε γεµίζουν). Εκπαιδευτική ενηµέρωση για τα ναρκωτικά στους νέους. 2) Μία πρωτοβουλία πρόληψης ενάντια στην χρήση ηρωίνης, εµπλοκή νέων σε δραστηριότητες πρόληψης και δηµιουργία θεατρικών παραστάσεων και ροκ συναυλιών στα σχολεία. 3) Οι γονείς εξασφαλίζουν µία οµάδα κλειδί για το άτοµο, το γενικό θέµα του προγράµµατος αυτού ήταν να ενισχύσουν το πατρικό δίκτυο και να µειώσουν την κατανάλωση ναρκωτικών στους νέους. Πρόληψη στην κοινότητα99 1) Οµάδα γονέων που επικεντρώνονται στην χρήση αλκοόλ και άλλων ουσιών, ο σκοπός αυτού του προγράµµατος είναι να τραβήξουν την προσοχή των γονιών στην ευθύνη που έχουν για το ζήτηµα των νέων και τα ναρκωτικά. 2) Wuthering ύψωµα, αυτό το πρόγραµµα έχει διπλό θέµα, να προβάλλει πληροφόρηση και να διεγείρει διάλογο για τα προβλήµατα της χρήσης και να προβάλλει εναλλακτικούς τρόπους στους νέους ώστε να περνάνε µαζί τον ελεύθερο τους χρόνο χωρίς την χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών. Η µέθοδος βασίζεται στην παρατήρηση της οµάδας εκπαιδευτική µέθοδος. Εκλεκτικές δραστηριότητες κοινότητας που βασίζονται στην πρόληψη100 1) Roskilde Festival 2004. Ένα ετήσιο γεγονός, το οποίο αποτελείται από ένα σηµαντικό µέρος νέων ∆ανών µε περισσότερα από 75,000 άτοµα καλεσµένους και 25,000 άτοµα προσωπικό. Ο σκοπός αυτής της συνδυαστικής παρέµβασης είναι να θεµελιωθεί ένας κανόνας µέσα στην νεανική κουλτούρα ενάντια στα ναρκωτικά, διαµέσου υλικού καµπανιών των µέσων ενηµέρωσης. 98 European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction(EMCDDA) Όπως παραπάνω. 100 Όπως παραπάνω. 99 37 2) Wave breakers (κύµα µεγάλου κύµατος), µετά από συναντήσεις 3 εβδοµάδων, το πρόγραµµα απέκτησε πληροφόρηση από 50 νέους για τις στάσεις τους απέναντι στα ναρκωτικά και την κρίση τους για τον πολλαπλασιασµό παράνοµης χρήσης στην νυχτερινή ζωή. Η επιλεγµένη οµάδα πληρώθηκε µε ένα ποσό για την συµµετοχή στο πρόγραµµα και ήταν ένα κίνητρο για τους νέους. 3) Ecstasydk το ναρκωτικό των ναρκωτικών, µία ενηµέρωση των µέσων ενηµέρωσης προσφωνώντας την χρήση του ecstasy στην ∆ανία. 4) Πρόγραµµα ανάπτυξης για την πρόληψη του ecstasy σε 2 µοντέλα περιφερειών, το θέµα του προγράµµατος ήταν να αναπτυχθούν µέθοδοι για να προλαµβάνουν την χρήση του ecstasy και άλλων παρόµοιων ναρκωτικών από τους νέους. Αυτό το πρόγραµµα πραγµατοποιήθηκε στις περιφέρειες της Νότιας Jutland και στο Arhus µεταξύ του 2002 και 2003. 5) Το τροχόσπιτο, το πρόγραµµα αυτό είναι µία στοχευόµενη πρωτοβουλία που προσφέρεται στα περιβάλλοντα των πάρτι σε 4 καλοκαιρινά θέρετρα στην περιφέρεια. Με το ρητό ΄΄κάνε ένα διάλειµµα στο τροχόσπιτο΄΄, κατάλληλα προετοιµασµένοι νέοι δίνουν φροντίδα και πληροφορίες σε άλλους νέους από τρία τοπικά κινούµενα σπίτια κοντά στα πάρτι στις πόλεις σε ερωτήσεις. 6) ∆ιαδροµές σε ζώνες party, είναι ένα υπό-πρόγραµµα υπό το πρόγραµµα ΄΄πρόγραµµα ανάπτυξης για την πρόληψη ecstasy΄΄ χωρισµένο σε 2 µοντέλα περιφερειών. Ο στόχος του προγράµµατος ήταν να επεκτείνουν τους νέους σε ένα περιβάλλον, στο οποίο τα ναρκωτικά χρησιµοποιούνται σε ενεργητική εµπλοκή σε πάρτι προσωπική εµπλοκή στην προσπάθεια να προλαµβάνουν την χρήση ecstasy και άλλων παρόµοιων ναρκωτικών. 7) Η οµάδα ecstasy, περιγράφει µία οµάδα 8 νέων ατόµων που συναντήθηκαν για µία χρονική περίοδο 5 µηνών επειδή υπήρχε επαγγελµατική ανάγκη ώστε να κατανοηθεί καλύτερα ο νέος κίνδυνος της νεανικής κουλτούρας γύρω από την ecstasy. Η πρόθεση της οµάδας ήταν να βοηθήσει την ανάπτυξη και τον στόχο παρεµβάσεων και υπηρεσιών για τους νέους και για να βοηθήσει τους συµµετέχοντες να ελαττώσουν ή να σταµατήσουν την χρήση του ecstasy. 38 Προγράµµατα θεραπείας101 Κέντρο θεραπείας στο Egeborg, µονίµου διανοµής πρόγραµµα θεραπείας που ακολουθεί το µοντέλο Μινεσότα. Σχέδιο που ξεκίνησε στην ∆ανία, σαν πρωτοβουλία για την αντιµετώπιση του προβλήµατος της χρήσης των ναρκωτικών και για να αποτελέσει µία εναλλακτική στις ήδη υπάρχουσες µεθόδους θεραπείας στην ∆ανία. Κοινωνική επανένταξη Σχέδιο Φραµ που χορηγείται από την Κοπεγχάγη και στοχεύει σε επαγγελµατική ένταξη για τους σταθερούς χρήστες µεθαδόνης. Σχέδιο Spirillen, το γενικό θέµα του είναι να προωθήσει την εργασία µε την εξάρτηση ναρκωτικών, λαµβάνοντας χρηµατικά οφέλη και υφισταµένη θεραπεία υποκατάστασης. Μείωση βλάβης J-Kie κάρτες που αυξάνουν την γνώση γεγονότων µεταξύ ατόµων που κάνουν ενδοφλέβια χρήση στην Κοπεγχάγη, οι οποίες προβάλλουν πληροφορίες σε φύλλα για πιο ασφαλή χρήση της ένεσης. Προγράµµατα σε φυλακές Το µοντέλο στο Esjberg προβάλλει ένα πρόγραµµα θεραπείας 8 εβδοµάδων στους φυλακισµένους, µε την προοπτική να βελτιώσουν τις ευκαιρίες τους για την επιτυχή αποφυλάκιση τους και για να τους προετοιµάσει να ακολουθήσουν θεραπεία στην αποφυλάκιση τους. Συνεργασία µεταξύ των φυλακών Vridsloeselille και Kongens oe ένα ιδιωτικό ίδρυµα θεραπείας, ένα πρόγραµµα θεραπείας για φυλακές. Απεξαρτηµένοι χρήστες ναρκωτικών, πρόγραµµα «Επιστροφή στην ζωή», τοπική υπηρεσία στο Odense. Τοπική υπηρεσία στο Odense δηµιούργησε ένα project για πρώην χρήστες ναρκωτικών που είχαν δυσκολία προσαρµογής στην εκπαίδευση και στην προσφορά εργασίας από παραδοσιακά εκπαιδευτικά ιδρύµατα και τοπικές θέσεις εργασίας. Το πρόγραµµα στοχεύει να βοηθήσει τους συµµετέχοντες στην ανάπτυξη νέων ανθρωπίνων µέσων και προσόντων σαν πρώτο βήµα για λειτουργική και κοινωνική αποκατάσταση. Το πρόγραµµα έχει διάρκεια για 20 µήνες, χωρίζεται σε 2 τµήµατα και αποτελείται σταθερά από 101 European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction(EMCDDA) 39 εκπαίδευση και µετεκπαίδευση εργασίας. Εµπεριέχει ατοµικά σχέδια δράσης για µελλοντική εκπαίδευση και εργασία. Στο δεύτερο τµήµα οι συµµετέχοντες µπορούν να εκπαιδευτούν και να γίνουν επαγγελµατίες σύµβουλοι για τα ναρκωτικά.102 Πρόγραµµα ΄΄Επανένταξη στο χώρο εργασίας΄΄103 Η YMCA µονάδα κοινωνικής εργασίας πρόβαλλε µία σειρά προγραµµάτων ανάπτυξης και δραστηριότητες προώθησης στην αγορά εργασίας για άτοµα που πέρασαν περιόδους µε προβλήµατα χρήσης ή κοινωνικής πρόνοιας. Ο στόχος ήταν να δηµιουργηθούν ευκαιρίες δουλειάς σε εταιρίες για άτοµα µε αδυναµία ή χωρίς ύπαρξη προσκόλλησης στο χώρο εργασίας. Ο χώρος εργασίας ειδικεύεται σε 6 καφετέριες του YMCA και καταφύγια διαµονής στην ∆ανία κάνοντας δραστηριότητες, οι οποίες δηµιουργούνται από ατοµικά σχέδια µε την συµµετοχή πόρων και ικανοτήτων και ο στόχος είναι να βοηθήσουν καθένα ατοµικά να αποκτήσει ένα στήριγµα στο χώρο εργασίας. 4.5 Μελλοντικοί στόχοι της ∆ανίας104 Σύµφωνα µε την κοινωνική και φαρµακευτική νοµοθεσία, οι περιφερειακές υπηρεσίες είναι υπεύθυνες για την πρόληψη, επαγγελµατική κοινωνική και φαρµακευτική θεραπεία για τους χρήστες. Οι τοπικές υπηρεσίες λειτουργούν µε το να προβάλλουν υποστήριξη κατά την διάρκεια της θεραπείας, και πρέπει ακόµα να συνεργάζονται στενά µε τις περιφερειακές υπηρεσίες για την κοινωνική επανένταξη µε δραστηριότητες που στοχεύουν σε χρήστες ναρκωτικών που έχουν ολοκληρώσει την θεραπεία. Προγράµµατα κοινωνικής θεραπείας προσφέρουν µία εκτεταµένη σειρά από δραστηριότητες που έχουν διαφοροποιηµένους στόχους λαµβάνοντας υπόψιν την ατοµικότητα του κάθε χρήστη µε τις ειδικές επιθυµίες και ανάγκες του. Σαν συνέχεια τα εφόδια στην εγγυηµένη κοινωνική θεραπεία στο νοµοθέτηµα της κοινωνικής θεραπείας, οι ρυθµίσεις θα σχεδιαστούν για ικανοποίηση, γνώση και πραγµατικότητα κοινωνικής προσφοράς στον τοµέα της θεραπείας χρηστών ναρκωτικών . Ακόµα, το νοµοθέτηµα θα υποβάλλει στην συνέχεια νοµοθετικά µε µία βλέψη για εµπλοκή εφαρµογής σχεδίου από τις περιφερειακές υπηρεσίες. Ένας στόχος για την ερχόµενη περίοδο είναι να µικρύνει η περίπτωση νέων χρηστών και να περιοριστεί η ύπαρξη των ήδη χρηστών. Ακόµα, µία ευρύ σειρά αποτελεσµατικών προσφορών πρέπει να είναι διαθέσιµοι, να στοχεύουν στην προστασία και στην καλύτερη καθηµερινή ζωή του κάθε χρήστη. Η πρόσβαση σε σχετική θεραπεία είναι σηµαντικό, 102 Εθνικό Πλάνο ∆ράσης (2003) Εθνικό Πλάνο ∆ράσης (2003) 104 Το κεφάλαιο 4.5 βασίζεται σε πληροφορίες από την πηγή :Εθνικό Πλάνο ∆ράσης (2003) 103 40 θεραπεία που καλύπτει τις ατοµικές ανάγκες και επιθυµίες, όπως φροντίδα, υποστήριξη, εκπαίδευση, µόνιµη κατοικία, στέγαση και εργασία. Η ποιότητα καθαρής από ουσίες θεραπεία στο κοινωνικό σύστηµα πρέπει να βελτιωθεί µε την προοπτική της ολοκλήρωµένης ποιότητας εκτίµησης και βεβαιότητας στην καθηµερινή ζωή, ενώ παράλληλα οι επαγγελµατίες που εργάζονται στον τοµέα χρήσης πρέπει ακόµα να στηρίζονται από συνεχόµενη εκπαίδευση στις τοπικές και περιφερειακές υπηρεσίες. Τα βασικά εκπαιδευτικά προγράµµατα πρέπει να αναβαθµιστούν µε δραστηριότητες που στοχεύουν στην οµάδα στόχου. Οι προσφερόµενες θεραπείες πρέπει να αντανακλούν το εθνικό φόντο των χρηστών και το γεγονός ότι οι άνθρωποι µε διαφορετικό εθνικό φόντο µπορεί να έχουν διαφορετικές ανάγκες. Σε αυτό τέλος, η συνεχόµενη εκπαίδευση εµπεριέχει τους πολυπολιτισµικούς προσανατολισµούς συµφυής στην θεραπεία ατόµων που δεν έχουν ∆ανέζικο εθνικό φόντο. Κάθε προσανατολισµός πρέπει να µαθαίνεται από διαφορετικές αντιλήψεις των ασθενών και χρηστών και άγνωστων οικογενειακών δοµών. Μία οµάδα υπουργείων έχει αναλάβει να ετοιµάσει µία στρατηγική για την ενίσχυση προσπαθειών για την καταπολέµηση χρήσης ναρκωτικών. Η κυβέρνηση έχει θέσει τον στόχο για την αύξηση ολοήµερων και ηµερησίων κέντρων θεραπείας και στην αναζήτηση ίδρυσης νέων καταφύγιων προστασίας. Επιπρόσθετα, οδηγοί παραπόνων πρέπει να ανανεωθούν για να προβάλλουν καλύτερη νοµική προστασία για τους χρήστες ναρκωτικών. Μέσα σε 4 χρόνια, το DANRIS105, σύστηµα, εγγράφων και συστήµατος ελέγχου χρήσης ναρκωτικών, πρέπει να διευρυνθεί για την κάλυψη ολόκληρης της χώρας και ακόµα να γίνει ένα εργαλείο χρήσιµο για την µόνιµη θεραπεία χρηστών αλκοόλ . Αυτό θα διευκολύνει να αποφασιστεί που προσφέρεται επαρκή θεραπεία, να αναλυθούν οι προσπάθειες και τα αποτελέσµατα και να συνεχιστεί/ ανανεωθεί η θεραπεία. 105 DanRIS (δανικό σύστηµα εγγραφής και πληροφοριών) - και κατοικηµένη µεταχείριση οινοπνεύµατος και ναρκωτικών των καταχραστών στη ∆ανία <> Τα συστήµατα για τις υπηρεσίες επεξεργασίας για τους καταχραστές φαρµάκων σχεδιάζονται συνήθως πρώτιστα για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των φορέων χάραξης πολιτικής και των οργανωτικών ηγετών. Στο πιό τοπικό επίπεδο µονάδων επεξεργασίας ή µεµονωµένων περιπτώσεων, η ανάγκη να αξιολογηθούν τα προβλήµατα και οι ανάγκες για την επεξεργασία αποσυνδέεται συχνά από τα συστήµατα ελέγχου που σχεδιάζονται για τις οργανώσεις επεξεργασίας ή τα εθνικά συστήµατα επεξεργασίας. DanRIS, η δανικά εγγραφή και το σύστηµα πληροφοριών, είναι ένα σύστηµα στοχεύοντας στην ενσωµάτωση του εθνικού ελέγχου, ελεγκτικός στο επίπεδο της µονάδας θεραπείας, και αξιολόγηση στο επίπεδο του µεµονωµένου ασθενή. Το σύστηµα DanRIS σχεδιάζεται για τις κατοικηµένες µονάδες επεξεργασίας για το οινόπνευµα και την κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών, και περιλαµβάνει τον ευρωπαϊκό δείκτη σοβαρότητας εθισµού. 