...

Tonna Checca

by user

on
Category: Documents
13

views

Report

Comments

Transcript

Tonna Checca
87
“ TONNA CHECCA ,GGIUTICI TI PACI E LLI COPPAIENTI”
( Commedia in tre atti )
Personaggi in ordine di apparizione:
Ppinodda
-domestica di Tonna Checca
Tonna Checca
-giudice di pace
Sicritaria
-segretaria di Tonna Checca
Pietru
-fidanzato di Ndulurata
Ndulurata
-fidanzata di Pietru
Sufrasia
-figlia di Ppinodda
Mpiodda
-ragazza dell’edicola
Fissodda
-compagna di Mpiodda
Lina Cicuredda
-madre di Pietru
Pascalina Fiscarieddu -madre di Ndulurata
Cameriere
-cerimoniere “ti l’intratura”(trattenimento
che precedeva le nozze)
Tonnu Ronzu
- marito di Tonna Checca
88
“ TONNA CHECCA ,GGIUTICI TI PACI , E LLI COPPAIENTI”
ATTO PRIMO
(Mentre Ppinodda ,la donna di servizio ,sta spolverando,entra tonna Checca)
Ppinodda - Bbongiorno,tonna Chè.Osci faci friddu e tt’ hàgghju priparàtu nna
scarfaletta ti fuecu cu tti scarfi,mentri sienti cuddu ca ti tinnu quannu fa’ li causi.
Tonna Checca - Iu ti ringraźźiu,Ppinò,ma osci hàgghju bisuègnu cchjuttostu ti nnu
lliettu inveci ti la scarfaletta,piccè no nci hagghjù turmùtu.
Ppinodda - Piccè no nci ha’ turmutu,tonna Chè ?
T.Checca - No hagghjù pigghiàtu nna pàssula ti rrifina pi nnu tilori ca tegnu
sobbra alla cosscia sinistra. Ahi !Ahi ! Ahi! A nnu certu mumentu pi haèri nnu
picca ti rrifina,hagghjù stinnùtu la manu versu marìtuma e ll’hàgghju ddummannàtu
ci era prontu pi… No mm’ hè ffattu spiccià mancu ti parlà e ss’ hè mmisu a ggrità ,
dicennu ca iddu era stancu e nno pputìa pinzari a ncerti fissarìi.
Ppinodda - Tonna Chè,ci assignuria ti hieri spusatu unu cchjù ggiovini,cuddu
súbbutu s’hera misu all’opra .
T.Checca - Ma cce ha’ capitu tu puru? Iu hera stinnutu la manu cu llu ddèssciutu e
ccu lli ticu ci mi putìa fa’ tò coppaienti addò tegnu lu tilori ca mi faci vitè li stelli
puru a mmenzatìa.Cu lli coppaienti lu tilori, ci no mm’ hera passatu,armenu m’hera
carmatu nnu picca.
Ppinodda -Scusimi ,tonna Chè,iu mi pinzava ca si trattava ti ncunn’atru sirviźiu e
nno ti lu tilori.
T. Checca - E ddalli cu sti mali pinzieri tua .Iu ti ripetu ca vulìa cu lli parlu ti tilori
e ddi coppaienti.
Ppinodda - Iu sò ppiccinnodda e nno ssacciu cce ssontu sti coppaienti e ccomu si
fannu.
T. Checca - Ppinò,apri ca šta ttùzzunu ; nn’atru giurnu ti spiecu cce ssontu e ccomu
si fannu.Apri! Sicuramenti ha èssiri la sicritaria. Poi pripara nnu cafèu pi mme e ppi
edda
Ppinodda - Súbbutu… mò va apru e ppoi vi priparu nnu cafèu.(Dopo aver aperto)
Mmatti, sicrità . La ggiutici no nc’hè ddurmutu pi lli tilori stanotti.
89
Sicritaria-Osci è sscirucconi: l’aria è ppisanti e iu no nci sentu bbuenu. Ha’ tittu ca
la ggiutici s’hè ccattatu nna otta?Ci la otta è bbona,lu mieru si manteni wappu
fin’alla fezza; ci , inveci, no mmàli, lu mieru a nn’ampu faci acitu.
Ppinodda -Osci sciamu propia bbueni : tra la ggiutici ca šta ddormi e cquesta ca no
ssenti,alli cristiani han’a ffà perdiri lu ggiutiźźiu.
Sicritaria -Bbongiorno, ggiutici,osci tinìmu la causa ti cuddu giòvini ca no ssi voli
sposa cchjù cu lla zita.
T. Checca - Cerca cu lli sienti bbueni tu,ca iu šta ddormu am pieti.
Sicritaria - No tti prioccupà ,ggiutici : appena trasunu, penzu iu cu lli fazzu
ppulizzari li pieti.
