Comments
Transcript
INTEGRALI INDEFINITI / ESERCIZI PROPOSTI
ANALISI MATEMATICA I - A.A. 2011/2012 INTEGRALI INDEFINITI / ESERCIZI PROPOSTI L’asterisco contrassegna gli esercizi più difficili. 1. Calcolare i seguenti integrali usando la linearità dell’integrale: a) b) c) d) e) x2 − 3 x2 + 3 x5 dx.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . log |x| + x2 − 4 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x−2 1 2 2x 9 4x4 +c + 2x + c 3x3 − 3 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x3 + 32 x2 + 3x + c x−1 x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [x − log |x + 1| + c] 1+x x3 + x2 + 1 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x−1 1 3 3x + x2 + 2x + 3 log |x − 1| + c f) cos2 x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [x + cos x + c] 1 + sin x g) tan2 x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [tan x − x + c] 2. Calcolare i seguenti integrali immediati usando la regola di integrazione per sostituzione: a) esin x cos x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . esin x + c b) cos5 x sin x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . − cos6 c) d) e) f) 6 x +c cos (log x) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [sin (log x) + c] x √ 1 √ dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 log x + c x log x √ 1 √ dx.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 3x + 1 + c 3x + 1 1 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 tan (5x + 9) + c cos2 (5x + 9) 4 g) x3 sin x4 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . − cos4x + c h) xe2x i) x 1 + x2 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . l) m) 2 −1 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 3 1 + x2 1 2x2 −1 4e +c √ 1 + x2 + c √ x2 √ dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . − 23 1 − x3 + c 3 1−x x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 arctan x2 + c 1 + x4 1 2 M .GUIDA, S.ROLANDO 3. Calcolare i seguenti integrali usando la regola di integrazione per parti: a) x2 log x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) x2 cos x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) x2 e2x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d) x cosh (3x) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e) (x + 5) log x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f) log x x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . − 1+log +c x x2 g) arctan x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x arctan x − h) arcsin x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x arcsin x + i) x cos2 x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . l) e2x cos x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 3 3x log x − 1 3 +c x2 − 2 sin x + 2x cos x + c x2 2 1 2 1 3 x sinh 3x − 1 9 + 5x log x − x sin 2x 2 1 2 + e2x 2 1 2 x2 − x + +c cosh 3x + c x2 4 − 5x + c log 1 + x2 + c √ 1 − x2 + c cos 2x 4 + x2 2 sin x+2 cos x 2x e 5 +c +c 4. Calcolare i seguenti integrali di funzioni razionali: x+2 4 +c dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . log |x − 2| − x−2 a) x2 − 4x + 4 2x + 5 b) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 log |x − 1| + 14 log |x + 3| + c x2 + 2x − 3 x+1 √ +c c) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 log(x2 − 2x + 4) + √23 arctan x−1 3 x2 − 2x + 4 x+1 √ +c dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 log(x2 − x + 5) + √319 arctan 2x−1 d) 19 x2 − x + 5 e) f) g) h) i) l) 2x2 + x √ +c dx. . . . . . . . . . . . . log |x + 2| + 12 log x2 + 2x + 6 − √45 arctan x+1 5 (x + 2) (x2 + 2x + 6) 3x − 1 x−1 5 2 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 log x−2 − x−2 + c (x − 1) (x − 2) 3 x4 − 5x3 + 8x2 − 9x + 11 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x3 + 2x − log |x − 2| + 2 log |x − 3| + c x2 − 5x + 6 1 x 1 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 1+x 2 + 2 arctan x + c 2 (x + 1)2 1 1 3x3 +5x 3 3 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 (x2 +1)2 + 8 arctan x + c 2 (x + 1) x2 (x + 1) 4 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 +3x+1 − 13 3x(x+1) +c 3 5. Calcolare i seguenti integrali mediante opportune sostituzioni: ex + 1 a) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x − 12 log e2x + 1 + arctan ex + c e2x + 1 (5ex + 4) ex b) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 log (ex − 2) − log e2x + ex + 1 + c x (e − 2) (e2x + ex + 1) INTEGRALI INDEFINITI c) d) e) f) 3 √ √ √ x 1 − xdx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 (1 − x)2 1 − x − 23 (1 − x) 1 − x + c √ √ √ √ 1+ x √ dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [6 6 x + log x − log (1 + 3 x) − arctan 6 x + c] 3 x (1 + x) 1 x +c dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . log 1+sin cos x cos x 1 tan(x/2) +c dx.