41 ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ 5.1 ∆ηµογραφικές και διοικητικές πληροφορίες για την πόλη Odense Το 2005 ο πληθυσµός ήταν 185,871 κάτοικοι. Αυτό σηµαίνει ότι υπάρχει µία αύξηση ατόµων από την 1.1.2004. Νέος δείκτης ανεργίας τον ∆εκέµβριο έδειξε ότι κατά µέσο όρο 6,440 άτοµα ήταν άνεργοι, ισοδύναµο µε το 7% του συνολικού εργατικού δυναµικού. Η ανεργία παρέµεινε στο 8,2 % την ίδια χρονική περίοδο την προηγούµενη χρονιά. Αυτό σηµαίνει ότι πάνω από 1,000 άτοµα βρήκαν εργασία. Ο µέσος όρος της χώρας τον ∆εκέµβριο ήταν 5,7%. Από την τέταρτη περίοδο του 2003 µέχρι την τρίτη περίοδο του 2004, 24,8% του εργατικού δυναµικού ήταν από εθνικές εξαγωγές. Το ποσοστό για τους ∆υτικούς ήταν 9,6% και για τους µη- ∆υτικούς ήταν 31,9%. Για τους ∆ανούς πολίτες ήταν 7,1 %. Η τελευταία µέτρηση (2002) δείχνει ότι ο αριθµός των φορολογούµενων είναι 150,318. Υπήρχαν 150 διαφορετικές εθνικότητες στο ∆ήµο Odense στης 1.1.2004. Υπάρχουν 57,740 ιδιωτικά αυτοκίνητα, το οποίο σηµαίνει ότι το 54,6% από τις οικογένειες έχουν το λιγότερο ένα αµάξι. Ο ∆ήµος κυβερνείται από ένα συµβούλιο µε 29 µέλη και 5 ειδικές επιτροπές. Κάθε επιτροπή είναι προεδρευόµενη από ένα σύµβουλο και η τελική επιτροπή είναι προεδρευόµενη από τον ∆ήµαρχο. Το συµβούλιο εκλέγεται κάθε 4 χρόνια. Στον ∆ήµο εργάζονται πάνω από 16,000 υπάλληλοι στις 5 υπηρεσίες, οι οποίες αναλύονται παρακάτω. Τµήµα ∆ηµάρχου. Υπεύθυνο για διάφορες υπηρεσίες πυρήνων στον ∆ήµο, προγραµµατισµό, χρηµατοδότηση, επικοινωνία, διεθνές σχέσεις. Ακόµα χειρίζεται θέµατα νοµικά και προβάλλει γραµµατειακές υπηρεσίες στον ∆ήµαρχο, χρηµατοδοτική επιτροπή και το Συµβούλιο. Τµήµα πολιτισµού και αστικής ανάπτυξης. Οι αρµοδιότητες αυτού του τµήµατος είναι:διοίκηση βιβλιοθηκών, µουσείων και άλλων πολιτισµικών δραστηριοτήτων , αστικός, περιβαλλοντικός, προγραµµατισµός διάθεσης ενέργειας και απορριµµάτων, βελτίωση αστικής ανανέωσης και κατοικίας, περιβαλλοντική και χτίζοντας αρχή, ανεφοδιασµός εδάφους, αγορά- πώληση ακίνητης περιουσίας, ενοίκιο, τρέξιµο και συντήρηση ιδιοκτησίας συµβουλίων, κατασκευή και διαχείριση δρόµων, δηµοσίων χώρων, νεκροταφείων και πάρκων, δηµόσιες συγκοινωνίες, κοινή υπηρεσία προµήθειας για την κοινότητα, ανεφοδιασµός θέρµανσης περιοχής .Σε αυτό το τµήµα εργάζονται περίπου 1,000 άτοµα. 42 Τµήµα ηλικιωµένων και ατόµων µε ειδικές ανάγκες. Το τµήµα είναι υπεύθυνο για µία σειρά υπηρεσιών για τους συνταξιούχους και τα άτοµα µε ειδικές ανάγκες. (Βοήθεια στο σπίτι ,οικιακή φροντίδα, αναπηρία και άκυρες ενισχύσεις, επανεκπαίδευση και ενεργοποίηση, µεταφορά και κατοικία για τους συνταξιούχους µε τις σχετικές ανάγκες και για τους κατοίκους µε τις φυσικές και ψυχιατρικές αναπηρίες. Σε αυτό το τµήµα εργάζονται 3,500 άτοµα.) Κοινωνικές υπηρεσίες και τµήµα εργασίας. Είναι υπεύθυνο για την αγορά εργασίας και τις κοινωνικές υπηρεσίες για τους κατοίκους άνω των 18 ετών. (Πληρωµές κοινωνικών παροχών ,ενεργοποίηση (µακροπρόθεσµοι άνεργοι), εκπαίδευση εργασίας , ολοκλήρωση µεταναστών, οφέλη πρόωρης συνταξιοδότησης, πληρωµές κρατικής σύνταξης, επιδόµατα ανεργίας, οφέλη κατοικίας , οφέλη οικογένειας και παιδιών). Στο τµήµα αυτό οι υπάλληλοι είναι 1,350. Τµήµα για παιδιά και νέους. Υπεύθυνο τµήµα για παροχή υπηρεσιών σε παιδιά και νέους, περιλαµβάνει κρατικά σχολεία, παιδική µέριµνα, φροντίδα µετά το σχολείο και δηµόσια οδοντική φροντίδα. Σε αυτό το τµήµα εργάζονται 6,150 άτοµα. 5.2 Σκοπός και στόχοι έρευνας Σκοπός της έρευνας είναι η µελέτη της Κοινωνικής Πολιτικής στην ∆ανία, απέναντι στο πρόβληµα χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, ο βαθµός εφαρµογής της πολιτικής πρακτικά στις υπηρεσίες και συγκεκριµένα στην πόλη Odense και τέλος ο βαθµός αποτελεσµατικότητας της στις συγκεκριµένες υπηρεσίες. Στόχοι • Κατανόηση στόχων και σκοπών της χώρας για την αντιµετώπιση του προβλήµατος. • Άµεση παρατήρηση λειτουργίας υπηρεσιών. • Άντληση πληροφοριών για την λειτουργία, τους στόχους, τον σκοπό και την αποτελεσµατικότητα κάθε υπηρεσίας µέσα από την επαγγελµατική σκοπιά Κοινωνικών Λειτουργών, µέσα από την χρόνια εµπειρία τους. • Η εφαρµογή της Κοινωνικής Πολιτικής µέσα από το συγκεκριµένο δείγµα υπηρεσιών στην πόλη Odense. 5.3 Περιγραφή οργάνων • Βιβλιογραφική αναζήτηση. 43 • Άµεση παρατήρηση ερευνητή. • Συνεντεύξεις µε επαγγελµατίες των υπηρεσιών που πραγµατοποιήθηκαν επισκέψεις. Για την εκπόνηση της εργασίας αυτής χρησιµοποιήθηκαν διάφορα µέσα, όπως βιβλιογραφική µελέτη, πιο συγκεκριµένα έγινε αναζήτηση υλικού σχετικό µε την κοινωνική πολιτική της χώρας απέναντι στο πρόβληµα της χρήσης και τους τρόπους αντιµετώπισης του, µελέτη της ίδιας της χώρας, προγραµµάτων που σχετίζονται µε την πρόληψη και θεραπεία ουσιών. Ένα άλλο σηµαντικό εργαλείο της έρευνας αυτής, ήταν οι επισκέψεις σε υπηρεσίες που αποσκοπούν στην θεραπεία χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών, στην πόλη Odense. Οι επισκέψεις πραγµατοποιούνταν µε συγκεκριµένα ραντεβού µε τους επαγγελµατίες κοινωνικούς λειτουργούς των κέντρων, µε τους οποίους έγιναν και οι συνεντεύξεις. Αρχικά οι επαγγελµατίες έκαναν µία ενηµέρωση για την υπηρεσία και έπειτα ακολουθούσαν κάποιες συγκεκριµένες ερωτήσεις από τον ερευνητή µε αποτέλεσµα την ανάπτυξη συζήτησης και άντλησης περαιτέρω πληροφοριών, χρήσιµες για την έρευνα. Οι συνεντεύξεις βασίζονταν σε άξονες που αφορούσαν την λειτουργία της υπηρεσίας σε περίπτωση που η ενηµέρωση δεν κάλυπτε όλους τους τοµείς, την προσωπική άποψη των ίδιων των επαγγελµατιών, µέσα από την χρόνια επαγγελµατική τους εµπειρία, σχετικά µε την λειτουργία της υπηρεσίας αλλά και την κριτική της Κοινωνικής Πολιτικής που ακολουθεί η χώρα. Την αναφορά προβληµάτων που αντιµετωπίζουν, το µέσο αξιολόγησης των υπηρεσιών και τα αποτελέσµατα αυτής. Ένα σηµαντικό µέρος της έρευνας ήταν η άµεση παρατήρηση του ερευνητή, τόσο για τις κτιριακές υποδοµές των υπηρεσιών όσο και για την άµεση παρατήρηση λειτουργίας του πλαισίου αλλά και των θεραπευµένων. Τέλος, δίνονταν ενηµερωτικά φυλλάδια των υπηρεσιών, που αφορούσαν κυρίως τους στόχους και τους µεθόδους που χρησιµοποιούσε κάθε υπηρεσία. Τα συµπεράσµατα βασίζονται κυρίως στην άµεση παρατήρηση του ερευνητή και την ενηµέρωση του από τους επαγγελµατίες για τις συγκεκριµένες υπηρεσίες της πόλης, που όπως έχει ήδη αναφερθεί παραπάνω αφορούσαν όλες υπηρεσίες θεραπείας της πόλης Odense . Οι συνεντευξιαζόµενοι ήταν κατά κόρον κοινωνικοί λειτουργοί ωστόσο δόθηκε η ευκαιρία να αναπτυχθεί συζήτηση και µε άλλες ειδικότητες. Χρησιµοποιώντας την κριτική άποψη του ερευνητή, τις πληροφορίες επαγγελµατιών θεραπείας και τις προσωπικές τους απόψεις, οδηγήθηκε η έρευνα σε κάποια συµπεράσµατα που αφορούν την εφαρµογή της κοινωνικής πολιτικής της χώρας, τον βαθµό αποτελεσµατικότητας, προβληµάτων που δηµιουργούνται µέσα από την ίδια την εφαρµογή, προτάσεις των ειδικών για τον σχεδιασµό µίας πιο ολοκληρωµένης στρατηγικής που θα οδηγήσει σε αρτιότερα αποτελέσµατα. Το προσωπικό αποτέλεσε σηµαντική πηγή άντλησης 44 πληροφοριών και εµπειριών, καθώς είναι οι άµεσοι εφαρµοστές της όποιας πολιτικής ακολουθεί η χώρα και έρχονται σε καθηµερινή επαφή µε τους άµεσους χρήστες των υπηρεσιών που προσφέρει η χώρα Μέσα λοιπόν από την χρήση των παραπάνω εργαλείων αναπτύχθηκαν συµπεράσµατα που απαντούν στους στόχους που τέθηκαν αρχικά για την πραγµατοποίηση της έρευνας. 45 ΕΚΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 6.1 Υπηρεσίες για την αντιµετώπιση του προβλήµατος χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών στην πόλη Odense 1) Social Services Office (Γραφείο κοινωνικών υπηρεσιών) Η υπηρεσία αυτή υπάγεται στον ∆ήµο και ο σκοπός της είναι να βοηθάει τους χρήστες που επιθυµούν να ακολουθήσουν κάποια θεραπεία. Ο χρήστης πηγαίνει αρχικά στην υπηρεσία αυτή και δηλώνει την επιθυµία του για θεραπεία. Οι υπεύθυνοι εκεί ορίζουν κάποια ραντεβού µαζί του ώστε να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για υποβολή αίτησης του ενδιαφεροµένου για θεραπεία. Μέσα από µια σειρά συνεντεύξεων προσπαθούν να αποφασίσουν ποιο είδος θεραπείας είναι καλύτερο για τον χρήστη, µεταξύ της θεραπείας µε µεθαδόνη και της καθαρής θεραπείας σύµφωνα µε το µοντέλο Μινεσότα, όπου η διάρκεια αυτής της θεραπείας συνήθως είναι 3 µήνες. Ωστόσο αν χρειαστεί και παραπάνω µπορεί το κράτος να το καλύψει χρηµατικά. Οι συνεντεύξεις αφορούν τον άµεσα ενδιαφερόµενο και µόνο αν είναι κάτω των 18 ετών εµπλέκεται και η οικογένεια. Ο αριθµός των επισκέψεων στην υπηρεσία είναι 4, επικοινωνεί η υπηρεσία µε τα κέντρα θεραπείας και αφού ολοκληρωθούν οι διαδικασίες ο ενδιαφερόµενος µπορεί να ξεκινήσει την θεραπεία. Το µηνιαίο κόστος για κάθε χρήστη είναι 35,000 DKK, (4794 ΕΥΡΟ), ποσό που το δίνει το κράτος και όχι ο χρήστης. Επίσης η υπηρεσία έχει επαγγελµατίες στους δρόµους όπου µπορούν να βοηθήσουν χρήστες που επιθυµούν να θεραπευτούν. Αλλά κυρίως ο ρόλος τους είναι να µοιράζουν καθαρές βελόνες σε χρήστες σε 5 σηµεία της πόλης. Όσον αφορά την αξιολόγηση αυτής της υπηρεσίας, συχνά γίνονται συναντήσεις του προσωπικού ώστε να δουν την πορεία των χρηστών που παραπέµφθηκαν σε θεραπεία. Σύµφωνα µε τον κοινωνικό λειτουργό ένα µεγάλο ποσοστό χρηστών µετά την θεραπεία ξανακάνουν χρήση ναρκωτικών και αρκετοί ζητάνε ξανά θεραπεία. Ο κύριος ρόλος αυτής της υπηρεσίας είναι να βοηθήσει τον χρήστη να επιλέξει την κατάλληλη θεραπεία και να τον βοηθήσει να υποβάλλει αίτηση στο αντίστοιχο κέντρο θεραπείας. 46 ΣΧΟΛΙΑ Μέσα από τα λεγόµενα του συνεντευξιαζόµενου, η συγκεκριµένη υπηρεσία είναι ένα στάδιο πριν την θεραπεία. Είναι ένα είδος βοήθειας για τους χρήστες ώστε να επιλέξουν την κατάλληλη θεραπεία, είτε σε στεγνό πρόγραµµα είτε σε πρόγραµµα µε υποκατάστατο, ανάλογα µε τις ανάγκες του κάθε χρήστη, αυτό που επιδιώκει η κοινωνική πολιτική του κράτους. Το χρονικό διάστηµα που µεσολαβεί µέχρι την επιλογή είναι περίπου 2 εβδοµάδες, όσο και ο χρόνος που ορίζει η νοµοθεσία στις υπηρεσίες για εισαγωγή του χρήστη σε κέντρο θεραπείας. Το µέσο λοιπόν για την εισαγωγή είναι η συγκεκριµένη υπηρεσία, έχει όµως και ένα άλλο ρόλο αυτού για την µείωση της βλάβης των χρηστών, παρέµβαση πρόληψης, οι επαγγελµατίες λοιπόν του κέντρου λειτουργούν και σαν street workers, όπου µοιράζουν καθαρές βελόνες για την πρόληψη µεταδιδόµενων νοσηµάτων. Όσον αφορά την επιτυχία της υπηρεσίας, σύµφωνα µε τα λεγόµενα του κοινωνικού λειτουργού, δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριµένο εργαλείο για την µέτρηση απλά γίνονται συναντήσεις όπου και εκεί εξετάζουν την πορεία των χρηστών στα κέντρα θεραπείας. ∆εν φάνηκε και πολύ θετικός ο κοινωνικός λειτουργός, αφού ανέφερε ότι συνήθως η θεραπεία διακόπτεται από τους χρήστες στα µισά και συνήθως µετά από λίγο καιρό ξαναεπισκέφτονται την συγκεκριµένη υπηρεσία για να εισαχθούν και πάλι σε θεραπεία. 