(Si sente bussare ) T.Checca -Avanti!
Ppinodda - V’hagghjù purtàtu lu cafèu (così dicendo,serve il caffè)
T.Checca - Friddu eti stu cafèu.
Sicritaria - Sirai no ll’ hè ffattu sobbra allu fuecu.
Ppinodda - Iu l’ hàgghju fàttu a rrècula t’arti sobbra allu fuecu; però hè spittirratu
tuttu e ll’ hagghjù ccugghiùtu ti sobbra alla cucina cu lla spugna.
T. Checca - Accitenti cu tti pigghia! Mò mi fani vummitari! No nni vògghiu cchjù,
piccè scummettu ca l’ha’ ccugghiùtu cu lla spugna ti lu cabbinettu.
Sicritaria - Spittirratu o no spittirratu,friddu o càutu ,iu mi lu bbèu lu stessu,bbasta
ca hè štatu zzuccaratu.
Ppinodda -Sacciu iu ,pi ccuddu cafèu,cce mm’hè ttuccatu cu ffazzu cu no spittati
assai : lassa cu mmi ni vò, ca iu no mmèritu nissciunu scuernu.
T. Checca - Sentu tuzzari.(rivolta alla segretaria) Va’ apri!…..Iu mi nturtògghiu ntra
sta mantillina, piccè mi šta sscela.
Sicritaria - (rivolta ai fidanzati) Mmattìti e ppulizzàtivi li pieti.Poi vvicinativi qquà,
piccè la ggiutici , pi nna otta, teni la cosscia custipata e ppi llu friddu s’hè
nturtigghiatu ntra lla mantillina.
Ndulurata(la fidanzata)- Questa mi pari ca parla e rraggiona comu nnu libbru
strazzatu .
90
Sicritaria - Parla prima tu,Piè,piccè quedda sottalengua sapi cce šta ddici.
Pietru -Iu , puru c’hàgghju fàttu lu corsu permatrimoniali,no mmi vògghiu sposu
cchjù cu Ndulurata,piccè m’hè ttratitu e vvògghiu cincu miggliuni ti tanni murali.
Sicritaria - Súbbutu rifiriscu alla ggiutici. Ggiutici,Pietru no vvoli cchjù cu ssi sposa
cu Ndulurata, piccè senti nnu prutitu e vvoli cincu migliuni ti murali.
T. Checca -La legge è uquali pi ttutti: pirdennu, ci Pietru si senti nnu prutitu,tilli cu
ssi cratta e ppi lli murali cu vvai addò nnu lliunaru. Mò sintìmu la zita ca ,ci no
śbagliu, si chiama Ndulurata.
Sicritaria –Ha’ sintùtu ,Piè,ca la leggi hè uquali pi ttutti?Pirdennu, ci tieni lu
prutìtu,tocca a tte cu tti cratti,ca si’ llu zitu,e ccu vvani addò lu lliunaru pi lli murali.
Pietru -Ma cce pprutitu e pprutitu! O tu no ssienti o va’ mbriaca!
Sicritaria -Zittu, Piè ,ca tu ha’ parlatu . Mò la ggiutici voli ssenti Ndulurata.
Ndulurata -Pietru no mmi voli cchjù ,piccè ,appena allu corsu stramatrimoniale lu
papa nn’hè ddittu ca mò simu tre,iddu tici ca iu tegnu nn’atru.
Sicritaria -Ggiutici! ggiutici ! Ndulurata tici ca Pietru no lla voli cchjù ,piccè lu
papa allu corsu hè ddittu ca mò sò’ ttre:Pietru, Ndulurata e nnu latru.
T. Checca - La leggi è uquali pi ttutti. Ci nc’è nnu latru ,súbbutu ha èssiri rristatu.
Sicritaria -Hatù sintùtu la ggiutici?Ci faciti lu nomi ti lu latru, súbbutu veni rristatu.
Ndulurata -Ma cce ha’ capitu?
Pietru - Bbozza,Ndulurà ,ca mò a sta carosa,surda comu nna campana scassciata,
spiecu iu comu štannu li cosi. (Rivolto alla segretaria) Uè tu,sièntimi bbuenu e
wardimi ntra lli uecchi: iu no vvògghiu mmi sposu cchjù cu Ndulurata ,piccè edda ti
cudd’atru haè puru nnu piccinnu…nnu bbambinu…,pirdennu lu papa hè ddittu ca
mò simu tre.
Sicritaria -Marammè,ggiudici mea, cce ha’ sintutu ? Cu Ndulurata cudd’atru sona
puru lu mandurlinu.
T. Checca - La leggi è uquali pi ttutti e a cci sona lu mandurlinu ,sapi sunàri puru
lu trumboni e Ppietru cu no ffaci lu vagnoni.
