...

Elenco verbi notevoli - vocale tematica -ā 1. perfetto in –vi

by user

on
Category: Documents
7

views

Report

Comments

Transcript

Elenco verbi notevoli - vocale tematica -ā 1. perfetto in –vi
Elenco verbi notevoli - vocale tematica -ā
1. perfetto in –vi
- amo amas, amavi, amātum, amare
2. perfetto in –ui
- cubo cubas, cubui, cubĭtum, cubare
 tipo a: (stato) in-cubo incubas, incubui, incubare
 tipo b: (inizio di azione) in-cumbo incumbis, incubui, incubitum,
incumbere (cfr. it. ‘soccombere’)
- domo domas, domui, domitum, domare
- veto vetas, vetui, vetitum, vetare
3. perfetto apofonico
- iŭvo iuvas, iūvi, iutum, iuvare
 adiŭvo adiuvas, adiūvi, adiūtum, adiuvare
- lăvo lavas, lāvi, lautum (al. lavatum), lavare
4. perfetto con raddoppiamento
- do das, dedi, datum, dare
- tipo a: circumdo circumdas, circumdĕdi, circumdătum, circumdăre
- tipo b: (con passaggio a flessione dei temi in -ĕ) abdo abdis,
abdidi, abditum, abdere. Altri: condo, abscondo, edo ‘genero, butto fuori,
pubblico [un’opera; cfr. it. ‘edizione’]’, trado, prodo, vendo…
- sto stas, steti, stătum, stare
- tipo a: circumsto circumstas, circumstĕti, circumstāre (it. ‘circostanza’)
- tipo b: praesto praestas, praestiti, praestare; e così disto, resto…
Elenco verbi notevoli - vocale tematica -ē
1. perfetto in –ui
- habeo habes, habui, habitum, habere
 adhibeo adhĭbes, adhibui, adhibĭtum, adhibere; e così prohibeo, praebeo,
debeo (de+habeo)
- moneo mones, monui, monĭtum, monere
- censeo censes, censui, censum, censere
- egeo eges, egui, egere
 indigeo indiges, indigui, indigere
- timeo times, timui, timere
2. perfetto in –vi
- deleo deles, delevi, deletum, delere
- fleo fles, flevi, fletum, flere
3. perfetto sigmatico
- ardeo ardes, arsi, arsum, ardere
- haereo haeres, haesi, haesum, haerere
 adhaereo adhaeres, adhaesi, adhaesum, adhaerere (it. ‘aderire’);
cohaereo (it. ‘coerenza’)
- iubeo iubes, iussi, iussum, iubere
- maneo manes, mansi, mansum, manere
4. perfetto apofonico
- căveo caves, cāvi, cautum, cavere
- mŏveo moves, mōvi, motum, movere
- sĕdeo sedes, sēdi, sessum, sedere
- vĭdeo vides, vīdi, visum, videre
5. perfetto con raddoppiamento
- mordeo mordes, momordi, morsum, mordere
- spondeo spondes, spopondi, sponsum, spondere (it. ‘sposo’)
 respondeo respondes, respondi, responsum, respondere (it. ‘rispondere,
responsabilità’)
- tondeo tondes, totondi, tonsum, tondere
6. altri
- prandeo prandes, prandi, pransum, prandere
Elenco verbi notevoli - vocale tematica -ĕ
1. perfetto in -vi
- peto petis, petīvi, petītum, petere
 repĕto repetis, repetīvi, repetītum, repetĕre
- quaero quaeris, quaesivi, quaesitum, quaerere (it. ‘quesito’)
 conquīro conquiris, conquisīvi, conquisītum, conquirere; e così inquiro
(it. ‘inquisito’); requiro (it. ‘requisito’)…
- sĕro seris, sevi, satum, serere
 insĕro inseris, insēvi, insĭtum, inserĕre ‘seminare dentro’ (it. ‘ìnsito’)
- sterno sternis, stravi, stratum, sternere (it. ‘prosternarsi’)