2) Alkohol Behandlings Centret (Ηµερήσιο κέντρο θεραπείας αλκοολισµού) Το ηµερήσιο κέντρο θεραπείας αλκοολισµού λειτουργεί εδώ και 30 χρόνια. Πριν 10 χρόνια ανήκε στο νοσοκοµείο, τώρα έχει δική του ανεξάρτητη κτιριακή υποδοµή. Εργάζονται 20 άτοµα, οι ειδικότητες είναι νοσοκόµοι, κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχίατροι. Σκοπός του κέντρου είναι να βοηθήσει εξαρτηµένους χρήστες αλκοόλ και µερικές φορές ελαφριών ναρκωτικών. Το κέντρο το επισκέπτονται από µόνοι τους οι χρήστες, ή µπορεί αρχικά κάποιο οικογενειακό µέλος να έρθει σε επαφή µε το κέντρο, και οι µισοί από αυτούς πηγαίνουν µε συµπτώµατα στέρησης, όπου το κέντρο τους χορηγεί υποκατάστατα για 8-10 µέρες. Αν µετά επιθυµούν θεραπεία γίνεται συνέντευξη, όπου το περιεχόµενο της αφορά ερωτήσεις σχετικά µε την εργασία του χρήστη, την οικονοµική κατάσταση του και γενικά αρκετές ερωτήσεις για την ζωή του. Αν ο χρήστης αποφασίσει να κάνει θεραπεία τότε θα πρέπει να επισκέπτεται το κέντρο 1 φορά την εβδοµάδα για µια ώρα και θα πρέπει να συµµετέχει και η οικογένεια του στην θεραπεία. Στηρίζονται πολύ στην οικογενειακή θεραπεία, για αυτό το λόγο υπάρχει ειδικό δωµάτιο όπου πραγµατοποιούνται οι συναντήσεις µε την οικογένεια και την συζήτηση κατευθύνουν 2 κοινωνικοί λειτουργοί και υπάρχουν άλλοι 2 πίσω από ένα παράθυρο όπου 47 καταγράφουν αντιδράσεις των συγγενών. Επίσης οι συνεντεύξεις καταγράφονται σε κάµερες και τα µέλη της οικογένειας γνωρίζουν την ύπαρξη της. Όσον αφορά τον ίδιο τον ασθενή, η θεραπεία του βασίζεται στη µέθοδο συνέντευξης µε κίνητρα (motivational interviewing), όπου προετοιµάζει τα άτοµα για αλλαγή. Το κέντρο ακολουθεί την συµπεριφοριστική θεωρία για θεραπεία. Για τους χρόνιους χρήστες υπάρχουν δραστηριότητες για να βελτιώσουν την µνήµη τους, το µυαλό τους και τις λειτουργίες που έχουν ανάγκη λόγω της ύφεσης τους από την χρόνια κατανάλωση αλκοόλ. Το 63% των χρηστών που ακολουθούν θεραπεία συνεχίζουν να εργάζονται στις δουλειές τους εξαιτίας του ότι τα αφεντικά δεν τους απολύουν και οι χρήστες το κρύβουν γιατί φοβούνται τον στιγµατισµό. Το 85% των ασθενών βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση. Επίσης στην υπηρεσία αυτή πηγαίνουν οδηγοί όπου η αστυνοµία τους έχει πιάσει να οδηγάνε υπό την επήρεια αλκοόλ. Πραγµατοποιούν ένα αριθµό επισκέψεων στο κέντρο, όπου γίνεται ένας κύκλος ενηµέρωσης για το αλκοόλ και µόνο τότε µπορούν να ξαναπάρουν το δίπλωµα τους πίσω. Όσον αφορά την αξιολόγηση της υπηρεσίας µέχρι πριν λίγο καιρό δεν είχε µεγάλα ποσοστά επιτυχίας, όµως µετά την ένταξη οικογενειακής θεραπείας είδαν βελτίωση του ποσοστού. Το 70% θεραπεύεται µε επιτυχία ενώ το 30% εγκαταλείπουν την θεραπεία. Η αξιολόγηση γίνεται µέσω εξετάσεων αίµατος µετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, όπου γίνεται κάθε 3 µήνες. Ένα χρόνο µετά ο θεραπευµένος χρήστης επισκέφτεται την υπηρεσία για να δουν την πορεία του και άλλη µια φορά µετά από 2 χρόνια. ΣΧΟΛΙΑ Το κέντρο θεραπείας είναι ηµερήσιο, το είδος που επιθυµεί η χώρα να αναπτυχθεί περισσότερο και όχι τα ολοήµερα. Οι ενδιαφερόµενοι έχουν άµεση πρόσβαση χωρίς να καθυστερεί η έναρξη της θεραπείας τους. Η κοινωνική πολιτική της ∆ανίας επιδιώκει θεραπεία και πρόληψη µαζί µε κοινωνικές προσφορές όπως συµβουλευτική, φροντίδα και υποστήριξη. Όλα τα παραπάνω καλύπτονται στο ηµερήσιο κέντρο θεραπείας της πόλης Odense. Η θεραπεία του χρήστη βασίζεται στη µέθοδο συνέντευξης µε κίνητρα (motivational interviewing), όπου προετοιµάζει τα άτοµα για αλλαγή. ‘’Όταν ένας χρήστης αλκοόλ επιθυµεί να θεραπευτεί γίνεται επαφή και η προσπάθεια αυτού του ατόµου να σταµατήσει την θεραπεία εξαρτάται από το αν θα την αρχίσει άµεσα, ενώ αυτός ή αυτή έχει κίνητρο. Συνήθως, οι αιτήσεις για κέντρα θεραπείας είναι επίσης σηµαντικές για την θετική πορεία της θεραπείας’’( σύµφωνα µε κοινωνική πολιτική ∆ανίας). 48 ‘’Η άµεση δράση επίσης βελτιώνει τους χρήστες. Για αυτό οι τοπικές υπηρεσίες πρέπει να επικεντρωθούν πιο προσεχτικά στα προβλήµατα αλκοολισµού, να εξασφαλίσουν την συστηµατική πρόσβαση των χρηστών σε θεραπεία. Αυτά τα προβλήµατα αλκοολισµού πρέπει να αντιµετωπίζονται σαν ένα οικογενειακό πρόβληµα και να προσφέρεται υποστήριξη στους συζύγους και στα παιδιά, ειδικά στις καθοριστικές διάρκειες θεραπείας τα παιδιά χρειάζονται υποστήριξη και µετά την θεραπεία θεµελίωση της υποστήριξης’’, το κέντρο λοιπόν επιδιώκει την συµµετοχή της οικογένειας του χρήστη, οικογενειακή θεραπεία. ‘’Οι δραστηριότητες για την πρόληψη εµπεριέχουν πληροφορίες για τις επιβλαβής επιδράσεις του αλκοόλ, συµπεριλαµβάνοντας την συνιστώµενη µονάδα ορίων, οικογενειακό περιβάλλον για τον έλεγχο κατανάλωσης αλκοόλ, ύπαρξη αυστηρής εφαρµογής ρυθµίσεων για παιδιά και νέους και πρόωρες προσπάθειες που να στοχεύουν σε µεγάλες κλίµακες καταναλωτών αλκοόλ.’’ Στο κέντρο υπάρχουν κύκλοι σεµιναρίων για τους οδηγούς που οδηγούσαν υπό την επήρεια αλκοόλ και για να τους επιστραφεί το δίπλωµα θα πρέπει να παρακολουθήσουν τα σεµινάρια για το αλκοόλ. Είναι µία παρέµβαση πρόληψης. ‘’Οι δραστηριότητες για την πρόληψη εµπεριέχουν πληροφορίες για τις επιβλαβής επιδράσεις του αλκοόλ, συµπεριλαµβάνοντας την συνιστώµενη µονάδα ορίων, οικογενειακό περιβάλλον για τον έλεγχο κατανάλωσης αλκοόλ, ύπαρξη αυστηρής εφαρµογής ρυθµίσεων για παιδιά και νέους και πρόωρες προσπάθειες που να στοχεύουν σε µεγάλες κλίµακες καταναλωτών αλκοόλ.’’ Στο κέντρο υπάρχουν κύκλοι σεµιναρίων για τους οδηγούς που οδηγούσαν υπό την επήρεια αλκοόλ και για να τους επιστραφεί το δίπλωµα θα πρέπει να παρακολουθήσουν τα σεµινάρια για το αλκοόλ. Είναι µία παρέµβαση πρόληψης. 3) Denmark Fyns AMT (πρόγραµµα µε µεθαδόνη) Το κέντρο απαρτίζεται από 63 επαγγελµατίες των οποίων οι ειδικότητες είναι 4 γιατροί, 5 νοσοκόµες, 28 εκπαιδευτές, 4 κοινωνικοί λειτουργοί, 8 εργαζόµενοι, 8 διοικητές και 6 διευθυντές. Η φιλοσοφία της θεραπείας βασίζεται πάνω στην ελάττωση ζηµιάς και στην ύπαρξη. Προσφέρεται φροντίδα στα άτοµα αποτοξίνωσης και προγράµµατα συντήρησης. Ο µέσος όρος µεθαδόνης που δίνεται είναι 60 γραµµάρια. Γενικά το κέντρο µπορεί να θεραπεύσει 350 ασθενείς, µε µέγιστη χωρητικότητα 505 ασθενών για θεραπεία. Η λίστα χρηστών σε αναµονή είναι 50 µε 60 άτοµα. ∆εν υπάρχει µέγιστη χρονική διάρκεια θεραπείας. ∆έχονται από 25 χρονών και πάνω. Το κέντρο προσφέρει :φαρµακευτική περίθαλψη ,κοινωνική στήριξη, ψυχιατρική φροντίδα ,ψυχοθεραπεία, ηµερήσιες δραστηριότητες 49 Το κέντρο απαιτεί: καθηµερινή συµµετοχή έλεγχο ούρων Βία και µοίρασµα ναρκωτικών µπορεί να αποβάλλουν τους ασθενείς από την θεραπεία. Αν οι ασθενείς θέλουν να εισαχθούν στο πρόγραµµα σε µόνιµη βάση υπάρχει λεπτοµερείς ανταλλαγή πληροφοριών και πλαίσιο αναγκών. Για παράδειγµα ανάγκη θεραπείας, κίνητρο θεραπείας, επιτυχία θεραπείας. Επίσκεψη στο παραπάνω πλαίσιο Το κέντρο χωρίζεται σε 3 ορόφους και στάδια θεραπείας. Στο πρώτο στάδιο όπου το ονοµάζουν in- take, πηγαίνει ο ενδιαφερόµενος χρήστης αρχικά για να ενηµερωθεί για το κέντρο, τους στόχους του κέντρου, τι ακριβώς θα κάνει. Επίσης δίνει πληροφορίες για την ζωή του, και γίνεται ατοµική δουλειά µαζί τού. Αυτό µπορεί να διαρκέσει µέχρι και 8 εβδοµάδες, µέχρι να νιώσει έτοιµος να ξεκινήσει την θεραπεία. Το επόµενο στάδιο είναι το µοντέλο 2 και 3 όπου οι χρήστες ξεκινάνε θεραπεία µε µεθαδόνη. Επισκέφτονται καθηµερινά το πλαίσιο όπου και τους χορηγείται µεθαδόνη και συµµετέχουν σε οµάδες. Οι οµάδες θέτουν στόχους, γνωρίζονται µεταξύ τους τα µέλη, ζητείται από τον καθένα να γράψει σε χαρτί τους στόχους που θέλει να εκπληρώσει µέσα και µετά από την θεραπεία, τι δηλαδή θέλει να αλλάξει στην ζωή του. Αυτό το στάδιο της θεραπείας διαρκεί 26 εβδοµάδες, όµως µερικοί µπορεί να χρειαστούν και 52 εβδοµάδες. Το τελευταίο στάδιο της υπηρεσίας, όπου και πραγµατοποιήθηκε η επίσκεψη αφορά την κοινωνική επανένταξη. Το στάδιο µετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, εδώ δουλεύουν τους στόχους που θέτουν για το µέλλον αφού έχουν θεραπευτεί. Μερικοί χρήστες εάν είχαν ήδη µία ικανοποιητική ζωή, εργάζονταν και είχαν οικογένεια µπορούν να συνεχίσουν στους ίδιους ρυθµούς, κάποιοι άλλοι όµως που οι συνθήκες ζωής τους δεν είναι οι ιδανικές χρειάζονται συνεχές στήριξη. Το τελευταίο στάδιο λοιπόν χωρίζεται σε 2 µέρη, σε αυτούς που απλά πηγαίνουν µία φορά την εβδοµάδα για να πάρουν την µεθαδόνη που τους αναλογεί και αν επιθυµούν να µιλήσουν µε κάποιο κοινωνικό λειτουργό, και κυρίως εδώ ανήκουν εκείνοι που είχαν µια ικανοποιητική ζωή πριν. Και το άλλο µέρος αφορά άτοµα που δεν µπορούν να αλλάξουν πολλά στην ζωή τους και έχουν ανάγκη από συνεχές στήριξη και φροντίδα. Που δεν µπορούν να εργαστούν ή να εκπαιδευτούν ή δεν έχουν οικογένεια. Και συνηθίζουν να επισκέπτονται το πλαίσιο σε τακτά διαστήµατα για στήριξη. Στο πλαίσιο υπάρχει και ένας χώρος οπού µπορούν να κάθονται οι θεραπευµένοι όλοι µαζί και τους προσφέρεται καφές και ψωµί καθηµερινά. 50 Στις οµάδες υπάρχουν αυστηροί κανόνες που πρέπει να τηρούνται από τα µέλη. Όπως το να υπάρχει καλή συµπεριφορά, να µην είναι υπό την επήρεια αλκοόλ ή ουσιών στην διάρκεια των συναντήσεων µε την οµάδα. Επίσης η κοινωνική λειτουργός ανέφερε ότι πολλά από τα µέλη έχουν κακοποιηθεί παλαιότερα, µερικές γυναίκες για να βρουν χρήµατα έχουν βγει στους δρόµους. Σχετικά µε ποσοστά επιτυχίας αναφέρθηκε ότι το 30% βγαίνουν καθαροί και ότι το 80% των πελατών είναι άντρες. ΣΧΟΛΙΑ ‘’Η θεραπεία µεθαδόνης πρέπει πάντα να συµπληρώνεται µε βοήθεια ψυχοθεραπείας.’’ Το κέντρο παρέχει φαρµακευτική περίθαλψη, κοινωνική στήριξη, ψυχιατρική φροντίδα και ψυχοθεραπεία. Μία ολοκληρωµένη διαδικασία θεραπείας και όχι απλά να χορηγεί το υποκατάστατο. Το προσωπικό απαρτίζεται από εξειδικευµένες ειδικότητες. ‘’Τα κύρια χαρακτηριστικά του νοµοσχεδίου είναι : Μακρά θεραπεία χρηστών µε µεθαδόνη ή άλλων ουσιών επιτρέπονται από γιατρούς υγείας που ανήκουν στο δηµόσιο τοµέα υγείας. Γενικοί επαγγελµατίες και άλλοι γιατροί µπορούν να παρέχουν µεθαδόνη ή άλλες ουσίες για θεραπεία σε χρήστες µόνο αν έχουν άδεια από την χώρα. Η συνεργασία µεταξύ δήµων και πόλεων είναι ξεκάθαρα καθοριστική. Όλα τα είδη ιδρυµάτων είναι διαθέσιµα για θεραπεία χρηστών’’ 4) Ringaarden ( Ολοήµερο Κέντρο θεραπείας αλκοολικών) Το Ringaarden είναι ένα πιστοποιηµένο κέντρο θεραπείας µε την ιδιότητα προσωπικού . Το κέντρο προσφέρει εσωτερική θεραπεία σε άτοµα µε προβλήµατα αλκοολισµού στα 32 µέρη του ιδρύµατος. Μακριά από αυτό υπάρχει ένα τµήµα για έρευνα και εκπαίδευση, όπου προσφέρεται γνώση, αξιολογήσεις και µέθοδοι ανάπτυξης. Στο Ringaarden πιστεύουν ότι τα προβλήµατα αλκοόλ καθορίζονται από ένα αριθµό γεγονότων, τα οποία αναζητούνται στην ιδιαίτερη θέση, στο background και στην προσωπικότητα. Το να ξεκινάει κάποιος να πίνει το βλέπουν σαν µία -αποτυχηµένηπροσπάθεια λύσης των προβληµάτων σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου. Εποµένως χειρίζονται την ιδιαίτερη εξάρτηση του κάθε ατόµου µε σεβαστό και µη προκατελειµένο τρόπο, και βοηθάνε να βρεθεί ο πυρήνας της εξάρτησης του/της χωρίς να δίνουν συγκεκριµένες λύσεις. 