Ndulurata- Ha’ vistu, Piè , ca questa cu tte no hè ccapitu mancu nnu cardu?
91
Pietru -Qquà cc’è cu ddivintamu pacci!
Ndulurata –Sièntimi, sicrità ,ca ti spiecu chianu chianu sti mbruegghi:
a llu corsu predemaniale lu papa nn’ hè ddittu ca mò simu tre : Pietru ,Gisù e iu,ca
sò Ndulurata .Pietru,inveci ,penza ca iu cu nn’atru hàgghju fàttu la frittata e mmò
hagghj’ haèri nnu figghiu. Ha’ capito mò , sicrità ?
Sicritaria-Iu hagghjù stunàtu ! Hàgghju fàttu bbuenu ca no mm’hagghjù spusàtu,
piccè ancora no hagghjù capìtu cce ssi faci cu ssi hài nnu figghiu.La mamma mi ticìa
ca lu purtava la cicogna;nna curzupina mea m’assicurò c’assìa sott’a nna chianta ti
càulu;la meštra ti la scola mi tissi ca lu purtava nn’angiulettu;Ndulurata haè, inveci,
nnu figghiu toppu nna frittata. Ma!… Mi convieni ,però,cu ddicu ca hagghjù capìtu ,
ci no la ggiutici tormi e iu no ssacciu comu mi pozzu lliari ti nanti sti ssinzati.
(Rivolta,quindi,a Pietru)Uè Piè,iu no ssacciu comu fani cu no ccapisci nna cosa
ccussì ssemplici e cchiara.Lu papa vi tissi ca vui siti tre, piccè cuddu è nnu latru e
nno nc’entra,però hè fattu la frittata,prima cu vveni rristatu:lu vagnoni si lu pigghia
lu papa e nni rrimaniti tre: Tu,Ndulurata e Gisù. E ttu,Piè,cce uè ti cchjù?Cce
vv’acchiannu?.
Pietru -Mi šta šcatta la capu.Sciàminili,ci no veramenti ddiventu pacciu!
M’hagghjù cunvìntu,però,ca lu papa veramenti ccussì vulìa ddicìa: ca lu terzu eti
Gisù e Ndulurata mea no tteni nn’atru .(Rivolto alla fidanzata)Pirdònimi, Ndulurà;
m’hagghjù cunvìntu ca lu terzu eti Gisù cu nnui.Sciàminili ti stu manicomiu e
spusàmini súbbutu.
Ndulurata -Iu ,surtantu a tte hagghjù vulùtu e vvògghiu ancora bbeni,tant’ è vveru ca
nnu giurnu t’ hàgghju fàttu cantà ti la radiu nna canzona ca tegnu qquà riggistrata.
Sienti! ( Si sente la registrazione) “ Pietro e Ndulurata sono fidanzati.Ndulurata
dedica al suo amatissimo Pietro,suo unico e grande amore,una bellissima canzone
cantata da Claudio Villa” Un amore grande così”
( Si sente la canzone)
T. Checca - M’hatu ddiscitàtu! Sicrità, cc’ hè successu?
Sicritaria -Allecramenti,ggiutici,ca Pietru e Ndulurata hanu fattu paci e ssi spòsunu.
T. Checca - E a mme ci mi paja pi lli consigli c’ hàgghju tàtu?
Pietru - Siccomu puru mama ha ffà paci cu lla mamma ti Ndulurata,crai turnamu cu
lloru e assignuria sarai ringraźźiata e pajata.
T. Checca - Spiriamu cu no ssìa hagghj’a ppirdé coculi e ssciuechi.
(Si chiude la scena ,mentre Pietru e Ndulurata cantano “ Un amore così grande” )
.
SIPARIO
92
ATTO SECONDO
(Ppinodda e la figlia Sufrasia spolverano,mentre entra tonna Checca)
Ppinodda - Bongiorno,tonna Chè,comu vani osci cu llu tilori?
T. Checca -Com’hagghj’a sscè ,Ppinò?Ti pozzu rispunné cu lli palori ti la
mitagghia ti l’amori “ Cchjù ti ieri e mmenu ti crai” : aumentunu sempri ti
cchjù.Puru stanotti no hàgghju chiùsu uecchi.Mi vutava e mmi ggirava,tanta ca
marìtuma, ca cruffulava comu nnu maiali, s’ hè ddiscitatu e ss’ hè mmisu a ggrità ,
piccè …hè ddittu ca li šta ffacìa ientu comu nnu vintilatori.Ccussì,marammè!!!
hagghjù circàtu cu mmi što ferma ferma, comu ntra nnu chiaútu ,strincennu li
musi.Quannu no nn’ hagghjù putùtu cchjù, m’hàgghju zàtu e mm’hagghjù ppuggiàtu
nnu picca sobbra allu sufà. Ci hera cchiatu ncunnunu cu mmi faci tò coppaienti,iu sò
ssicura ca lu tilori m’hera carmatu nnu picca……Jat’ a tte,Ppinò ,ca tieni nna saluti
ti fierru!