- tero teris, trivi, tritum, terere (it. ‘trito’)
 contero conteris, contrivi, contritum, conterere (it. ‘contrizione’)
2. perfetto in -ui
- alo alis, alui, altum, alĕre
- colo colis, colui, cultum, colĕre
 incŏlo, recolo
- consŭlo consulis, consului, consultum, consulĕre
- gigno gignis, genui, genĭtum, gignere
- pono ponis, posui, posĭtum, ponĕre
 depōno, repōno, dispōno…
- sĕro seris, serui, sertum, serĕre ‘intrecciare’
 dissĕro, insĕro ‘intrecciare’ (cfr. lat. sermo ‘dialogo’)
- tremo tremis, tremui, tremĕre
3. perfetto in -si
- tema verbale in gutturale
- dico dicis, dixi, dictum, dicĕre
 indīco
- duco ducis, duxi, ductum, ducĕre
 abduco, adduco, induco, reduco, deduco, diduco…
- iungo iungis, iunxi, iunctum iungĕre
 coniungo, seiungo ‘se-parare’…
- rego regis, rexi, rectum, regĕre
 tipo a: corrĭgo corrigis, correxi, correctum, corrigĕre; e così dirĭgo,
erĭgo…
 tipo b: pergo (da per + rego) pergis, perrexi, perrectum, pergere; surgo
surgis, surrexi, surrectum, surgĕre
- traho trahis, traxi, tractum, trahĕre
 detrăho, extraho, retraho…
- veho vehis, vexi, vectum, vehere
 dĕveho, reveho…
- vivo vivis, vixi, victum, vivĕre (NB da non confondere con vinco ‘vincere’ e
vincio ‘legare’)
- tema verbale in labiale
- carpo carpis, carpsi, carptum, carpĕre
- nubo nubis, nupsi, nuptum, nubĕre
- scribo scribi, scripsi, scriptum, scribĕre
- tema verbale in dentale
- cedo cedis, cessi, cessum, cedĕre
 abscēdo, accedo, decedo, incedo, procedo, recedo…
- claudo claudis, clausi, clausum, claudĕre
 conclūdo concludis, conclusi, conclusum, concludere; e così recludo,
includo, excludo…
- divĭdo dividis, divīsi, divīsum, dividĕre
- laedo laedis, laesi, laesum, laedĕre
 collīdo collidis, collisi, collisum, collidere; e così inlido, elido…
- mitto mittis, misi, missum, mittĕre
 amitto (ab + mitto ‘perdere’), ammitto (ad+mitto ‘ammettere, far
entrare’), demitto, dimitto, remitto, transmitto, immitto,…
- plaudo plaudis, plausi, plausum, plaudĕre
 tipo a: applaudo applaudis, applausi, applausum, applaudĕre
 tipo b: explōdo explodis, explosi, explosum, explodĕre
- tema verbale in nasale:
- contemno contemnis, contempsi, contemptum, contemnĕre ‘disprezzare’
- premo premis, pressi, pressum, premĕre
 deprĭmo deprimis, depressi, depressum, deprimere; e così anche
opprimo, reprimo, imprimo…
- tema verbale in -s-:
- gero geris, gessi, gestum, gerĕre
 digĕro, ingĕro…
- uro uris, ussi, ustum, urĕre
4. perfetto apofonico (con mutamento della vocale radicale)
- ĕdo edis, ēdi, ēsum, edĕre ‘mangiare’
- ĕmo emis, emi, emptum, emĕre
 tipo a: dirĭmo dirimis, dirēmi, diremptum, dirimĕre; e così interĭmo
‘uccido’, perĭmo ‘uccido’, redĭmo ‘redimere’
 tipo b: como comis, compsi, comptum, comĕre; sumo (sub + emo)
sumis, sumpsi, sumptum, sumĕre
- lĕgo legis, lēgi, lectum, legĕre
 collĭgo colligis, collēgi, collectum, colligĕre (ma hanno perfetto
sigmatico: dilĭgo diligis, dilexi dilectum diligĕre; intellĕgo intellegis, intellexi,
intellectum, intellegĕre; neglĕgo neglegis, neglexi, neglectum, neglegĕre)