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 log tan(x/2)−2 2 sin x + cos x − 1 g) cos2 x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 − 2 sin2 x h) tan3 x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2 1 4 sin x+cos x sin x−cos x log tan2 x − 1 2 + 12 x + c log 1 + tan2 x + c 6. Calcolare i seguenti integrali mediante la sostituzione suggerita a fianco: a) x2 − 1 dx, x = cosh t.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) x2 + 1 dx, x = sinh t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c*) d) e) f) g*) x 2 x 2 √ x2 − 1 − 1 2 cosh−1 x + c (1 + x2 ) + 1 2 sinh−1 x + c √ 1−x dx, x = sin t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . arcsin x + 1 − x2 + c 1+x 1 √ dx, x = sinh t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . √x12 +1 + c 2 (x + 1) x2 + 1 √ √ x2 + 1 −1 x2 +1 dx, x = sinh t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sinh x − +c x x2 √ √ √ x2 − 1 dx, t = x2 − 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x2 − 1 − arctan x2 − 1 + c x 1 √ x x2 + x + 1 dx, x = 3 sinh t − 1 2 √ 3/2 3 √ − 18 (2x + 1) x2 + x + 1 − 16 sinh−1 2x+1 +c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 x2 + x + 1 3 7. Per ciascuno degli integrali a) degli esercizi 1-6 precedenti, determinare la primitiva F (x) della funzione integranda che si annulla nel punto x0 = 1. 8. Calcolare i seguenti integrali: x √ dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 arcsin x2 + c a) 1 − x4 √ √ x √ dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 x − 1 + 23 (x − 1) x − 1 + c b) x−1 √ √ 1 √ √ c) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [4 4 x + 4 log | 4 x − 1| + c] 4 x ( x − 1) 1 √ dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 arcsin 2x + c d) 1 − 4x2 √ 9x2 − 1dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x2 9x2 − 1 − 16 cosh−1 (3x) + c e*) f) ex 1 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [x − log (ex + 1) + c] +1 x x g) ex+e dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ee + c h*) √ √ √ ex − 1dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 ex − 1 − 2 arctan ex − 1 + c 4 M .GUIDA, S.ROLANDO i*) l) m) n) 1 √ dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .[arcsin (ex ) + c] −2x e −1 1 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [log |1 + log x| + c] x + x log x log x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 4 + 3 log2 x + c x 4 + 3 log2 x √ log x √ dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [2 x (log x − 2) + c] x o) sin2 x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p) sin3 x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . q) r) s) t) u*) x−sin x cos x 2 cos3 x 3 +c − cos x + c 1 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [log |tan x| + c] sin x cos x 1 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [tan x − cot x + c] 2 sin x cos2 x cos x √x +c dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . √12 arctan sin 2 3 − cos2 x 4 sin x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [−2 arctan (2 cos x − 2) + c] 4 cos2 x − 8 cos x + 5 x arctan (1 + 16x) dx. . . . . . . . . . . . . . x2 2 arctan (1 + 16x) + 1 512 log 1 + (1 + 16x) 2 − x 32 +c 9. Per ciascuna delle seguenti funzioni definite a tratti (continue sul proprio dominio), calcolare tutte le primitive F (x) e determinare quella che vale 1 in x0 = 0: x+2 x + 3 log |x − 1| + c se x < 0 se x < 0 a) f (x) = . . . . . F (x) = , c=1 x−1 1 e3x 1 xe3x − 2 se x ≥ 0 x − 3 3 − 2x + c + 9 se x ≥ 0 b) f (x) = −x3 sin π + πx2 x2 − 8x + 7 se x ≤ 1 se x > 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F (x) = c) f (x) = log 1 + 25x2 x log 26 c − 10 3 se x ≤ 1 , c=1 se x > 1 se x ≤ 1 se x > 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F (x) = 4x + 1 1 d) f (x) = √ 4−x−3 sin(πx2 ) cos(πx2 ) − x2 2π + 2π2 x3 1 2 3 − 4x + 7x + c + 2π x log 1 + 25x2 − 2x + log 26 2 2 x +c 2 5 arctan 5x + c se x ≤ 1 , c=1 se x > 1 se x ≤ 0 se 0 < x ≤ 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F (x) = 2x2 + x + c − 4 se x < 0 √ √ , c=5 −2 4 − x − 6 log 3 − 4 − x + c se 0 < x ≤ 4 INTEGRALI INDEFINITI ALTRE SOLUZIONI. Esercizio 7. a1) F (x) = log |x| + 9 9 4x4 − 4 sin 1 a2) F (x) = esin x − e a3) F (x) = 13 x3 log x − a4) F (x) = log |x − 2| − 1 2 1 3 + 4 x−2 2x 1 9 −4 a5) F (x) = x − log e + 1 + arctan ex − 1 + √ a6) F (x) = x2 x2 − 1 − 12 cosh−1 x 1 2 log e2 + 1 − arctan e 5