Ppinodda - Štatti zitta,tonna Chè,ca lu pruverbiu tici “A cci si miraviglia ti li wai ti
l’atri, li sua štannu cretu alla porta”.Ieri mi miravigliai ti lu tilori ti ssignurìa e osci
m’hàgghju zàtu cu nnu tilori all’ossu sacru ca mancu mi pozzu chicari cu ppigghiu
ncunnu cardu t’in terra,tant’è vveru ca osci hagghjù purtàtu figghiama Sufrasia cu
mmi juta alli survizi.( Rivolta alla figlia) Sufrà, saluta tonna Checca.
Sufrasia -Buonasela,tona Chè !
Ppinodda -Mò no è ssera :si tici “bbongiornu”.
Sufrasia -Hagghjù bbaiàtu,tona Chè ,“bboggionno”.
T.Checca - Buorgiorno,piccinna! (poi ,rivolta a Ppinodda) Sempri ccussì parla
Sufrasia ?
Ppinodda - Quannu è ggiurnu ti festa e ssi menti la unneddda noa,parla nnu picca
megghiu .(dopo rivolta alla figlia) No, bbedda ti la mamma ?
Sufrasia - Sì,quannu è ggiurnu ti fetta ,mi mentu la unnedda nòa e mmi mentu alla
finettra.
Ppinodda -Mò llèa la pròula a ccuddu mobili,ca iu hagghj’a pparlari cu tonna
Checca. (Rivolta a tonna Checca)Cce mmi puè ddiri comu si fannu sti cardi ti
coppaienti,ccussì iu mi li fazzu fà ti marìtuma ? Sò ssicura ca cuddu signurinu
súbbutu mi ccuntenta .
Ci facca facca assignuria li uè fatti ti me , iu sò ppronta cu tti li fazzu .
93
T. Checca -Facimu prestu,pessa ca mi li puè ffari veramenti,prima cu vveni la
sicritaria .Pigghia nnu bicchieri , nnu picca ti uàttu e lla buttiglia ti lu uegghiu, ca tu
usi pi ffà funziunari megghiu li nzirragghi.(Quannu Ppinodda porta tuttu,T.Checca
continua a spiegare) Sientimi e apri li uecchi. Sobbra a stu sordu minti nnu picca ti
uattu, fattu a llucignu e ssuppatu allu uegghiu , lu ppueggi sobbra alla cosscia
mea,ppicci lu llucignu e ncòppula lu bicchieri.Quannu lu uattu ppicciatu cunsuma
totta l’aria ca s’acchia ntr’allu bicchieri ,nni tira tuttu lu tilori. Súbbutu cu no vveni
ncunnunu . Iu mò mi azu la unnedda e mmi bbassciu li carźunetti.
Ppinodda - A nn’ ampu iu priparu tuttu.( Mentre la giudice si sta alzando la veste ,si
sente bussare) Corda! no ffacimu cchjù a ttiempu! Io mò štùtu lu uattu .
T. Checca -Coccia abbuenusinnu!No hera pututu spittari nn’atru picca cu vveni!
Vitìmini qquà ,Ppinò ,stasera , prima cu ssi rritira marìtuma ;ccussì no ham’a ddà
cuntu a nissciunu.
Ppinodda – Trasi, sicrità.Puru osci tonna Checca senti tilori alla cosscia.
Sicritaria -Tonna Checca osci teni puru la tossi? Sirai è mmegghiu,ccussì no ddormi
comu ieri.
Ppinodda - Sufrasì,saluta la sicritaria!
Sufrasia - Bonasela, sirità !
Ppinodda - T’hàgghju tìttu ca mò è ggiurnu e ssi tici” bongiorno”
Sufrasia -Ma a mme mi piaci ti cchjù “Bonasela “ e ddicu Bonasela.
Sicritaria - Bongiorno,ggiutici :osci han’ a vviné li ziti ti ieri cu lli mammi.
Ppinodda -Vuliti cu vvi priparu nnu cafeu?
T.Checca -. Noni propia,ca, ci penzu a ccuddu ti ieri,mi veni ancora ti vummità .
Ti ni puè sscé mò cu Ssufrasia, piccè štannu c’arrìunu li ziti .Cu no mmanchi
stasera…pi lli coppaienti.
Ppinodda -Bongiorno!
Sufrasia -Bonasela!
T.Checca(alla segretaria) - Apri bbueni li recchi,quannu pàrlunu li mammi ti li
fidanzati.
Sicritaria- Piccè li mammi han’a vviné squazati? Cce hànu fàttu sirai ncunnu votu?