- rumpo rumpis, rupi, ruptum, rumpĕre
 irrumpo, erumpo…
- vinco vincis, vici, victum, vincĕre
- ăgo agis, ēgi, actum agĕre
 abĭgo abigis, abēgi, abactum, abigĕre; e così redĭgo, transigo…; NB
cogo (da con+ago) cogis, coēgi, coactum, cogĕre
- frango frangis, frēgi, fractum, frangĕre
 defringo defringi, defrēgi, defractum, defringĕre; e così effringo,
infringo…
5. perfetto con raddoppiamento (il raddoppiamento non si verifica
nei composti)
- cădo cadis, cecĭdi, (casum), cadĕre
 accĭdo (ad+cădo) accidis, accĭdi, -- (privi di supino), accidĕre; e così
incĭdo, decĭdo, occĭdo…
- caedo caedis, cecīdi, caesum, caedĕre
 accīdo (ad+caedo) accīdis, accīdi, accīsum, accidĕre; e così: incīdo, recīdo,
decīdo, occīdo, succīdo…
- cano canis, cecĭni, cantum, canĕre
 concĭno concĭnis, concĭni, concentum, concinĕre; e così recĭno…
- curro curris, cucurri, cursum, currĕre
 accurro accurris, accurri, accursum, accurrĕre; e così decurro, occurro,
succurro, praecurro, procurro…
- parco parcis, pepērci, (parsum), parcĕre
- pello pellis, pepŭli, pulsum, pellĕre
 depello depellis, depŭli, depulsum, depellĕre; e così compello (-ĕre),
repello, depello, impello…
- pendo pendis, pependi, pensum, pendĕre
- posco poscis, poposci, --, poscĕre
- tango tangis, tetĭgi, tactum, tangĕre
 contingo contingis, contĭgi, contactum, contingĕre; e così attingo…
6. perfetto con tema uguale a quello del presente:
- exŭo exuis, exui, exūtum, exuĕre
- indŭo induis, indui, indutum, induĕre
- metŭo metuis, metui, --, metuĕre
- stătuo statuis, statui, statutum, statuĕre
 constituo constituis, constitui, constitutum, constituĕre; e così destituo,
restituo, instituo…
tribuo tribuis, tribui, tribūtum, tribuĕre
 distribuo, retribuo…
- solvo solvis, solvi, solūtum, solvĕre
 dissolvo, resolvo…
7. verbi con tema del presente in -sco:
- cresco crescis, crevi, --, crescĕre
- disco discis, didĭci, --, discĕre
- nosco noscis, novi, notum, noscĕre
Elenco verbi notevoli - vocale tematica –ī
1. perfetto in -vi
- audio audis, audīvi, audītum, audīre
E così la maggior parte dei verbi in -īre.
2. perfetto in -ui
- aperio apĕris, aperui, apertum, aperīre
- salio salis, salui, saltum, salīre
 desilio desĭlis, desilui, desultum, desilīre; e così insilio, resilio…
3. perfetto sigmatico
- haurio hauris, hausi, haustum, haurīre
 exhaurio…
- saepio saepis, saepsi, saeptum, saepīre
- sancio sancis, sanxi, sanctum, sancīre
- vincio vincis, vinxi, vinctum, vincīre
4. perfetto apofonico
- vĕnio venis, vēni, ventum, venīre
 convenio convĕnis, convēni, conventum, convenīre; e così devenio, revenio,
invenio, subvenio…
5. perfetto senza suffisso
- comperio compĕris, compĕri, compertum, comperīre
- reperio repĕris, reppĕri, repertum, reperīre
Deponenti
Vocale tematica ā:
- hortor hortaris, hortatus sum, hortari
Vocale tematica ē:
- fatĕor fatēris, fassus sum, fatēri
 confĭteor confitēris, confessus sum, confitēri; e così profiteor…
- polliceor pollicēris, pollicĭtus sum, pollicēri