51 Η θεραπεία στο Ringaarden βασίζεται στις αρχές της ψυχολογίας των εξαρτηµένων συµπεριφορών, όπου τις αναλαµβάνουν επαγγελµατίες και έµπειρο προσωπικό. Ο πυρήνας της θεραπείας είναι η κατασκευασµένη πρόληψη του να ξαναπέσουν στην χρήση, είναι µία µέθοδος που επικεντρώνεται στις ψυχολογικές διαδικασίες απέναντι στην εξάρτηση. Υπάρχει ακόµα ειδικός ψυχίατρος και κλινικός ψυχολόγος στο Ringaarden. Στην πράξη η θεραπεία αποτελείται από συνδυασµό οµαδικής θεραπείας, ατοµικής δουλειάς, άσκησης και πρακτικής εργασίας. Το Ringaarden, µεταξύ των τελευταίων 2 χρόνων, δουλεύει έντονα µε προβλήµατα σχετικά µε παιδιά σε αλκοολικές συντηρούµενες οικογένειες. Ακόµα τακτικά λειτουργούν διαλέξεις οικογένειας, στις οποίες συµµετέχουν παιδιά και γονείς στην θεραπεία. ΣΤΑ∆ΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ Πρώτο στάδιο: Προετοιµασία θεραπείας. Συνέντευξη πριν την εισαγωγή, ο ενδιαφερόµενος επισκέπτεται το χώρο του Ringaarden, βλέπουν το άτοµο, προσδοκίες. Εισαγωγή εσωτερικού ασθενή για 12 εβδοµάδες. ∆έσιµο οµάδας και εξατοµίκευση. ∆εύτερο στάδιο: Γνωσιακή θεραπεία(σκέψη, συναίσθηµα, συµπεριφορά). Πρόληψη στην δοµή του ατόµου ώστε να µην υποτροπιάσει πάλι. Ανάλυση καταστάσεων υψηλού ρίσκου Αντιγραφή στρατηγικών που θα χρησιµοποιηθούν όταν το άτοµο είναι έτοιµο να ξαναπέσει στην χρήση αλκοόλ. Ψυχολογική εκπαίδευση. Τρίτο στάδιο : Συγκέντρωση της προσοχής στην διαταραχή διχασµένης προσωπικότητας.(ALF-µέθοδος). MCMI test, υποθέσεις για την προσωπικότητα, σκιτσογραφίες και σχόλια. Ψυχολογική άσκηση και στάση υγείας Καθηµερινές δραστηριότητες (επιστροφή στην καθηµερινότητα. Τέταρτο στάδιο : Οι θεραπευµένοι έχουν την δυνατότητα να επικεντρωθούν συνολικά στην εξάρτηση του αλκοόλ. Πολύ ανοιχτό και χαλαρωτικό κέντρο αλλά και µε ατοµικές ευθύνες. 52 ∆ιαχωρισµός οµάδων µε 8 µέλη και 2 θεραπευτές η καθεµία. Υπάρχει η πορτοκαλί και η κόκκινη οµάδα και η µοβ αν η λίστα αυτών που περιµένουν να ξεκινήσουν θεραπεία είναι µεγάλη. Θεραπεία επικεντρωµένη στην οικογένεια. Μία ειδικευµένη οµάδα για την οικογένεια δουλεύει µε εξαρτηµένους γονείς όπου τα παιδιά τους παρευρίσκονται στο Ringaarden. Τα παιδιά είναι στο σχολείο ή σε ηµερήσια φροντίδα ενώ οι γονείς του είναι στην θεραπεία. Οι γονείς επικεντρώνονται στην εξάρτηση του αλκοόλ και στο πως επηρεάζει την δυνατότητα του να είναι καλοί γονείς. Συνέχεια µετά την ολοκλήρωση της θεραπείας Μετά από το κέντρο, η εξωτερική θεραπεία γίνεται σε ένα τοπικό δηµόσιο περιβάλλον. Στο Ringaarden: -σεµινάρια εξατοµίκευσης στο κέντρο χωρίς να µένουν εκεί. ηµερήσια συνέχεια σε οµάδα,- τηλέφωνο,- στην Κοπεγχάγη και το Odense υπάρχουν οµάδες υποστήριξης που συναντιούνται µία φορά κάθε µήνα µέ έναν θεραπευτή από το Ringaarden. ΣΧΟΛΙΑ Στο Ringaarden γίνεται προετοιµασία του θεραπευµένου πριν ξεκινήσει την θεραπεία. Συµµετέχει και η οικογένεια στην θεραπεία, σηµαντικό κοµµάτι πλέον στην ∆ανέζικη θεραπεία, κάτι που ισχύει και στο Ringaarden. Ο πυρήνας της θεραπείας είναι η κατασκευασµένη πρόληψη του να ξαναπέσουν στην χρήση, είναι µία µέθοδος που επικεντρώνεται στις ψυχολογικές διαδικασίες απέναντι στην εξάρτηση. ∆ίνεται βαρύτητα στην πρόληψη για τον ενδιαφερόµενο ώστε να µπορεί να αντιµετωπίσει το πιο δύσκολο σηµείο, αυτό µετά την ολοκλήρωση της θεραπείας και αφού αποµακρυνθεί από το κέντρο και αντιµετωπίσει µόνος τις προκλήσεις, το κέντρο προετοιµάζει το άτοµο να αντισταθεί και να µην υποτροπιάσει ξανά. CAFE PARAPLYEN- EN ALKOHOLFRI CAFE Είναι µία καφετέρια χωρίς αλκοόλ, ένα καταφύγιο της YMCA. Είναι κάθε µέρα ανοιχτό, από της 10:00 – 21:00, την επισκέπτονται καθηµερινά γύρω στους 150-200 53 επισκέπτες. Πολλοί έχουν πρόβληµα µε το αλκοόλ, µε την µοναξιά, µε ψυχιατρικά προβλήµατα. Το προσωπικό απαρτίζεται από 50 εθελοντές, 3-4 παιδαγωγούς. VARMESTUEN Είναι ένα στέκι για χρήστες µε σκοπό όχι την θεραπεία αλλά να περνάνε οι χρήστες τον ελεύθερο τους χρόνο. Μπορούν να καπνίζουν και να καταναλώνουν αλκοόλ ελεύθερα. Μπορούν να µιλάνε µε άλλους χρήστες, τους προσφέρεται φαγητό, καφές, µπορούν να διαµένουν εκεί, πραγµατοποιούνται δραστηριότητες, όπως διάφορα παιχνίδια, cinema, µουσική και άλλα. Ακόµα υπάρχει η δυνατότητα υποστήριξης σε περίπτωση που επιθυµούν να ακολουθήσουν κάποιο είδος θεραπείας. Ο αριθµός των χρηστών που συχνάζει είναι 6070. Οι ώρες λειτουργίας είναι 8:30 µε 14:30 και 23:30 µε 7:30 καθηµερινές, Σάββατο 914:30 και Κυριακή 9:00 µε 13:00. 6.2 Συνέντευξη από πρώην αλκοολικό Η συνέντευξη πραγµατοποιήθηκε στο σπίτι του πρώην αλκοολικού µετά από µεσολάβηση καθηγήτριας. Πρόκειται για ∆ανό πολίτη, 49 ετών, ο οποίος εδώ και 2,5 χρόνια έχει ολοκληρώσει την θεραπεία του σε ολοήµερο κέντρο θεραπείας βασισµένο στο µοντέλο Μινεσότα. Οι παρακάτω πληροφορίες δόθηκαν από τον ίδιο κατά την διάρκεια της συνέντευξης µαζί του. Στα 14-15 άρχισε να πίνει σε φυσιολογικά πλαίσια µε τους φίλους του. Όµως στα 25 άρχισε να πίνει πιο συστηµατικά και µεγαλύτερες ποσότητες. Αισθανόταν ότι αν δεν έπινε δεν µπορούσε να κάνει τίποτα, παντρεύτηκε απέκτησε ένα παιδί. Όµως η γυναίκα του τον χώρισε όταν συνέχισε να πίνει. Και αυτό είχε σαν αποτέλεσµα να πίνει περισσότερο αφού έµενε πια µόνος. Κάθε πρωί, µεσηµέρι, απόγευµα, βράδυ συνέχεια είχε αυτό στο µυαλό του. Παράλληλα είχε επισκεφτεί γιατρό ο οποίος του χορήγησε φάρµακα, υπνωτικά ώστε να µπορεί να κοιµάται το βράδυ. Τους τελευταίους 3-4 µήνες πριν ξεκινήσει θεραπεία άρχισε να πίνει και στην δουλειά, έριχνε βότκα κρυφά µέσα στον χυµό του και επέλεξε βότκα ώστε να µην µυρίζει στους άλλους. Και ξεκίνησε την χρήση αλκοόλ και στον χώρο εργασίας επειδή πίστευε ότι δεν µπορούσε να αποδώσει χωρίς αλκοόλ. Κοιµόταν και ξυπνούσε µε την σκέψη να πίνει. Έλεγε ψέµατα σε όλους και έπλαθε ιστορίες. ∆οκίµασε να πάει µόνος του σε ένα κέντρο θεραπείας και επειδή δεν µπορούσε να κάνει τίποτα χωρίς πριν να έχει πίνει, όπως για παράδειγµα είπε ούτε να πάει να αγοράσει γάλα, ήπιε 2 µπύρες πριν πάει στο κέντρο και αυτό είχε σαν αποτέλεσµα να µην το δεχτούν 54 στο κέντρο επειδή ήταν πιωµένος. Συνέχιζε λοιπόν να κάνει χρήση αλκοόλ και υπνωτικών, όπου µία µέρα ο αδερφός του είδε σε τι κατάσταση βρισκόταν και µε την βοήθεια κάποιου φίλου τηλεφώνησαν αµέσως σε κέντρο θεραπείας και ανέλαβε να πληρώσει τα έξοδα ο αδερφός του. Εκείνος δεν είχε προλάβει να συνειδητοποιήσει τι είχε συµβεί και πήγε άµεσα για θεραπεία. Έπινε ακόµα και στον δρόµο που πήγαινε στο κέντρο θεραπείας, και πιστεύει ότι αυτό τον βοήθησε έπειτα γιατί όταν έφτασε εκεί ήταν πιωµένος και όχι νηφάλιος. Στο κέντρο θεραπείας του σταµάτησαν τα υπνωτικά και µόνο τις πρώτες 7 ηµέρες του έδιναν χάπια. Στην αρχή δυσκολεύτηκε πολύ και πίστευε ότι δεν θα τα καταφέρει, ώσπου την τρίτη µέρα βρήκε κάποιον που νόµιζε ότι ήταν του προσωπικού γιατί φαινόταν πολύ καλά, όµως µιλώντας µαζί του είπε ότι είναι τρίτη εβδοµάδα θεραπείας και αυτό του έδωσε δύναµη και είπε µακάρι να φτάσω στο µισό αυτού. Μία φορά µόνο είχε σύνδροµο στέρησης και του χορηγήθηκε φάρµακο. Στην αρχή πίστευε ότι δεν µπορούσε να κοιµηθεί χωρίς υπνωτικά και θύµωνε που δεν του έδιναν φάρµακα και ο γιατρός του είπε να δοκιµάσει να κοιµηθεί χωρίς χάπια και τελικά τα κατάφερε. Θεραπεία Έµεινε εκεί 4 µήνες, υπήρχαν 2 οµάδες των 15-20 ατόµων. Μπήκε σε µία οµάδα αλλά δεν ήταν όλοι την ίδια χρονική περίοδο εκεί, οπότε έπρεπε να προσαρµοστεί αµέσως. Το χαρακτήρισε σαν τάξη σχολείου την οµάδα, υπήρχε πίνακας και δάσκαλοι. Το προσωπικό ήταν όλοι πρώην αλκοολικοί και αυτό τους βοήθησε να καταλάβουν τους ασθενείς και να ξέρουν πότε κάποιος λέει ψέµατα . Έκαναν αρκετές ώρες µάθηµα, είχαν µία ελεύθερη ώρα, δεν είχα εφηµερίδες ούτε τηλεόραση ,µόνο µουσική. Αυτό τελικά τους βοήθησε γιατί µπορούσαν να επικεντρωθούν στην θεραπείας τους. Ακολουθούσαν καθηµερινά πρόγραµµα. Οι συγγενείς µπορούσαν να τους επισκεφτούν από την τρίτη εβδοµάδα και µετά. Έβλεπε καθηµερινά βελτίωση, κάθε µέρα έκανε και ένα µικρό βήµα, δεν έθετε µεγάλους στόχους. ∆εν έλεγε πια ψέµατα και είχε υψηλή αυτοεκτίµηση. Στις 4 εβδοµάδες ολοκλήρωσε την θεραπεία εκεί τα 12 βήµατα, και µετά κάθε παρασκευή για 4 εβδοµάδες πήγαινε εκεί για συνάντηση µε την οµάδα, και µετά κάθε 14 µέρες και τέλος κάθε µήνα. Τώρα είναι καθαρός εδώ και 2,5 χρόνια, συνεχίζει να εργάζεται στην παλιά του δουλειά αν και το αφεντικό δεν είχε καταλάβει το πρόβληµα του και είπε στον αδερφό του όταν ενηµερώθηκε για την θεραπεία ότι αν δεν επιστρέψει την επόµενη µέρα θα τον απολύσει, τελικά όταν τα κατάφερε και γύρισε στην θέση του, συνειδητοποίησε ότι αποδίδει πολύ περισσότερο τώρα που είναι νηφάλιος. Έχει καλύτερες σχέσεις µε την γυναίκα του και 55 τον γιο του και κρατάει επαφή µε 8-9 άτοµα από την οµάδα που ανήκε. Ωστόσο µερικοί ξαναέπεσαν στο ποτό όµως ξανάκαναν θεραπεία και τώρα δεν πίνουν. Την θεραπεία που ακολούθησε την αξιολόγησε ως αρκετά καλή, και τον βοήθησε πολύ ενώ δεν πίστευε ότι θα τα καταφέρει. Επέστρεψε τα χρήµατα στον αδερφό του, όπου του κόστισε η θεραπεία 70,000 DKK (9589 ΕΥΡΟ) και τόνισε ότι τώρα πλέον αποδίδει καλύτερα και στην µουσική. Γιατί συνήθιζε από παλιά να παίζει κάποια µουσικά όργανα. Τα 12 βήµατα των ανώνυµων αλκοολικών στη Μεγάλη Βρετανία Η σχετική επιτυχία του προγράµµατος των ανώνυµων αλκοολικών φαίνεται να οφείλεται στο γεγονός ότι κάποιος πρώην αλκοολικός που εδώ και καιρό είναι καθαρός έχει την εξαιρετική ικανότητα για να «ερευνά» και να βοηθάει κάποιον που είναι εκτός ελέγχου µε το αλκοόλ. Σε απλή µορφή , το πρόγραµµα των ανώνυµων αλκοολικών λειτουργεί όταν κάποιος ή κάποια ξεπεράσει το πρόβληµα του αλκοολισµού και θεραπευτεί, περιγράφοντας την σοβαρότητα που βρήκε στους ανώνυµους αλκοολικούς, και προσκαλέσει τα νέα µέλη να πάρουν µέρος στην ανεπίσηµη αδελφότητα. Η καρδιά του προτεινόµενου προγράµµατος για προσωπική ανάκτηση περιέχεται στα 12 βήµατα περιγράφοντας την εµπειρία των παλαιότερων µελών της κοινωνίας: 1. Παραδεχόµαστε ότι είµαστε ανίσχυροι απέναντι στο αλκοόλ και ότι οι ζωές µας είναι εκτός ελέγχου. 2. Ερχόµαστε να πιστέψουµε ότι µία δύναµη καλύτερη από την δική µας µπορεί να αναστηλώσει την πνευµατική µας υγεία. 3. Παίρνουµε απόφαση να γυρίσουµε τις επιθυµίες µας και τις ζωές µας στον Θεό όπως εµείς τον καταλαβαίνουµε. 4. Κάνουµε µία έρευνα και άφοβη ηθικά απογραφή του εαυτού µας. 5. Αποδοχή στο Θεό, σε εµάς και σε κάθε άνθρωπο που ήταν φυσικά ακριβής στα λάθη µας. 6. Είµαστε εντελώς έτοιµοι στο να µετακινήσει ο Θεός όλα τα ελαττώµατα µας από τον χαρακτήρα µας. 7. Ζητάµε ταπεινά από Εκείνον να µετακινήσει τα λάθη µας. 8. Κάνουµε µία λίστα µε τα άτοµα που βλάψαµε, και γινόµαστε πρόθυµοι να το διορθώσουµε. 9. Κάνουµε άµεσες διορθώσεις σε τέτοια άτοµα όποτε είναι δυνατόν, και γινόµαστε πρόθυµοι να κάνουµε διορθώσεις σε όλους αυτούς. 