94
T.Checca - Mestra comu sciamu! Tieni! T’hagghjù ccattàtu nnu strumentu muternu.
Mìntitulu alli recchi ,quannu ha’ ssinté. (La segretaria avvicina ad un orecchio lo
strumento,che è un imbuto,mentre T.Checca continua a parlare)
T’ hàgghju tìttu cu apri li recchi,quannu pàrlunu li mammi ti li ziti.
Sicritaria -E assignuria -pirdònimi ci ti lu ticu- cerca cu ttieni li uecchi
apierti,ccussì, ci no ssentu iu ncunna cosa,la capisci tu . (Lei parla nell’imbuto)
T. Checca -Lu strumentu servi pi lla recchia toa e nno cu ggriti intra pi mme,piccè iu
sentu . Mò va’ apri ,ca šta ttùzzunu.
Sicritaria( va ad aprire ed introduce due ragazze ) - Sontu Fissodda e Mpiodda,ca
portunu lu giurnali. ( rivolta alle ragazze) Mmattìti! La ggiutici śta qquà.
Mpiodda - Tonna Chè,t’hamù purtàtu lu giurnali.Lu principali nn’hè ddìttu ca
Brusconi voli ffaci rristari tutti li ggiutici.
Fissodda - Propia ccussì ,signura ggiutici,comu hè ddittu Mpiodda.Brusconi vi voli
ffaci rristà tutti,piccè tici ca vui ggiutici siti cchjù mmafiusi ti iddu e nno è ggiustu.
Mpiodda -Poi lu principali hè ddittu ca sobbr’ a stu giurnali ci štannu palori assai
pisanti contra ti vui.
Fissodda - A mme ,inveci, pari ca sti giurnali,puru ca pòrtunu palori pisanti,pisunu
quantu quiddi ti l’atru giurnu ,ca no ppurtàunu paroli pisanti.
T.Checca -Vui siti piccinni e nno ppozzu tiri cuddu ca penzu...Ma cu vva ffaci a
ccuddu paìsi… cuddu ca… cuddu la…cuddu cur…;cu va ffaci a ccuddu paìsi.
Paja lu giurnali ,sicrità, e ccumpagna quiddi vagnuni alla porta.
Sicritaria - Edda si stizza e iu paju .Edda si stizza e vva spiccia ca surtantu
iu,pajannu,vò a ccuddu paìsi.
T. Checca -Ma viti nnu picca ci ham ‘a ttinè allu cuvernu...Ma cu vva ffaci a…
Mò ,sicrità, viti ci eti ca šta ttuzza.
(Entrano i fidanzati, Pietru e Ndulurata. con le mamme)
Pietru -Bongiorno, tonna Checca ,ti pprisentu la mamma,ca si chiama “ Lina
Cicuredda”.
Ndulurata - E iu ti pprisentu mama,ca si mintoia “Pascalina Fišcarieddu.
95
Sicritaria - Parlati chianu chianu ,piccè iu hagghj’a vvirbalizzari ogni palora ca vi
essi t’imm‘occa. Tu,Piè, ha’ tittu ca màmmata si chiama Ppina Štascedda e ttu ,
Ndulurà, ha’ tittu ca màmmata si mintoia Pascalina Gnimmarieddu.
T. Checca - Abbuenusinnu,sicrità,si’ nzurduta comu nna campana šcassciata.
Pirdennu usa lu strumentu muternu ca t’hagghjù ccattàtu .Mò sientimi bbuenu.La
mamma ti Pietru si chiama Lina Cicuredda,mentri la mamma ti Ndulurata si chiama
Pascalina Fišcarieddu.
Sicritaria - Hagghjù capìtu! Scriu súbbutu, ci no mi scordu.
Parla tu mò,Signora Lina,ca la ggiutici ti senti.
Lina - Iu ,signora ggiutici,comu hè ddittu la sicritaria ,sontu la mamma ti Pietru e
mmi chiamu Lina Cicuredda.Iu no ssupportu l’ingiustìzia; pirdennu hagghjù purtàtu
qquà,ci delle quali,parlannu cu ddicenza, la mamma ti Ndulurata.
Pascalina - Pi nnuminari me,tini “ parlannu cu ddicenza ? Ca cce šta pparli ti nnu
puercu ?
Lina -Zitta ,piccè tu no ssani ca, quannu si parla cu lla ggiutici,s’ha pparlà,ci delle
quali, cu lli palori esatti e in italianu,ci delle quali iu sò ccattìa pi lla terza vota:lu
primu maritu mia murìu cu lli funci ti boscu; lu siconnu cu lli minetuli; lu terzu…
Pascalina -Forsi cu lli funci carduncieddi?