- reor reris, ratus sum, reri
- tuĕor tuēris, tuĭtus sum / tutus sum, tuēri
- vereor verēris, verĭtus sum, verēri
Vocale tematica ĕ:
- adipiscor adipiscĕris, adeptus sum, adipisci
- fruor fruĕris, fruĭtus sum / fructus sum, frui
- finger fungĕrism, functus sum, fungi
- labor labĕris, lapsus sum, labi
 collābor collabĕris, collapsus sum, collābi; e così delabor, illabor…
- loquor loquĕris, locutus sum, loqui
 allŏquor alloquĕris, allocutus sum, allŏqui; e così conloquor, deloquor…
- nascor nascĕris, natus sum, nasci
- obliviscor obliviscĕris, oblītus sum, oblivisci
- paciscor paciscĕris, pactus sum, pacisci
- proficiscor profiscĕris, profectus sum, proficisci
- queror querĕris, questus sum, queri
- sequor sequĕris, secutus sum, sequi
 consĕquor consequĕris, consectutus sum, consĕqui; e così insequor…
- ulciscor ulciscĕris, ultus sum, ulcisci
- utor utĕris, usus sum, uti
- vescor vescĕris, --, vesci
Vocale tematica ī:
- assentior assentīris, assensus sum, assentīri
- blandior blandīris, blandītus sum, blandīri
- mentior mentīris, mentītus sum, mentīri
- metior metīris, mensus sum, metīri
- ordior ordīris, orsus sum, ordīri
- orior orīris (orĕris), ortus sum, orīri
- potior potīris, potītus sum, potīri
Verbi in –io
Attivi
- capĭo capis, cepi, captum, capĕre
 decipio decĭpis, decēpi, deceptum, decipĕre; e così incipio, concipio, recipio,
decipio, accipio…
- cupio cupis, cupīvi, cupītum, cupĕre
- facio facis, fēci, factum, facĕre
 tipo a: reficio refĭcis, refēci, refectum, reficĕre; e così afficio, inficio,
officio, perficio, efficio, deficio…
 tipo b: calefacio calefăcis, calefēci, calefactum, calefacĕre
- fodio fodis, fōdi, fossum, fodĕre
 defodio defŏdis, defōdi, defossum, defodĕre; e così effodio…
- iăcio iacis, iēci, iactm, iacĕre
 abicio abĭcis, abiēci, abiectum, abicĕre; e così conicio, deicio, adicio…
- părio paris, pepĕri, partum, parĕre
- quatio quatis, quassi, quassum, quatĕre
 concutio concŭtis, concussi, concussum, concutĕre; e così decutio…
- răpio rapis, rapui, raptum, rapĕre
 diripio dirĭpis, diripui, direptum, diripĕre; e così abripio, arripio,
deripio, corripio…
- sapio sapis, sapīvi, --, sapĕre
 desipio desĭpis, desipui, --, desipĕre
- (* spĕcio)
 conspicio conspĭcis, conspexi, conspectum conspicĕre; e così respicio,
despicio, inspicio…
Deponenti
- grădior gradĕris, gressus sum, gradi
 congredior congredĕris, congessus sum, congrĕdi; e così digradior,
ingredior, regredior…
- morior morĕris, martuus sum, mori
- patior patĕris, passus sum, pati
 perpetior perpetĕris, perpessus sum, perpĕti
Anomali
- sum es, fui, esse
- fero fers, tuli, latum, ferre
 defĕro defers, detŭli, delātum, deferre; e così aufĕro (ab+fero), affĕro,
infĕro, effĕro, refĕro…
- volo vis, volui, --, velle
- nolo non vis, nolui, --, nolle
- malo mavis, malui, --, malle
- eo is, ivi, itum, īre
 adĕo adis, adīvi, adĭtum, adīre; e così abeo, circumeo, exeo, ineo, obeo,
pereo, subeo, transeo, veneo ‘sono venduto’…
Fly UP