56 10. Συνεχίζουµε να κάνουµε προσωπική απογραφή και όταν είµαστε λάθος το παραδεχόµαστε. 11. Αναζητούµε µέσα από την προσευχή και τον συλλογισµό να βελτιώσουµε την συνειδητοποιηµένη µας επαφή µε τον Θεό όπως τον καταλαβαίνει ο καθένας µας, προσευχόµενοι για γνώση των δικών του επιθυµιών για εµάς και την δύναµη να το µεταφέρουµε αυτό έξω. 12. Έχοντας πνευµατώδη αφύπνιση σαν αποτέλεσµα αυτών των βηµάτων, προσπαθούµε να µεταφέρουµε αυτό το µήνυµα στους αλκοολικούς και να κάνουµε πράξη όλες αυτές τις αρχές στις δικές µας υποθέσεις. Στα καινούργια µέλη δεν ζητείται να αποδεχτούν τα 12 βήµατα στο δικό τους σύνολο αν νιώθουν απρόθυµοι ή ανίκανοι να το κάνουν. Συνήθως ζητείται από αυτούς να έχουν ένα ανοιχτό µυαλό, να προσέχουν τις συναντήσεις στις οποίες θεραπευµένοι αλκοολικοί περιγράφουν τις δικές τους εµπειρίες στην πετυχηµένη πορεία τους, να διαβάζουν την φιλοσοφία των ανώνυµων αλκοολικών περιγράφοντας και ερµηνεύοντας το πρόγραµµα των ανώνυµων αλκοολικών. ΣΧΟΛΙΑ Σηµαντικό σηµείο στην συνέντευξη αποτελεί το γεγονός που ο θεραπευµένος προσπάθησε να επισκεφτεί ένα κέντρο θεραπείας στην πόλη Odense και επειδή ήταν υπό την επήρεια αλκοόλ δεν τον δέχθηκαν και ένιωσε αρκετά άσχηµα. Κάτι που δεν συνέβη στο κέντρο που τελικά ολοκλήρωσε την θεραπεία του. Σύµφωνα µε τα λεγόµενα θεωρεί θετικό στοιχείο το ότι όταν έφτασε εκεί δεν ήταν νηφάλιος. 57 ΕΒ∆ΟΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΣΥΖΗΤΗΣΗ Σκοπός της έρευνας στις κοινωνικές υπηρεσίες για τις εξαρτησιογόνες ουσίες, ήταν να διαπιστωθεί κατά πόσο εφαρµόζεται η θεωρία της κοινωνικής πολιτικής για τις ουσίες στην πράξη. Η έρευνα διεξήχθη στην πόλη Odense, η Τρίτη µεγαλύτερη πόλη της ∆ανίας. Πραγµατοποιήθηκαν επισκέψεις σε υπηρεσίες σχετικές µε την θεραπεία εξαρτησιογόνων ουσιών. Η επιλογή των υπηρεσιών κάλυψε ένα µεγάλο µέρος του τοµέα πρόληψη και θεραπεία ουσιών, τόσο για το αλκοόλ όσο και για τα ναρκωτικά. Επίσης δόθηκαν πληροφορίες για πλαίσια που πραγµατοποιούσαν την πρακτική τους εκεί φοιτητές Στην διάρκεια των επισκέψεων αρχικά γινόταν µία γνωριµία µε τους επαγγελµατίες κοινωνικούς λειτουργούς, γινόταν περιγραφή του σκοπού της έρευνας και το θέµα αυτής. Έπειτα γινόταν µία παρουσίαση από την µεριά τους του σκοπού, του τρόπου λειτουργίας, του πληθυσµού που απευθυνόταν η υπηρεσία. Μετά την γενική παρουσίαση και της άντλησης πληροφοριών διεξαγόταν µία πιο ειδική συζήτηση για την εφαρµογή της κοινωνικής πολιτικής και των προβληµάτων που αντιµετωπίζουν οι επαγγελµατίες. Τέλος σε κάθε υπηρεσία γινόταν ξενάγηση του κτιρίου και των ειδικών χώρων που υπήρχαν, µε αποτέλεσµα να έχω ολοκληρωµένη εικόνα της λειτουργίας των υπηρεσιών όσο και της κτιριακής υποδοµής τους. Η κοινωνική πολιτική της ∆ανίας δίνει βαρύτητα τόσο στην πρόληψη όσο και στην θεραπεία. Επιδιώκει άµεση πρόσβαση στην θεραπεία και να υπάρχουν ποικίλα είδη θεραπείας ώστε κάθε ενδιαφερόµενος σύµφωνα µε τις ανάγκες του να επιλέγει την κατάλληλη θεραπεία. Αυτό το ρόλο είχε και η πρώτη υπηρεσία , η βάση για την έναρξη της θεραπείας. Ωστόσο η υπηρεσία αυτή είχε και ρόλο πρόληψης, αφού προσπαθεί να προστατέψει τους χρήστες από µεταδιδόµενα νοσήµατα µοιράζοντας βελόνες καθαρές και µιλώντας µε χρήστες στους δρόµους, επιδιώκοντας µείωση της βλάβης των χρηστών. Μία έννοια που στηρίζεται αρκετά στην ∆ανία και εφαρµόζονται αρκετές ενέργειες µε σκοπό την µείωση βλάβης. Στην δεύτερη υπηρεσία αφορούσε την θεραπεία αλκοόλ σε ηµερήσιο κέντρο, την αύξηση των οποίων επιδιώκει η ∆ανία. Ένα κέντρο το οποίο λειτουργεί µε σηµαντικά εργαλεία τόσο ο τρόπος προσέγγισης του χρήστη µε την µέθοδο ‘’συνέντευξη µε κίνητρα’’ όσο και µε την εφαρµογή της οικογενειακής θεραπείας κάτι που εφαρµόστηκε τα τελευταία χρόνια και είχε θετικά αποτελέσµατα στην επιτυχία της θεραπείας και η εµπλοκή της οικογένειας είναι κάτι που επιδιώκει τον τελευταίο καιρό η πολιτική της χώρας. Και σε αυτήν 58 την υπηρεσία εφαρµόζεται το κοµµάτι της πρόληψης, αφού υπάρχει κύκλος σεµιναρίων για το αλκοόλ σε οδηγούς που οδηγούσαν υπό την επήρεια του αλκοόλ. Η επόµενη υπηρεσία αφορούσε θεραπεία µε µεθαδόνη, θεραπεία που εφαρµόζεται σε µεγάλο βαθµό στην ∆ανία για αυτό και έχουν δηµιουργηθεί προβλήµατα κατά καιρούς. Η συγκεκριµένη υπηρεσία απαρτιζόταν από επαγγελµατίες . Ο ενδιαφερόµενος µπορούσε να γνωρίσει το κέντρο , τον τρόπο λειτουργίας του, τον σκοπό και αν το επιθυµούσε συνέχιζε στο στάδιο της θεραπείας. Μαζί µε την φαρµακευτική περίθαλψη παρέχουν και κοινωνική στήριξη, ψυχιατρική φροντίδα και ψυχοθεραπεία. Είναι ένα ολοκληρωµένο σύστηµα θεραπείας και όχι απλά φαρµακευτική περίθαλψη. Η θεωρία της πολιτικής επιδιώκει συνδυασµό χορήγησης µεθαδόνης και ψυχολογικής στήριξης παράλληλα, κάτι που πραγµατοποιείται στην υπηρεσία αυτή από επαγγελµατίες. Σκοπός του κέντρου είναι η µείωση της βλάβης των χρηστών. Επίσης σηµαντικό είναι ότι δίνεται στον χρήστη το χρονικό περιθώριο που χρειάζεται εκείνος για να ολοκληρώσει την θεραπεία και µεγάλο µέρος χρηστών συνεχίζουν τις επισκέψεις τους στο κέντρο για ψυχολογική υποστήριξη και µετά την ολοκλήρωση του προγράµµατος όταν το έχουν ανάγκη και ιδιαίτερα τα άτοµα που δεν έχουν οικογενειακή υποστήριξη, εργασία και µία κανονική ζωή ώστε να µην ξαναπέσουν στην χρήση ναρκωτικών. Η τελευταία υπηρεσία που αφορούσε την θεραπεία αλκοόλ και ήταν ολοήµερο στεγνό πρόγραµµα. Είναι ένα αρκετά οργανωµένο πλαίσιο, όπου ακολουθεί 4 στάδια θεραπείας, µε σκοπό να θεραπευτεί ολοκληρωµένα το άτοµο. Σηµαντικό επίσης είναι ο αριθµός των µελών της κάθε οµάδας που είναι 8 στο σύνολο τους, µε αποτέλεσµα να δίνεται αρκετή προσοχή και χρόνος στο κάθε µέλος. Αξιοσηµείωτο είναι ακόµη η οικογενειακή θεραπεία που εφαρµόζεται στο κέντρο και τέλος αξιόλογο σηµείο αναφοράς είναι το στάδιο µετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, όπου δίνεται η δυνατότητα στα µέλη να συνεχίζουν την επαφή µε τους επαγγελµατίες. Όσον αφορά την κτιριακή υποδοµή όλων των υπηρεσιών πληρούν όλες τις συνθήκες υγιεινής , υπάρχουν αρκετοί χώροι κατάλληλοι. Τα κτίρια είναι καινούργια και υπάρχει ευχάριστη ατµόσφαιρα στους χώρους. Μια σηµαντική εµπειρία ήταν η πραγµατοποίηση συνέντευξης σε πρώην αλκοολικό , που είχε θεραπευτεί. Στο τέλος της συνέντευξης ρωτήθηκε ο συνεντευξιαζόµενος για το αν θα άλλαζε κάτι στην πολιτική της χώρας του ή αν κάτι δεν το θεωρεί καλό, δεν απάντησε σε κάτι συγκεκριµένο απλά θεωρεί ότι χρειάζεται συνέχεια µετατροπές λόγω αλλαγής των αναγκών των χρηστών. Στην διάρκεια της αφήγησης του στο µόνο σηµείο που πρόβαλλε κάποιο πρόβληµα ήταν όταν πήγε σε κάποια υπηρεσία για θεραπεία και επειδή ήταν πιωµένος τον έδιωξαν χωρίς να τον ακούσουν. 59 Γενικά µέσα από την εµπειρία των επισκέψεων και συζητήσεων οι υπηρεσίες στο Odense, εφαρµόζουν την θεωρία της πολιτικής τους στην πράξη, υπάρχει εξειδικευµένο προσωπικό, οργάνωση των υπηρεσιών, οικονοµική στήριξη των προγραµµάτων και άµεση πρόσβαση των χρηστών. Σε καµία υπηρεσία δεν παρατηρήθηκε µεγάλη λίστα αναµονής. Όσα προϋποθέτει η θεωρία εφαρµόζονται σε µεγάλο βαθµό από τις υπηρεσίες. Όσον αφορά την επιτυχία των υπηρεσιών στα περισσότερα είναι αρκετή ωστόσο οι επαγγελµατίες ανέφεραν την δυσκολία του να µην ξαναυποτροπιάσει ο χρήστης λόγω του κοινωνικού περίγυρου του. Επίσης η εισαγωγή της οικογενειακής θεραπείας είναι σχετικά πρόσφατη και έχει θετικά αποτελέσµατα. Υπάρχει δυνατότητα επιλογών για τον χρήστη, ώστε να ακολουθήσει την θεραπεία που του ταιριάζει. Το κράτος χρηµατοδοτεί τις υπηρεσίες ώστε να έχουν την δυνατότητα πρόσβασης όλοι οι ∆ανοί πολίτες. Κανείς από τους επαγγελµατίες δεν ανέφεραν κάποιο σηµαντικό πρόβληµα που αντιµετωπίζουν στην πολύχρονη εµπειρία τους στην δουλειά, όσον αφορά την εφαρµογή της κοινωνικής πολιτικής της χώρας τους. Σίγουρα υπάρχουν καθηµερινά προβλήµατα µε τους χρήστες στην διάρκεια της θεραπείας λόγω του δύσκολου έργου και ρόλου που έχουν, αυτό του θεραπευτή. Απλά αναφέρθηκαν στο πρόβληµα που υπάρχει στην χώρα µε την συνεχή αύξηση χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, όλο και περισσότεροι νέοι αντιµετωπίζουν προβλήµατα εξάρτησης. Όλοι έδειχναν πίστη και έγκριση στα προγράµµατα των υπηρεσιών αλλά γνώριζαν και την δυσκολία των χρηστών να αποφασίσουν να ακολουθήσουν κάποιο είδος θεραπείας και να την ολοκληρώσουν. Βέβαια, δεν µπορεί κανείς να προβεί σε ασφαλή συµπεράσµατα καθώς πραγµατοποιούνταν µία επίσκεψη σε κάθε υπηρεσία και η παρουσίαση γινόταν από τον επαγγελµατία Κοινωνικό Λειτουργό. Τόσο το θεωρητικό όσο και το πρακτικό µέρος στην Πολιτική της ∆ανίας θεωρείται αξιόλογο και συµβαδίζει σε µεγάλο µέρος µε την πολιτική που έχει σχεδιαστεί από τα κράτη- µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο το πρόβληµα και στην χώρα αυτή διαιωνίζεται και αυξάνεται. Μπορεί τελικά να µην αρκεί ένας καλός σχεδιασµός προγραµµάτων, η επαρκή χρηµατοδότηση, αξιόλογοι επαγγελµατίες , να συµβάλλουν στην εξολόθρευση αυτού του σοβαρού προβλήµατος που τείνει να γίνει πρόβληµα κάθε οικογένειας. 60 -ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ1) Ambulantoriet Enghaven. The drug Policy in Denmark and situation in Denmark.AC-Company,1-3 2) C.Damm and C. Lundstedt. Methadone treatment of drug abusers in Denmark in the light of altered legislation.1-2 3) Michael Farrell, Jan Neeleman, Michael Gossop, Paul Griffiths, Emily Finch and John Strang. Methadone country report.Denmark.1-7 4) Torben Ishoy, Lene Haastrup and Gordon Hay.Estimating the prevalence of problem opioid use in Copenhagen 1977-1998,51,1-7 5) Mario Lap.Denmark(1995). 6) Lau Larsen Storgaard.Konstruktionen at 1965.Jurist- og Okonomforbundets Forlag.8 7) European Monitoring Addiction(EMCDDA).1-3 Centre For Dansk Drugs Narkotika and since Drug 8) A.A information Alcoholics Anonymous UK .The 12 steps of AA. 9) International Narcotics and Law Enforcement Affairs (INCSR)Denmark. U.S. Department of state 1997 International Narcotics Control Strategy report (1998).1-3 10) European action Against drugs (2002).The Danish EU Presidency.1-2 11) Denmark’s national action plan(2003).1-52 12) Κώστας Γαζγαλίδης. Ναρκωτικά, Εγχειρίδιο για την µείωση της βλάβης. Προσεγγίσεις ΕΞΑΝΤΑΣ,1 13) Ανακοίνωση της Επιτροπής στο συµβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικό µε Σχέδιο ∆ράσης της Ε.Ε για την καταπολέµηση των ναρκωτικών 2000-2004(1999). 14) Σχέδιο ∆ράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ναρκωτικά 2005-2009 (2005). Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 61 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I Christiania Η ιστορία της Christiania Η ιστορία της Christiania είναι πολύχρωµη, µακρά, γεµάτη µάχες, νίκες αλλά και ήττες. Πολλοί άνθρωποι που ξεκίνησαν το πείραµα δεν ζουν πια εδώ, όµως το όνειρο ζωής ελεύθερης και η ιδέα µιας πόλης που διοικείται από τους κατοίκους της παραµένει. Τώρα 25 χρόνια αργότερα, άνθρωποι από κοντά και µακριά, ακόµη έλκονται από το µαγικό µείγµα αναρχίας και αγάπης της Freetown. Όλα ξεκίνησαν το 1971 όταν µια οµάδα πολιτών έριξε το φράχτη στη γωνία Prinsessegade και Refshalevej κοντά στο Grey Hall. Ήθελαν µια παιδική χαρά για τα παιδιά τους και κάτι πράσινο να κοιτούν. Τον ίδιο χρόνο έγινε στο Charlottenborg µια έκθεση µε θέµα «Πάρε-∆ώσε» όπου όλα τα είδη χίπηδων, ανθρώπων εναλλακτικής κουλτούρας εµφανίστηκαν πουλώντας την πραµάτεια τους, εκθέτοντας την τέχνη τους συµπεριλαµβανοµένου και θεάτρου, φωτογραφιών και happenings. Η εναλλακτική εφηµερίδα «Hovedbladet» (Περιοδικό: «Το κεφάλι» ή «Head Magazine») εκδόθηκε σε συνδυασµό µε την έκθεση. Ένα από τα άρθρα σχολίαζε την εγκατάλειψη των στρατώνων στην Badsmandsstraedes προτείνοντας χιλιάδες ιδέες για τη χρήση τους όχι µόνο σαν κατοικίες για µεγάλο αριθµό νέων που δεν µπορούν να βρουν φιλοξενία αλλού. Ακόµη η κίνηση καταληψιών και οι εναλλακτικές δυνάµεις «Η νέα κοινωνία» (καλοκαιρινό κάµπινγκ) στο Τhy επίσης χρειάζονταν ένα χώρο για να πραγµατοποιήσουν τα όνειρα τους. Το άρθρο είχε σαν αποτέλεσµα µια τεράστια κλίµακα ανθρώπων απ’ όλους τους τοµείς της κοινωνίας και τις µορφές, που ήρθαν να δηµιουργήσουν ένα εναλλακτικό τρόπο ζωής βασισµένο στην κοινοτική συµβίωση και ελευθερία. Αυτή ήταν η γέννηση της Christiania. Το ζήτηµα µετατρέπεται σε πολιτικό Η αστυνοµία έκανε πολλές προσπάθειες-απόπειρες να µετακινήσει-εκδιώξει τους ανθρώπους από την περιοχή αλλά αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν, καθώς η περιοχή ήταν πολύ µεγάλη και υπήρχε πολύς κόσµος. Έτσι η Christiania έγινε πολιτικό ζήτηµα που κατέληξε στη Βουλή. Η Christiania δέχτηκε να πληρώνει για τη χρήση νερού και ηλεκτρικού ρεύµατος και σαν ανταπόδοση έλαβε πολιτική αποδοχή ως «κοινωνικό πείραµα». Το πείραµα θα συνεχίζονταν µέχρι να κανονιστεί ένας διαγωνισµός προτάσεων για τη χρήση της περιοχής. Τον επόµενο χρόνο 1973 η κυβέρνηση άλλαξε και µαζί η αντιµετώπιση απέναντι στην Christiania. Τώρα το σχέδιο ήταν να εκκενωθεί- καθαριστεί η περιοχή και να κλείσει. Την ίδια χρονιά το ΝΑΤΟ είχε συνάντηση κορυφής στην Κοπεγχάγη. Για την περίσταση η θεατρική οµάδα Solvognen διοργάνωσε ένα τεράστιο happening που περιλάµβανε εκατοντάδες συµµετέχοντες. Ο «Στρατός του ΝΑΤΟ» έκανε κατάληψη - κατέλαβε το δανέζικό ραδιόφωνο και άλλα στρατηγικά στοιχεία, εµφανίζοντας το µε τέτοιο τρόπο, σαν η 62 ∆ανία να είχε καταληφθεί πραγµατικά από τις ΝΑΤΟ-ίκες δυνάµεις. Για αρκετές ώρες όλη η χώρα βρίσκονταν σε σοβαρή αµφιβολία για το αν το γεγονός ήταν αληθινό ή απλώς τέχνασµα. Στο µεσοδιάστηµα η Christiania οργανώνονταν. ∆έκα µικρότερες περιοχές µε αυτοδιοίκηση εδραιώνονταν, έχοντας ως υψηλότερη αρχή τις Κοινές Συνελεύσεις, όπου όλοι οι πολίτες µπορούσαν να συµµετέχουν. Η οµάδα σκουπιδιών δούλευαν ένα σύστηµα διαχείρισης, οι σιδηρουργοί κατασκεύασαν λέβητες από παλιά βαρέλια λαδιού. Στο Lopen παιζόντουσαν όλα τα είδη µουσικής από παραδοσιακά τούρκικα µέχρι ερασιτεχνική ροκ και τζαζ. Τα πρώτα χρόνια η Christiania σηµαδεύτηκε και έγινε γνωστή για τη θεατρική και πολιτική του κίνηση. Το 1974 κατατέθηκαν 12 λίστες υποψηφίων για τις εκλογές του ∆ηµοτικού Συµβουλίου της Πόλης (∆ανία). Στην πραγµατικότητα οι υποψήφιοι εργάζονταν µαζί και κατάφεραν να εκλέξουν µια γυναίκα, η οποία δηµιούργησε σάλο τόσο στο Συµβούλιο όσο και στα ΜΜΕ, εµφανιζόµενη στις συναντήσεις βυζαίνοντας το µωρό της. Ήταν αυτό αποδεκτό; Επίσης το 1974 οργανώθηκαν τα πρώτα Χριστούγεννα για τους φτωχούς και µόνους και οι Solvognen οργάνωσαν ένα στρατό από αι-Βασίληδες που γενναιόδωρα µοίραζαν δώρα τόσο σε νέους όσο και ηλικιωµένους από τα εµπορικά πολυκαταστήµατα της πόλης. Φυσικά συνελήφθησαν αλλά ως συνέπεια η εικόνα της αστυνοµίας να χτυπά αι-Βασίληδες κοσµούσε τα πρωτοσέλιδα των εφηµερίδων. Τα Χριστούγεννα για φτωχούς και µόνους παρέµειναν σαν ιερή παράδοση και κάθε χρόνο περίπου 2000 άτοµα σερβίρεται δωρεάν χριστουγεννιάτικο δείπνο. Απειλές εκτόπισης και οι Πολεµιστές του Ουράνιου Τόξου Το 1975 η Christiania µετατρέπεται σε πιόνι µεταξύ του κράτους και του Συµβουλίου της Πόλης. Τελικά η κυβέρνηση αποφάσισε η περιοχή να εκκενωθεί µέχρι την 1η Απριλίου 1976. Μέχρι τώρα η Christiania είχε διοργανώσει σειρά δραστηριοτήτων όπως κοινόχρηστα λουτρά, ιατρείο, παιδικό σταθµό, συλλογή σκουπιδιών και ανακύκλωσης καθώς και κοινοτικά µαγαζιά και εργαστήρια που πήγαιναν καλά. Οι Solvognen ανέβασαν µια παράσταση-παρωδία του Elverhoj του παραδοσιακού εθνικού έπους της ∆ανίας. Αυτή η εκδοχή του έργου προκάλεσε στη FreeTown πολλή προσοχή! Ακόµη οι άνθρωποι κινητοποιούνταν µόνοι τους για την επικείµενη σύγκρουση µε το κράτος. Οργανώθηκε ένας στρατός του «Ουράνιου Τόξου», χωρίζοντας τους ανθρώπους σε οµάδες εργασίας µε χρώµατα που να χαρακτηρίζουν τις διαφορετικές δουλειές. Κόκκινο για τη «∆ράση προς τα έξω», πράσινο για τα «Ζητήµατα Φαγητού» και µπλε για το «Ξύπνηµα της συνείδησης». Κάλεσαν όλη τη ∆ανία στην Christiania και εµφανίστηκαν σχεδόν 10.000 άτοµα. Μερικά από τα πιο γνωστά δανέζικα ροκγκρουπ, εκείνη την εποχή έφτιαξαν ένα δίσκο βοήθεια για την Christiania που έγινε εξαιρετικά δηµοφιλής. Την 1η Απριλίου 1976 η Βουλή αποφάσισε να αναβάλει το κλείσιµο της Christiania. Άντ’ αυτού η 1η Απριλίου µετατράπηκε σε τεράστια εκδήλωση της εναλλακτικής ∆ανίας. Το Εθνικό Μουσείο της ∆ανίας δηµοσίευσε ένα λεύκωµα για την εναλλακτικής κοινότητας της Christiania, ενώ αρχιτέκτονες και πολεοδόµοι µίλησαν µε ενθουσιασµό για τις ιδέες της. Η δίκη ενάντια στο Κράτος. 63 Αυτή την εποχή η Christiania έκανε µήνυση στο Κράτος. Ο διαγωνισµός που είχε προγραµµατιστεί το 1973 δεν είχε γίνει ακόµη. Αφού η Βουλή αποφάσισε πως οι κάτοικοι της Christiania µπορούσαν να µείνουν µέχρι τότε, ένιωσαν πως η απόφαση εκκαθάρισης του 1976 ήταν καταστρατήγηση της «καλής πίστης». Ήταν αναµενόµενο πως η δίκη θα ανέβαλε το κλείσιµο της Christiania. Το 1977 η εκδήλωση-έκθεση της Christiania «Αγάπη και Χάος» άρχισε στο Charlottenborg και ένα φεστιβάλ εργασίας στήθηκε. Η Christiania καθαρίστηκε και επιδιορθώθηκε συνολικά. Κάποια άτοµα της Christiania έβγαλαν τι δίσκο «Η δική µας µουσική» που περιλάµβανε κάποια σπάνια δείγµατα τοπικών ποιητών. Το 1978 η υπόθεση χάθηκε στο Ανώτατο ∆ικαστήριο και η Christiania έπρεπε να κινητοποιηθεί ξανά. Ένα σχέδιο να φέρουν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να υπερασπισθούν την Christiania ξεκίνησε και ξανά η Freetown κατέβασε υποψηφίους στις ∆ηµοτικές εκλογές. Η καµπάνια περιλάµβανε το αίτηµα η Christiania να διατηρηθεί µε τους δικούς της όρους και συνθήκες για το καλό όλων. Από το ψηφοδέλτιο της Christiania κατάφερε να εκλεγεί στο συµβούλιο ένας άνδρας που στη διάρκεια των επόµενων ετών θα γίνονταν γνωστός για τους σκληρούς λόγους ενάντια στους εργολάβους της κακιάς ώρας και την «αναβάθµιση» συνοικιών από αυτούς. Η Βουλή τώρα αποφάσισε ότι πρέπει να παραχθεί ένα σχέδιο για την περιοχή και πως το µέρος πρέπει να οµαλοποιηθεί αν και δεν έδιναν κανένα στοιχείο για το πώς. Νέες απειλές για την κοινότητα Στην Κοπεγχάγη η Αστυνοµία έκανε κυνήγι µαγισσών ενάντια στους τοξικοµανείς και τους εµπόρους χασίς της πόλης. Την ίδια εποχή η ηρωίνη έκανε την εµφάνιση της στη ∆ανία. Στην Christiania αυτό έγινε εµφανές µέσω της ραγδαίας αύξησης του εµπορίου χασίς και του αυξανόµενου αριθµού των ηρωινοµανών. Η κοινότητα προσπάθησε να συνεργαστεί µε την αστυνοµία για να καθαρίσει η αγορά του χασίς από την ηρωίνη, αλλά προδόθηκαν από τον επικεφαλή της αστυνοµίας ο οποίος άντ’ αυτού προέβη σε επιδροµή έναντι των χασισεµπόρων. Τώρα η Christiania έπρεπε να δράσει µόνη της και οργάνωσε πρόγραµµα αποτοξίνωσης για τους τοξικοµανείς και ανέλαβε δράση κατά των εµπόρων. Η δράση κορυφώθηκε το 1979/1980 οπότε και ενεργοποιήθηκε ένα µπλοκάρισµα στην ηρωίνη. Στους τοξικοµανείς προσφέρθηκε πρόγραµµα αποτοξίνωσης και οι έµποροι εκδιώχθηκαν. Αν και εκείνα τα χρόνια ήταν µαύρα, µια άλλη πλευρά της µαυρίλας ήταν σε πλήρη άνθηση. Η Rock Machine στην Αψίδα της Ειρήνης έγινε το 1978 το σπίτι της αναπτυσσόµενης punk σκηνής της Κοπεγχάγης. Γύρω από την Freetown πολλά νυχτερινά µαγαζιά, και shows υπήρχαν. Στο Gay House η τοπική κουλτούρα βρισκόταν σε πλήρη άνθηση και το 1981 µια οµάδα ηθοποιών ταξίδεψε στη Μοδένα της Ιταλίας και παρουσίασαν την τέχνη τους µετά από πρόσκληση του ∆ηµοτικού Συµβουλίου. Το 1982 η κυβέρνηση προσέλαβε µια ιδιωτική αναπτυξιακή εταιρία να κάνει ένα µελλοντικό πρόγραµµα για την περιοχή. Καθώς οι κάτοικοι της Christiania έχτιζαν, επισκεύαζαν, έφτιαχναν κήπους και γεννούσαν πολλά παιδιά. Η εταιρία µε έκθεση πρότεινε η Christiania να αναπτυχθεί σαν πειραµατική πόλη µέσα σε διευρυµένο πλαίσιο αυτό-οργάνωσης και διοίκησης. Εκστρατεία Σπίλωσης Υπολήψεων 64 Την ίδια χρονιά η κυβέρνηση άλλαξε από σοσιαλδηµοκρατική σε φιλελεύθερη δεξιά. Στη Σουηδία διεξάγονταν ήδη µια βίαιη εκστρατεία σπίλωσης. Η Christiania κατηγορήθηκε ως το κέντρο διακίνησης ναρκωτικών του Βορρά και η ρίζα κάθε κακού. Η απάντηση σ’ αυτό ήταν «Αγαπήστε τη Σουηδία». Η Christiania πήγε στη Σουηδία και «κατέκτησε» την Στοκχόλµη, Γκετεµποργκ και Malmo µε καµπαρέ, εκθέσεις και τεράστιες παρελάσεις στις πόλεις που περνούσαν. Τα επόµενα χρόνια η Christiania ξεχάστηκε, αλλά αυτό έφερε ειρήνη και πιθανότητες για την κοινότητα να οικοδοµήσει νέα συλλογικά εργαστήρια και µαγαζιά και να δουλέψει περισσότερο το όραµα της για το µέλλον. Συναυλίες συµπαράστασης για τους Ινδιάνους του Μεγάλου Βουνού, των ΗΠΑ και το συνέδριο των Ααssiviq στη Γροιλανδία, έγιναν στο Grey Hall. Έγιναν ένας τρόπος να φανούν οι δεσµοί µε άλλες εθνικές οµάδες και µε το πέρασµα των χρόνων δηµιουργήθηκαν πολλοί διεθνής δεσµοί. «Τα παιδιά της Christiania» ένα βίντεο για τη ζωή των παιδιών µας φτιάχτηκε το 1985. Το 1987 η κυβέρνηση δηµοσίευσε ένα σχέδιο δράσης για τη «νοµιµοποίηση » της Christiania και δηµιουργήθηκε µια διοικητική οµάδα µε σκοπό να συντονίσει ένα διάλογο ανάµεσα στην Christiania και τα διάφορα όργανα του κράτους. Η απάντηση της Christiania ήταν η έκθεση «Viola» που δήλωνε ότι η κοινότητα ήταν σε θέση να συντηρήσει τα κτίρια και να υποστηρίζει τους «θεσµούς» της αν υπήρχε µια συγκεκριµένη µείωση στους φόρους. Άντ’ αυτού τα διάφορα µαγαζιά και εργαστήρια θα έδιναν το πλεόνασµα τους στην Christiania που µε τη σειρά της θα το διένειµε στα κοινοτικά της όργανα. Εξοµάλυνση και «Οµαλοποίηση» Οι αρχές συνέχιζαν να πιέζουν για νοµιµοποίηση, ειδικά στα µπαρ και τα εστιατόρια και ενώ ο κόσµος που εργάζονταν εκεί, προσπάθησε να βρει µια κοινή συµφωνία και άδεια πώλησης αλκοόλ µέσω της αστυνοµίας, όλα κατέληξαν σε µια τεράστια αστυνοµική επιχείρηση όπου σφραγίστηκαν όλα τα µαγαζιά στις αρχές του 1989. Μετά απ’ αυτό το γεγονός κάποια απ’ τα µπαρ πήραν άδειες από τις τοπικές αρχές και ακολούθως επίσηµες άδειες. Τον ίδιο χρόνο ένας νόµος που αφορούσε τη χρήση της περιοχής της Christiania πέρασε στη Βουλή µαζί µε ένα νοµοσχέδιο για την περιοχή από το Υπ. Περιβάλλοντος. Υποτίθεται ότι παρείχε τη νοµική βάση για την «οµαλοποίηση» της Christiania. Το σχέδιο χώρισε την Christiania στα δύο. Το ένα µέρος που είναι εξοχή θα εκκενώνονταν από κατοίκους ενώ το άλλο το πιο αστικό υποτίθεται θα ρυθµίζονταν και θα συνεχίζονταν το πείραµα µέσα σε νοµικό πλαίσιο. Κατά το καλοκαίρι του 1989 οι πολιτιστικές δραστηριότητες των Strictly Underground ξεκίνησαν και το Grey Hall έγινε το κέντρο-ο πυρήνας της νέας δανέζικης χιπ-χοπ σκηνής µουσικής, χορού και γκράφιτι. Οι «Vote 4 Thruckers» ένα ραπ συγκρότηµα της Christiania έβγαλε ένα σίνγκλ «Κάτω τα χέρια από την Christiania». Σχετικά µε την εφαρµογή του νέου νόµου το Υπ. Άµυνας που ήταν ο «ο ιδιοκτήτης» της Christiania δηµιούργησε µια γραµµατεία η οποία το 1990 δηµοσίευσε τη µελέτη «Σκοποί και Μέσα», αναφέροντας το πώς φαντάζονταν ότι θα καταφέρουν την εξοµάλυνση και «οµαλοποίηση» . Πάνω από 90 κάτοικοι προέβαλαν ενστάσεις για το σχέδιο. Αυτές οι ενστάσεις ήταν κυρίως κατά της διχοτόµησης της Christiania και επίσης κατά της µετακίνησης σπιτιών όπως διατυπώνονταν στο σχέδιο. 