Lina - Zitta tu,piccè no ssani ca cuddu no vvulìa vvitìa li funci ,mancu a ddò štaunu
ppuggiati,sapennu ca li primi tò mariti hèrunu muertu cu lli funci.Allora la
bbon’anima ti lu terzu maritu mia,ci delle quali, attani a Ppietru, murìu bbilinato
toppu nna manciata ti rapicàuli štufati ,ca a iddu piacìunu assai. Iu ,ci delle quali ,no
hàgghju mai suppurtàtu cu mmi passa nna mosca ti nanti allu nasu, što mò qquà ,
parlannu cu ddicenza ,cu Pascalina Fišcarieddu,ca no vvoli ddai alla figghia
Ndulurata panna uettu ca ,comu assignuria, signora ggiutici, sani, vògghiu ddicu
uettu gghiasciuni,uettu cusscini,uettu ssciucamani,uettu unneddi, uettu carzunetti,
eccetèra ,eccetèra…
T. Checca- Va bbeni ,no ggrità! (rivolta,poi,alla segretaria)Ha’ scrittu tuttu,sicrità?
Sicritaria - Hàgghju scrìttu ca Lina Cicuredda,pi pparlari lu talianu,hè ddittu ci
delle quali, parlannu cu ddicenza,nna mosca ,comu Pascalina,mai si l’hè ffattu
passà ti nanti allu nasu,ci delle quali mò edda voli ti Pascalina uettu carzunettisirai porta la diarrea - ci delle quali ,eccetèra,eccetèra
Lina -Mò pi cquedda, iu piggghiava nnu tabbotti e lla sparava!
96
T. Checca - No ti prioccupà:poi ggiustu iu li cosi comu vòlunu èssiri ggiustati.
Mò,Pascalì,tocca a tte cu pparli.
Pascalina -Iu puru ,signora ggiutici,sontu cattìa,però ti nnu sulu maritu e nno
ppigghiu tre ppinziuni di rivirsibilità,di cui praticamente comu edda,praticamente di
cui Lina Cicuredda…Piccè voli ti me panna uettu e edda voli ddài a Ppietru,di cui
praticamente, nna minchiata?
T. Checca - Sicrità ,ha’ scrittu tuttu?
Sicritaria- Hàgghju scrìttu ca Pascalina Cicuredda hè ddittu ca la mamma ti cretu,
di cui praticamente,voli ddài a Ppietru nna pignata.
Pascalina-Tonna Chè,addò l’ha’ scì cchiatu sta sicritaria? Ntra nnu ueu ti Pasca?
T. Checca - Sacciu iu ,poi,comu hagghj’a ggiustà lu virbali.(Rivolta a Lina) E’ vveru
ca tu uè ddani a Ppietru nna minchiata ,cioè nna fissarìa?
Lina - Pietru mia vali cchjù ti nna massarìa,ma cce ddicu ,ci delle quali,iddu vali nna
bbanca .A stu trisoru iu li tocu tò pari ti carźunetti ti l’attani apierti ti nanti e ddi
cretu,piccè alla bbon’anima ti marìtuma li ncrisscìa cu ssi li bbassciava puru pi lli
sirviźi cranni; poi tegnu cunsirvatu ,pi Ppietru mia, ci delle quali, tre ccappieddi ti
lu nonnu ,quasi nuei, puru ci tennu ncunna macchia ti crassu ti sutori .Alla fini,toppu
morti mea,ci delle quali,Pietru ha ddivintà patrunu ti nnu cranni pitali.
T. Checca –Sicrità , ha’ scrittu cuddu ca hè ddittu Cicuredda?
Sicritaria-Lina Cicuredda hè ddittu ca toppu morti soa ,ci delle quali,parlannu cu
ddicenza ,Pietru ddiventa propietariu ti nnu rinali cranni. Bbuenu eti ,piccè, ci ti
pigghi li pìnnuli pi lla prissioni,no bbasta nnu rinali piccinnu.
Lina - Tonna Chè ,cce ppozzu tàri iu alla sicritaria nnu piatticieddu ti funci,ccussì
nni la lliamu ti nanti?
T. Checca -Làssila campà,piccè li sicritari si ponnu llicinziari ;no ssò’ comu li
mariti ca ti rrumannu nanti.
Ndulurata -Iu vògghiu tanta bbeni a Ppietru mia e vvògghiu surtantu iddu.No
mm’intaressa ci no pporta nienti. Iu tegnu nnu fironi e, cquannu lu šcassciu,ssò
ssicura ca acchiu cchjù ti cientu liri cu nni ccattamu cuddu ca nni servi.
Sicritaria -Brava Ndulurata, ca è ccuntenta ti lu rinali cranni ca cchjù ti ncunn’atra
cosa servi.
97
T. Checca - Zitta ,sicrità,ca fa’ mègghiu(Rivolta a Pietru)Mò tocca a tte ,Piè,cu
pparli.
Pietru-Iu puru vògghiu bbeni a Ndulurata e nno mm’intaressa la tota.Puru ca no
pporta nna camisa,iu mi la sposu lu stessu e mmama cu ssi ffaci li fatti sua;cu ssi štai
allu postu sua .
T. Checca - Allora allicramenti: Pietru e Ndulurata si ponnu spusà ,puru senza lu
cunsenzu ti li mammi,piccè sò’ mmaggiurenni.
Pietru - Iu,siccomu sò nnu giovini unestu,súbbutu ,tonna Chè, ti paju lu tèbbutu mia
e ccu Ndulurata mea,ca eti nna carosa pura,
cu ppiaceri ti nvitu craissera all’intratura.
(Mentre si notano gesti di disapprovazione di Lina e di approvazione di Pascalina,
Pietru canta la canzone “ Tutte le rose che mi porta maggio” Dopo il canto si chiude
la scena. )
SIPARIO
98
ATTO TERZO
( Fidanzamento ufficiale : fidanzati,mamme ,invitati e cameriere)
Cameriere -Signori gentilissimi,potete prendere posto.Io sono pronto per la
distribuzione di ciò che Pietru e Ndulurata vogliono offrire a Lor Signori per la loro
“intratura”, festa allegra che precede il matrimonio.
Lina - Sontu già li noi,ci delle quali,parlannu cu ddicenza,mò si faci notti e lla
ggiutici ancora no nci arrìa: Uè Piè ,cce zziccàmu a ffà spinzari li cumplimenti alli
nvitati?
Pietru - Uè mà ,nn’atru picca ti pacenzia: cce ccreu c’ ha ddimmurà ancora.
Sicrità ,prima cu ieni qquà assignurìa, ha’ passatu ti casa ti la ggiutici ?
Sicritaria - Cce ha’ tittu ,Piè ? Ca ntra sta casa nci štannu li pulici? Pirdennu mi šta
ssentu ogni ttanta pizzicari.
Pietru -Sì ,bbonanotti! Ogni vvota ca si parla cu lla sicritaria,o riti o t’incazzi pi lli
risposti.
Sicritaria -Hani propia rascioni,Piè : mi šta ppizzucunu propia ti costi.
Pascalina -Iu puru penzu ca štai ca veni la ggiutici: spittamu nn’atru picca.
Ndulurata -Šta ttùzzunu : forsi è propia edda,
(Appare la giudice col marito particolarmente coperto)
T. Checca -M’hat‘a scusà ci hagghjù vinùtu cu nnu picca ti ritardu.Hagghjù jutàtu
marìtuma cu ssi vesti,piccè teni nnu picca ti frè,nnu forti catarru,nna tossi ti cani e
nnu picca ti diarrèa.
Lina -E mmestra comu si l’ hè ssaputu capàri la ggiutici lu maritu! Mancu ci hera
sciutu ntra li mmunnezzi, si l’hera pututu acchià ccussì llazzaratu!
(Poi ,rivolta alla giudice) Parlannu cu ddicenza ci delle quali cu lla diarrea li
mmurròtuli cce lli tòlunu?
T. Checca -No,ringraźźiannu lu Signori: li mmurròiti no lli tòlunu . Si senti surtantu
sempri la ventri confia.
Lina -Ci štai chjinu ti cassu ,comu nnu carburiu,iu cu nnu llucignu ppicciatu
lu vvicinava addò è nniccissariu , lu facìa scuppiari e mmi lu lliava ti nanti.
99
T. Checca (fingendo di non sentirla,si rivolge al marito) - Ssietiti qquà,Runzicchiu
mia,e nno ddà fastitiu alli cristiani.
Tonnu Ronzu -Ohi! Ohi ! Ohi !….Chiutìti tutti li porti,piccè šta ssentu friddu : šta
vveni ientu ti quedda vanna ;cce štai ncunnu iattaluru apiertu?…Chiutìtulu pi
ppiaceri cu nnu cartoni,piccè tira ientu ti ddani, comu nna tramuntana.
Sicritaria - Tonnu Ronzu voli Ntana,quedda ca li faci li gniźioni ? No nc’è!…
Hè ssciutu fori cu juta lu maritu cu ccarica nnu traìnu ti rrummàtu.
Pietru -Bbozza ,sicrità : tonnu Ronzu no vvoli Ntana ,ca hè ssciutu cu llu maritu pi
llu rummàtu. Šta pparla inveci ti jattaluri.
Sicritaria -Allora è ppropia superchiu.Qquà ci štannu li cosi tuci e vvoli li pipaluri?
Ndulurata - Ssiètiti,sicrità,ca fa’ megghiu!
(Tonnu Ronzu tossisce ,cerca di liberarsi del catarro e sputa per terra)
Lina -Mò,parlannu cu ddicenza ci delle quali, nn’ ha’ ffà viné ti vummitari a ttutti.