65 Σαν απάντηση στις νέες απειλές η διαδήλωση « Πορεία Αγάπης» έγινε το 1990. Όλοι οι πολίτες της Κοπεγχάγης προσκλήθηκαν για να δουν µε τα ίδια τους τα µάτια για τι είδους τρόπο ζωής, οι κάτοικοι της Christiania, αγωνίζονταν και το πώς είναι η καθηµερινή ζωή σ’ αυτό το µέρος. Ο φιλµογράφος Nils Vest παρουσίασε το έργο «Κριστιάνια έχεις την καρδιά µου», ένα πολύ προσωπικό ντοκιµαντέρ για τη ζωή στη Freetown. ∆ιάλογος µε τις αρχές Το 1991 ένα φυλλάδιο κυκλοφόρησε ενηµερώνοντας τους ανθρώπους της ∆ανίας για την αλήθεια της Christiania, το «Nitten» που υποτίθεται ότι έδειχνε την άλλη Christiania αντίθετη µε την εικόνα που οι αστικές φυλλάδες προσπαθούσαν να περάσουν τη δεκαετία του 80’. Την εικόνα µιας γειτονιάς σε παρακµή και αναταραχή µε βία και εγκληµατικότητα. Η εικόνα που η ίδια η Christiania έδωσε ήταν αυτή µιας πόλης προσανατολισµένης στην οικολογία και βασισµένης στην κοινοτική οικονοµία και εκτεταµένη αυτοδιαχείριση. Το Υπ. Άµυνας ήθελε να επιτύχει µια συµφωνία για τη χρήση και συντήρηση των κτιρίων και εδαφών της περιοχής και η Freetown οργάνωσε µια οµάδα ατόµων εκλεγµένων από τις περιοχές για να συζητηθούν οι προτάσεις. Η Christiania γιόρτασε τα 20α γενέθλια της, ενώ µια συµφωνία µεταξύ των αρχών και της Christiania όδευε στην οριστικοποίηση. Πολύ ενέργεια καταναλώθηκε σε µακρές και έντονες συζητήσεις τόσο στις Κοινές Συνελεύσεις όσο και στις συνελεύσεις των περιοχών και µια συµφωνία έγινε για να διαπραγµατεύεται κάθε χρόνο. Σε απάντηση των πρώτων αναφορών από τις περιοχές το Υπουργείο Άµυνας απαίτησε να δοθεί υψηλή προτεραιότητα στη συντήρηση των κτιρίων. Προφανώς παραβλέφθηκε το ότι η Christiania είχε δηµιουργήσει ένα γραφείο Τεχνικής Υποστήριξης για να επιταχύνει τις εργασίες συντήρησης. Το γραφείο προσφέρει συµβουλές και εκτελεί τις µεγάλες επιδιορθώσεις. Το πάνω από 100 ετών σύστηµα υδροδότησης, επισκευάζετε µε αποτέλεσµα µεγάλη µείωση στη χρήση νερού και στα έξοδα. Η Christiania δηµοσίευσε το «Green Plan|» σαν ένα εναλλακτικό όραµα στο τοπικό σχέδιο. Παρουσιάζει µια πόλη που διατηρεί την οικολογική ισορροπία µε τη φύση µέσω ανακύκλωσης νερού και σκουπιδιών, χρησιµοποιώντας ανανεώσιµες ενεργειακές πηγές και δηµιουργώντας νέες µορφές κατοικίας σε σπίτια-πλοία στα κανάλια και στέγαση της νεολαίας σε σπίτια από χώµα και άχυρο. Το 1992 το ενοίκιο αυξήθηκε στα 800 kroner αλλά το Συµβούλιο της Κοπεγχάγης έδινε επίδοµα στέγης µόνο 545 kroner στους ανέργους. Σαν συνέπεια υπήρξαν σκληρές διαπραγµατεύσεις που ξεκίνησαν από τα οικονοµικά όργανα της Christiania. Το Συµβούλιο Πόλης απαίτησε οι πωλήσεις στα εργαστήρια και στα µπαρ να µετριέται πράγµα που η Christiania δέχεται και εν τέλει το Συµβούλιο της Πόλης δέχεται να αυξήσει το επίδοµα. Γνώριζαν άλλωστε ότι οι άνεργοι της Freetown τους κόστιζαν ήδη φθηνά. Η πολιτιστική ζωή της πόλης ανθίζει. Η Opera είχε ρωσικό ροκ στο πρόγραµµα, το Youth-club τέκνο, το Rock Machine είχε πειραµατικό θέατρο, ενώ στο Gay House καµπαρέ και θέατρο. Χιλιάδες επισκέπτονται τις συναυλίες του Strictly Underground ενώ γίνονταν πρωταθλήµατα ποδοσφαίρου στο Meadow of Peace. Περίεργοι τουρίστες απ’ όλο τον κόσµο µελέτησαν τα ποδήλατα της Christiania ή εξερεύνησαν την περιοχή. Έξω από τον τοίχο κορίτσια-φύλακες της 66 Christiania παρουσίασαν τον εαυτό τους σαν «Συντηρητικές Γυναίκες για την Ένωση» σε µια προσπάθεια να φοβίσουν τους ψηφοφόρους να πουν όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως όλοι γνωρίζουµε τα κατάφεραν τουλάχιστον σε πρώτη φάση. Η κατάληψη της αστυνοµίας Το Σεπτέµβριο του 1992, η αστυνοµία της Κοπεγχάγης, άρχισε µια εκστρατεία που στόχευε να «καθαρίσει» την Christiania απ’ το χασίς. Η Ειδική Περίπολος της Christiania αποτελούνταν από 70 αστυνοµικούς που παρακολουθούν νύχτα-µέρα την περιοχή σε µια βίαιη περίοδο 18 µηνών. Η πώληση του χασίς βέβαια δεν έδειξε µεταβολή άξια λόγου, αλλά περισσότερο από µια φορές η αστυνοµία δηµιούργησε πολύ επικίνδυνες καταστάσεις µε χηµικά και δακρυγόνα µε αποτέλεσµα µεγάλες φασαρίες και οδοφράγµατα στην Prinsessegade. H επιµονή της Αστυνοµίας χτυπά πολλούς αθώους- άσχετους κυρίως ανθρώπους. Σωµατική έρευνα σε µαθητές σχολείων και ανυποψίαστων τουριστών, ακόµη και στον τοπικό παπά που υπεβλήθη σε σωµατική έρευνα αρκετές φορές. Έτσι οι κάτοικοι της Christiania έβαλαν όλη τους την ενέργεια και διοργάνωσαν «Εβδοµάδας δράσης» (Εβδοµάδα 12 ενάντια στη βία). ∆ιασκέδαση, θέατρο δρόµου, µικρές οµάδες ατόµων που φορούσαν στολές µε τη λέξη «ηλίθιος» γραµµένο στη θέση που αναγράφετε «Αστυνοµία», βίντεοντοκιµαντέρ, µια νοµική οµάδα, συνεργασία µε δικηγόρους και τη ∆ιεθνή Αµνηστία µε στόχο τον τερµατισµό της αστυνοµικής βίας. Κατά το 1993 ένας εκτεταµένος διάλογος ξεκίνησε, µεταξύ των κατοίκων της Christiania, κατοίκων της περιοχής, δικηγόρων, της ∆ιεθνούς Αµνηστίας, το Υπουργείο ∆ικαιοσύνης, τα ΜΜΕ, ακόµη και τον αρχηγό της Αστυνοµίας, αλλά η «Ειδική περίπολος» της Christiania συνεχίζει τον αποκλεισµό της Freetown. Την ίδια περίοδο το Γραφείο των Αρχείων του κράτους, νιώθει την ανάγκη καταγραφής της ιστορίας της Christiania και ζητά ιστορικό υλικό για ένα ειδικό αρχείο της Christiania. Το γραφείο τεχνικής υποστήριξης κάνει µια πλήρη καταγραφή των κτιρίων. Οι Antropopip ανεβάζουν το «Ζώα που φορούν ρούχα» στο Grey Hall. Το θέατρο δρόµου της Christiania υποστηρίζετε οικονοµικά από την Christiania και την Ευρωπαϊκή Ένωση για να συνεχίσει την αντίσταση ενάντια στην Ε.Ε. σε όλη τη χώρα. Το κίνηµα για «ελεύθερη κάνναβη», γιορτάζει την 1η Μαΐου µε µια τεράστια «καπνιστική διαδήλωση» στο πάρκο Faelled στην Κοπεγχάγη. Το Loppen γιορτάζει την 20η επέτειο σαν ένα ζωντανό κύτταρο ανανέωσης της µουσικής. Οι ετήσιες διαπραγµατεύσεις µε το Υπουργείο Άµυνας κατέληξαν σε µια συµφωνία για την Christiania που θα πλήρωνε µια συνεισφορά στις τοπικές αρχές που θα αντικαθιστούνε τους φόρους ακινήτων. Η Freetown γίνετε αντικείµενο έρευνας για ένα κρατικό ερευνητικό ινστιτούτο. Οι ερευνητές συµπέραναν πως και οι αρχές έχουν πολλά να µάθουν απ’ την Christiania και πως το παράδειγµα της µπορεί να εφαρµοστεί σε πολλά µέρη σε όλο τον κόσµο. Στο τέλος του χρόνου η 18µηνη αστυνοµική δράση κορυφώνεται µε επιδροµές και βίαιες συλλήψεις στην ήσυχη και ειδυλλιακή χριστουγεννιάτικη αγορά. Μετά από µια κρίσιµη συνάντηση µεταξύ των κατοίκων της Christiania, του Υπουργείου ∆ικαιοσύνης, του Erling Olsen η χριστουγεννιάτικη ειρήνη αποκαταστάθηκε καθώς η περίπολος της Christiania διαλύθηκε. Οι τόνοι είναι υψηλοί στην ανοιξιάτικη συνάντηση του 1994 µε τους υπουργούς Άµυνας και ∆ικαιοσύνης, που απείλησαν να εκκενώσουν την περιοχή αν οι πολίτες της δεν έθεταν σε έλεγχο την αγορά χασίς. Η Christiania απογοητεύεται 67 που το κοινοβούλιο δεν επανεξετάζει την δανέζικη πολιτική για τα ναρκωτικά. Η ∆ιεθνής Αµνηστία και νοσοκόµες από τη ∆ανία αποδεικνύουν την µαζική και παράνοµη χρήση αστυνοµικής βίας. Μετά από ένα βίντεο-ντοκουµέντο και αναλυτική συζήτηση η λαβή «κλείδωµα του ποδιού» απαγορεύεται. Το κοινοβούλιο χειρίζεται την πολιτική για τα ναρκωτικά χωρίς κάποιο σηµάδι νέας σκέψης. Το Μάρτιο του 1994 αυτό έχει σαν αποτέλεσµα την παγκόσµια πρώτη «χασισο-διαδήλωση», οπότε και η δουλειά στην Busserstreet σταµατά σε διαµαρτυρία κατά της λανθασµένης πολιτικής για τα ναρκωτικά. Για 5 µέρες δεν πωλείται χασίς πουθενά στην Christiania και γίνονται δράσεις όπως smoke-ins , συλλογή υπογραφών, διαδηλώσεις στην Κοπεγχάγη ενάντια στα σκληρά ναρκωτικά όπως και η καµπάνια «φύτεψε ένα σπόρο». Ο παγκόσµιος τύπος και ο υπουργός δικαιοσύνης επισκέπτονται την Christiania για να µελετήσουν το φαινόµενο. Μετά απ’ αυτή την επίδειξη, η αστυνοµία σταµατά τις περιπολίες στην Christiania για πολύ καιρό. Οι µακρινοί στόχοι του µέλλοντος Στην Κοινωνική ∆ιάσκεψη του ΟΗΕ η Christiania συµµετέχει στο συνέδριο των ΜΚΟ (Μη Κυβερνητική Οργάνωση) στο Holmen , ενώ ακτιβιστές απ’ όλον τον κόσµο επισκέπτονται, µελετούν και µένουν στην Christiania. Το 1995 ο αριθµός των παιδιών έχει αυξηθεί τόσο, που γονείς και ακτιβιστές αρχίζουν την κατασκευή της 4η εγκατάστασης για παιδιά στην περιοχή. Το Οικολογικό σπίτι για τα παιδιά µε ηλιακούς συλλέκτες και οργανικές τουαλέτες είναι το πρώτο νέο δηµόσιο κτίριο στην Christiania. Η έλλειψη συλλογικών κεφαλαίων εµποδίζει την έναρξη της λειτουργίας του µέχρι το καλοκαίρι 1996. Πολύ ενέργεια χρησιµοποιείται για τις καµπάνιες «Πλήρωσε το νοίκι», συζητήσεις για τη συµφωνία-πλαίσιο και για τις σχέσεις µε τις αρχές. Το «∆ιοικητικό Συµβούλιο»-µια οµάδα που ζητήθηκε από το υπουργείο Άµυνας και αποτελείται από «ουδέτερα άτοµα»- έστησε ένα «Φόρουµ συζητήσεων» ανάµεσα στην αστυνοµία και την Christiania. Καθώς όµως οι εκπρόσωποι της αστυνοµίας είναι µόνο διοικητικοί και όχι κανονικοί αστυνοµικοί, η Christiania αρνείται την ιδέα. Μετά απ’ αυτό το ∆ιοικητικό Συµβούλιο θεώρησε ότι έκανε ότι µπορούσε και διαλύθηκε στο τέλος του 1995. Στις αρχές του 1996 το υπουργείο Άµυνας δήλωσε ότι οι κάτοικοι της Christiania θα πρέπει να θεωρούνται «ιδανικοί πολίτες»όσον αφορά την πληρωµή των φόρων. Η κουλτούρα ζει έντονα µε τις νέες µπάντες της Christiania, URD και Babajay να κυκλοφορούν CD. Στο Grey Hall, στο Dragon, στο Opera, υπαίθριο στο Dyssen και στο «Πάρκο της Ειρήνης» jungle και τέκνο ravers συγκεντρώνονται κατά χιλιάδες νέοι άνθρωποι απ’ όλη την Ευρώπη. Ταυτόχρονα το Strictly Underground κάνει συναυλίες µε τα πιο καυτά συγκροτήµατα όπως A. Morissette, Blur, B. Dylan, Green Day, R.A.T.M., Portishead. Οι κάτοικοι της Αψίδας της Ειρήνης επιδιορθώνουν ένα (sponge-damage) αξίας 1.000.000 krn. Τη στιγµή που γράφονται αυτά-Ιούνιος του 1996- το υπουργείο Άµυνας και η Christiania προσπαθούν να φτιάξουν ένα µακροχρόνιο «σχέδιο ανάπτυξης» σαν ένα συµβιβασµό ανάµεσα στο «Τοπικό σχέδιο του 1989» και του «Green Plan» της Christiania. Ο χρόνος µόνο θα δείξει, αν είναι δυνατόν να