Ndulurà,pigghia nnu piatticieddu ti plastica e mmìntulu ddà cu sputa,piccè qquà
sputacchiera no nni tinimu.
(Tonnu Ronzu, subito dopo,ripete lo stesso gesto ; ma ,vedendo il piattino,sputa a
terra dall’altra parte)
Lina -Parlannu cu ddicenza,ci delle quali,Ndulurà,minti nn’atru piatticieddu all’atra
vanna ,quantu vitìmu stu figghiu ti bbona mamma cce ffaci.
(Ndulurata obbedisce e Tonnu Ronzu ripete ancora lo stesso servizio,ma,vedendo
anche all’altra parte il piattino, dice )
T. Ronzu - Lliati quiddi piatti c’ hagghj’a sputà!
Lina - Tonnu Ronzu,parlannu cu ddicenza ci delle quali ,ca nui, propia cu sputi intra
l’hamu mìsu.
T. Ronzu -No ssapìa ca vui sputati ntra lli piatti ddò manciati.
Lina - Tonna Chè,cce lli tamu tò funci,ccussì stu Ronzu no tti tài cchjù fastitiu?
T. Checca(fingendo di non sentire,si rivolge al marito) - Mò turmi nnu picca,ccussì
no ffani ssimuestri a ccasa ti li cristiani.
100
T. Ronzu - Chicchì ,no mm‘ arrìa lu suennu!
Lina -Iu ,tonna Chè,parlannu cu ddicenza ci delle quali,sò ppratica ti certi cosi. Cce
uè cu llu fazzu turmé iu? Cu llu manucu ti nn’umbrella,li fazzu nna carezza an capu e
ssúbbutu viti ca stu Ronzu ,vulìa ddicìa tonnu Ronzu,mpapagna fin’ a ccrai e nnui
nni manciamu cuntienti sti cardi ti cumplimenti ti l’intratura.
T. Checca – No, štatti ferma !…Mò li cantu iu nna canzona e vviti ca iddu tormi .
(Tonna Checca canta, tonnu Ronzu dorme e il cameriere distribuisce del liquore)
T. Checca canta: “ Io t’ho incontrato a Napoli!”
(Dopo la distribuzione del liquore, tonnu Ronzu manifesta di svegliarsi e di
riprendere i tentativi di liberarsi dal catarro.Donna Checca si rivolge a Ppinodda
affinché canti per addormentare il marito.Ppinodda canta : “ Ti voglio cullare”,
……mentre il cameriere distribuisce dei dolcetti.)
Lina - Ci hera saputo sti cosi,iu pi stu Ronzu hera purtatu lu crammòfunu ti lu primu
maritu mia e ccussì hèrumu štatu šcuscitati,piccè tonna Checca,parlannu cu ddicenza
ci delle quali , no vvoli cu llu fazzu mpapagnàri iu cu llu manucu ti nn’umbrella o cu
lla cucchiara ti li fai. (Dopo tonnu Ronzu si sveglia nuovamente e cerca di sputare)
Pascalina -Cce ffišcata tieni,tonna Chè,cu stu bbaùlu ti maritu,di cui praticamente,
ci era nnu piccinnu , li putìumu tà nnu pupieddu cu ssi štava zittu; ma šta ppenzu :
siccomu tonnu Ronzu è granni ,cce lli tamu nnu cugghiùnculu ti sazizza o nn’ossu ti
custata, ccussì , mentri si lu sporpa ,śbaria e nno ddài fastitiu?
T. Checca - Mò li cantu iu nn’atra canzona cu nni tai nn’atru picca ti rrifina.Menu
mali ca cu lli coppaienti, ca mi feci ieri sera Ppinodda, mi sentu propia megghiu.
(Durante il canto”Il valzer dell’allegrìa”il cameriere distribuisce i”sospiri”. Poi
Tonna Checca,per il sonno di tonnu Ronzu,incarica Sufrasia,la quale canta”Nanna
oh,nanna cocò”,mentre il cameriere con la distribuzione dei confetti congeda
gl’invitati.)
Cameriere -Prosit! La festa ti l’intratura è finita .Domani Pietru e Ndulurata
saranno sposi.Ora ringraziano infinitamente tutti.
T. Checca -Cu lla fini ti l’intratura ti Pietru e Ndulurata
hè spicciatu puru la cummetia nosscia, rricitata e ccantata.
Allora tutti nui,vi raccumannamu cu ttinìti nna cosa sola a mmenti:
ca, pi ogni ddilori , nienti è cchjù mmiraculusu ti li coppaienti;
e,rringraźźiannu stu pubblicu cu ggranni affettu
nn’inchinu nui facimu cu ttanta rispettu.
( Canto“L’Esercito del Surf”: Noi siamo i giovani……….)
SIPARIO
Fly UP