υλοποιηθούν τα οράµατα της αυτό-διαχειριζόµενης πράσινης Freetown σε συνδυασµό µε τις σκέψεις του υπουργού για ανάπτυξη. Την ίδια στιγµή ετοιµάζετε η 25η επέτειος της Christiania, ένα τεράστιο πάρτι γύρω από τις ηµέρες από την 26η 68 Σεπτεµβρίου 1996. Με ψυχαγωγία, θέατρο, εκθέσεις και ότι άλλο βρούµε. Η ιστορία και η περιπέτεια δεν έχουν ακόµη τελειώσει… Η αυτοδιοίκηση της Christiania Από τη γέννηση της, η Christiania συνδέθηκε µε την ανταρσία κατά του καθεστώτος συστήµατος και µέχρι τώρα η Christiania πειραµατίζεται µε νέους όρους δηµοκρατίας και τρόπους αυτοδιαχείρισης. Βασισµένη σε µια ιδέα όσο γίνετε µεγαλύτερης ελευθερίας και δύναµης στα άτοµα όσο γίνετε, η Christiania αυτόοργανώθηκε σε ποικίλα συµβούλια-συνελεύσεις: Την Κοινή Συνέλευση, την οικονοµική συνέλευση, την συνέλευση των περιοχών, το συµβούλιο απασχόλησης/επιχείρησης (Busy-ness Council), τη συνέλευση των συντεχνιών, τη συνέλευση Σπιτιού µε παλιό καλό πνεύµα «γειτονίας». Η Κοινή Συνέλευση (The Common Meeting): είναι το απόλυτο κανονιστικό σώµα της Christiania. Το όνοµα της αντιπροσωπεύει το γεγονός ότι είναι η συνέλευση όπου όλοι οι κάτοικοι συζητούν κοινά προβλήµατα, όπως η απόφαση αν θα συνεργαστούν µε τις αρχές ή αν βίαια άτοµα πρέπει να αποβληθούν. Όλα τα πράγµατα που αφορούν όλη την κοινότητα συζητώνται σε αυτές τις συνελεύσεις. Η πείρα µας δίδαξε να συζητάµε µόνο ένα θέµα σε κάθε συνέλευση. Η Συνέλευση Περιοχής (The Area Meeting): είναι ο τοπικός διαχειριστής. Η Christiania διαιρείται σε 15 περιοχές: sydområdet, Fredens Ark, Prærien, Tinghuset, Psyak, Mælkevejen, Fabriksområdet, Løvehuset, Mælkebøtten, Nordområdet, Den Blå Karamel, Bjørnekloen, og Syd-, Midt- og Norddyssen, The Southern Area, The Arc of Peace, The Prairie, The Ting House, Psyak, The Milky Way, The Factory Area, The Lion House, The Dandelion, The Northern Area, The Blue Caramel, The Hogweed Area και The Southern, Middle and Northern Dyssen. Κάθε µια απ’ αυτές τις περιοχές διοικούνται από τους κατοίκους, µε τη συνέλευση να είναι το σώµα που αποφασίζει. Τα θέµατα που αφορούν την περιοχή θέτονται σ’ αυτές τις συνελεύσεις για παράδειγµα συντήρηση των κτιρίων ή πληρωµές από κατοίκους αλλά επίσης και πιο γενικά θέµατα που είναι παρόµοια σε όλη την Christiania. Σε έσχατη περίπτωση η Area Meeting αποφασίζει ποιοι µπορούν να µετακοµίσουν σε σπίτια, αλλά συνήθως τέτοια θέµατα λύνονται στις House Meetings ή µεταξύ των γειτόνων. Η Οικονοµική Συνέλευση (The Economy Meeting): είναι υπεύθυνη για τα Συλλογικά Κεφάλαια που χρηµατοδοτούν τις κοινές δραστηριότητες (βλ. επόµενο κεφάλαιο) αλλά και ατοµικές προτάσεις για την έναρξη κοινών δραστηριοτήτων, συζητιούνται στην οικονοµική συνέλευση. Ακόµη οι επικεφαλής ταµίες εκλέγονται από την συνέλευση. Είναι ανοιχτή σε όλους τους κατοίκους και γίνετε µια φορά το µήνα. Η Οµάδα-Ταµείο (The Treasurer Group) (οι επικεφαλείς-ταµίες και οι 15 ταµίεςαντιπρόσωποι κάθε περιοχής), και οι εκπρόσωποι του κάθε κοινοτικού θεσµού- όπως και οι άνθρωποι που έκαναν αίτηση για χρήµατα - είναι υποχρεωµένοι να την παρακολουθούν. Είναι επίσης το σώµα που τελικά εγκρίνει τους λογαριασµούς από τα συλλογικά έσοδα (κεφάλαια), τις κοινές/ συλλογικές επενδύσεις και συµφωνίες µε τα εργαστήρια, τα µπαρ κτλ. 69 Το Επιχειρησιακό Συµβούλιο (The Busyness Council): αντιµετωπίζει όλα τα προβλήµατα που προκύπτουν σε σχέση µε τις επιχειρήσεις, εργαστήρια και βιοτεχνίες της Freetown . Ακόµη παίρνονται αποφάσεις τύπου πόσοι πάγκοι θα επιτρέπονται στην αγορά. Το συµβούλιο αποτελείται από έναν επικεφαλή ταµία «Head Treasurer» και αντιπροσώπους κάθε επιχείρησης, εργαστηρίου, βιοτεχνίας, αλλά είναι και ανοιχτό σε όλους τους κατοίκους. Οι Συνελεύσεις Συντεχνιών (The Cooperative Workers Meeting): στους ποικίλους χώρους εργασίας, συχνά ονοµάζονται από τη µέρα της εβδοµάδας την οποία γίνονται. Είναι το εκτελεστικό σώµα του χώρου, που παίρνονται οι γενικές αποφάσεις και συζητούνται θέµατα οικονοµίας, επενδύσεις και αγοραπωλησίες. Κάθε άτοµο µπορεί να έχει διαφορετικό τοµέα αρµοδιότητας ή εργασίας που αφορά το σύνολο της επιχείρησης. Μπορεί να είναι η αγορά, οι λογαριασµοί, οι επισκευές, το καθάρισµα ή η φροντίδα ενός αυτοκινήτου ή µιας µηχανής. Επίσης οι συναντήσεις είναι το φόρουµ που συζητούνται µελλοντικά σχέδια και οράµατα. Η Συνέλευση Σπιτιού (The House meeting): διεξάγεται σε πολλά µεγάλα σπίτια µε πολλά µέλη-άτοµα ή και σε µικρότερα κοινοβιακά οργανωµένα σπίτια µε λιγότερους κατοίκους. Στις συναντήσεις όπως προκύπτει και από το όνοµα τους, παίρνουν αποφάσεις που αφορούν το συγκεκριµένο σπίτι όπως συντήρηση, µετακοµίσεις ακόµη και προσωπικές διαφορές. Η γειτονία (The Neighbourliness): είναι από τις ζωτικής σηµασίας προϋποθέσεις για την ελευθερία της Christiania, όπως και η ελευθερία του ατόµου που δεν πρέπει να καταπατείται από τους γείτονες. Όπως όµως συµβαίνει σε όλα τα χωριά από καιρό σε καιρό κάποια άτοµα δεν τα πάνε καλά και τότε η συνέλευση του σπιτιού ή της περιοχής πρέπει να επέµβει. Οι αποφάσεις δεν παίρνονται µε βάση την πλειοψηφική ψήφο ή της ψηφοφορίας όπως είναι ευρέως γνωστή. Οι αποφάσεις παίρνονται µε συναίνεση που σηµαίνει πως όλοι στην ουσία πρέπει να συµφωνούν σε όλες τις αποφάσεις για να µπορέσουν να εκτελεστούν. Συνεπώς είναι απαραίτητο να λάβει υπόψη τις γενικές αντιδράσεις-απόψεις της συνέλευσης, αλλά αν καµία άποψη δεν συµφωνηθεί, η απόφαση δεν µπορεί να παρθεί. Σε ελάχιστες περιπτώσεις γίνονται ψηφοφορίες τάσης µη δεσµευτικές, για να πάρουµε µια καθαρή ιδέα για το πόσο διαφέρουν οι απόψεις. Όλοι έχουνε την υποχρέωση να ζουν µε βάση τις αποφάσεις που πάρθηκαν στις συνελεύσεις και όλοι οι κάτοικοι της Christiania έχουν πρόσβαση και δικαίωµα να µιλήσουν σε όλες τις συνελεύσεις. Με αυτό το τύπο ανθρώπινης δηµοκρατίας όπως και στην αντιπροσωπευτική δηµοκρατία µερικοί άνθρωποι δεν χρησιµοποιούν τα δηµοκρατικά τους δικαιώµατα. Για παράδειγµα η παρουσία στις διάφορες κοινές συνελεύσεις εξαρτάται πολύ από το θέµα. Μπορεί να είναι σκληρή διαδικασία και πολλοί κάτοικοι της Christiania έχουν βαρεθεί τις συνελεύσεις-αλλά όλοι όπως και οι εκατοντάδες πρώην κάτοικοι ανά τον κόσµο-έχουν µάθει πάρα πολλά πράγµατα για τον αυτό-διαχείριση µέσα από αυτές τις συνελεύσεις. Το πραγµατικό κοινωνικοπολιτικό πείραµα της Christiania, χωρίς το οποίο δεν µπορούµε να ζήσουµε, βρίσκεται στον τρόπο που αυτή οργανώνεται. Οι άνθρωποι µπορούν να οργανώσουν τον εαυτό τους σε µια άµεση δηµοκρατία βασισµένη στην κοινή λογική µάλλον παρά στους νόµους. Η Christiania δεν έχει νόµους, αλλά όλοι µαζί έχουµε θέσει µια σειρά απαγορεύσεις που είναι σε ισχύ στην Freetown. ΟΧΙ ΣΚΛΗΡΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ 70 ΟΧΙ ΟΠΛΑ ΟΧΙ ΒΙΑ ΟΧΙ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΤΙΡΙΩΝ (ΣΤΕΓΗΣ) Η κοινοτική οικονοµία της Christiania ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ 1996 Μια από τις πρώτες δοµές που δηµιουργήθηκαν στην Christiania ήταν τα κοινοτικά κεφάλαια- µάλλον στις πρώτες κοινές συνελεύσεις. Στην αρχή είχε το χαρακτήρα του κουτιού που απευθείας συλλέγονταν στις πολύ συχνές πρώτες κοινές συνελεύσεις- καθώς όµως οι κοινές λειτουργίες της Freetown και οι απαιτήσεις των αρχών πολλαπλασιάστηκαν και έγιναν πιο περίπλοκες, η κοινή οικονοµία εξελίχθηκε σε ευρύτερη και γραφειοκρατική υπόθεση. Τα κοινοτικά κεφάλαια αντλούν τα έσοδα τους εν µέρει από τα ενοίκια που πληρώνουν οι κάτοικοι ( ένας συνδυασµός της χρήσης και µιας συνδροµής- ένα καθορισµένο ποσό ανά ενήλικα, σήµερα 880 κορόνες το µήνα) και εν µέρει από τις επιχειρήσεις. Η διανοµή των χρηµάτων καθορίζεται από την Ετήσια Συνέλευση Κοινοτικού Προϋπολογισµού και έπειτα διευθετείται στις µηνιαίες οικονοµικές συνελεύσεις. Ο προϋπολογισµός είναι στενός – τόσο στενός που πολλές φορές τον χρόνο πρέπει να κόψουµε, εν µέρει επειδή 10 µε 20% των κατοίκων δεν πληρώνει το ενοίκιο και εν µέρει γιατί δεν υπάρχει περιθώριο για έκτακτα έσοδα. (Παραπάνω από µια φορές τα κοινοτικά ιδρύµατα-ινστιτούτα αναγκάστηκαν να κλείσουν για κάποιους µήνες λόγω ανεπάρκειας εργασιακών κεφαλαίων και χρήµατα για µισθούς). Από την άλλη πλευρά είχαµε την περίεργη εµπειρία να αποκαλούµαστε «ιδανικοί πολίτες» τόσο από τους πολιτικούς όσο και τις αρχές, γιατί απ’ την αρχή της δεκαετίας του 90’ πληρώνουµε το 100% των υποχρεώσεων µας. Κάποια από τα έξοδα έχουν συγκεκριµένη προτεραιότητα: τα ιδρύµατα για παιδιά, την ανακαίνιση και τη συλλογή σκουπιδιών και το αποχετευτικό σύστηµα, το ταχυδροµείο, το γραφείο πληροφοριών, το γραφείο τεχνικής υποστήριξης, φόροι προς το κράτος, φόροι για τις τοπικές αρχές (ηλεκτρικό, νερό, κοντέινερ, σκουπιδιών-επισκευές καµινάδων, συνεισφορά στις τοπικές αρχές κτλ.) Το υπόλοιπο των χρηµάτων µοιράζεται µεταξύ της συντήρησης κτιρίων και υποδοµών (ηλεκτρικό, νερό, υπόνοµοι), συντήρηση της περιοχής και ειδικά έξοδα όπως αυτή η έκδοση-οδηγός και η δική µας τοπική εφηµερίδα, πολιτιστικές και πολιτικές δραστηριότητες και διαχείριση. Επιπρόσθετα κάθε µια από τις 15 περιοχές έχουν το δικό τους κεφάλαιο περιοχής . Από το νοίκι 880 – (το 1996) ανά κάτοικο, το 10% πάει στο κεφάλαιο περιοχής, το 38% στα Συλλογικά Κεφάλαια και 52% στους ήδη αναφερόµενους φόρους τοπικών αρχών. Αναφορικά µε αυτό, κάποιες περιοχές έχουν το δικό τους ταµείο για τοπικούς σκοπούς. Παραδοσιακά οι «επιχειρήσεις» της Christiania (εργαστήρια, µπαρ, µαγαζιά κτλ.) λειτουργούσαν µε «µαύρο» τρόπο, meaning that they have payed into the Common Funds of Christiania and thereby to the Funds attendant on the obligations to the State and the local authorities (see above) αντί να πληρώνει απευθείας στο κράτος. Kαι µέχρι το 1987 όλα τα µπαρ αναγκάστηκαν είτε να νοµιµοποιηθούν είτε να κλείσουν. Σήµερα έχουµε µια συµφωνία αναφορικά µε την οργάνωση εσωτερικών επιχειρήσεων στο Επιχειρησιακό Συµβούλιο µε κοινά προνόµια την ανταλλαγή, 71 τακτική πληρωµή των κοστολογούµενων εισαγόµενων φόρων (+ ενοίκια, άδεια χρήσης νερού κτλ.) στα κοινοτικά κεφάλαια παράλληλα µε τις άλλες παρατηρήσεις. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 ∆οµή συνεντεύξεων που χρησιµοποιήθηκε για την διεξαγωγή συνεντεύξεων από τους επαγγελµατίες στις υπηρεσίες της πόλης Odense. - Χρόνια προϋπηρεσίας του επαγγελµατία στην υπηρεσία . - Ρόλος του συνεντευξιαζόµενου στην υπηρεσία - Η άποψη τους για την λειτουργία της πρόληψης. - Η γνώµη τους για την Κοινωνική Πολιτική που ακολουθεί η ∆ανία για τα Ναρκωτικά. Μέσα από την επαγγελµατική τους εµπειρία ως τώρα, αν παρατηρήθηκε θετική εξέλιξη των χρηστών. - Προτάσεις των Κοινωνικών Λειτουργών για αλλαγές στην Κοινωνική Πολιτική. - Αν υπάρχουν κατάλληλα προγράµµατα για τους χρήστες µετά την ολοκλήρωση της θεραπείας τους. - ∆υσκολίες που συναντούν λόγω των µέτρων που ακολουθεί η χώρα και γενικές δυσκολίες που µπορεί να έχουν αντιµετωπίσει ως επαγγελµατίες στον χώρο εργασίας τους. 72 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ 73 74